Rupee All Time Low: अमेरिकेतील (US) व्याजदर वाढीचा (interest rates hike) वेग मंदावण्याची चिन्हे दिल्यानंतर जगभरातील चलने डॉलरच्या (dollar) तुलनेत झपाट्याने घसरत आहेत.
फेडरल रिझर्व्हकडून (Federal Reserve) संकेत मिळाल्यानंतर गुंतवणूकदार जगभरातील बाजारातून (markets) पैसे (money) काढून घेत आहेत आणि सुरक्षिततेसाठी आपली गुंतवणूक अमेरिकन डॉलरमध्ये (US dollar) टाकत आहेत. यामुळे भारतीय चलन ‘रुपया (INR)’सह इतर सर्व चलनांसाठी सर्वात वाईट टप्पा सुरू आहे.
रुपयाबद्दल बोलायचे झाले तर त्याचे मूल्य (Indian Rupee Value) गेल्या काही काळात खूप वेगाने खाली आले आहे. रुपया सतत एकामागून एक नवीन नीचांकी पातळी गाठत आहे (Rupee All Time Low). सोमवारी शेअर बाजारातील (stock markets) मोठ्या घसरणीच्या पार्श्‍वभूमीवर रुपयानेही घसरणीचा नवा विक्रम नोंदवला आणि नवा सार्वकालिक नीचांक गाठला.
रुपयाने सर्वकालीन नीचांक गाठला
जुलै महिन्यात एकदा व्यवहार करताना रुपया 80 च्या खाली गेला होता, परंतु नंतर सत्रादरम्यान भारतीय चलन सावरण्यात यशस्वी झाले.
आज इंटरबँक फॉरेक्स एक्स्चेंजवर व्यवहार सुरू होताच अमेरिकन डॉलरच्या तुलनेत रुपया 0.25 टक्क्यांनी घसरून 80.03 वर आला. यापूर्वी रुपया आज अमेरिकन डॉलरच्या तुलनेत 80.07 च्या पातळीवर उघडला होता आणि एका वेळी 80.13 च्या पातळीवर घसरला होता. हा नवा सर्वकालीन नीचांक आहे.
आकडेवारीवर नजर टाकली तर या वर्षात आतापर्यंत रुपया 7 टक्क्यांनी कमजोर झाला आहे. अमेरिकन डॉलरच्या तुलनेत रुपयाचे मूल्य सातत्याने घसरत आहे. प्रमुख चलनांच्या बास्केटमध्ये डॉलरच्या सततच्या मजबूतीमुळे रुपयाची स्थितीही कमकुवत झाली आहे.
जवळपास दोन दशकांनंतर युरोचे मूल्य अमेरिकन डॉलरच्या तुलनेत घसरले आहे. तर युरो सातत्याने अमेरिकन डॉलरच्या वर राहिला आहे. भारतीय रुपयाबद्दल बोलायचे झाले तर डिसेंबर 2014 पासून आतापर्यंत तो अमेरिकन डॉलरच्या तुलनेत सुमारे 25 टक्क्यांनी कमजोर झाला आहे. वर्षभरापूर्वी अमेरिकन डॉलरच्या तुलनेत रुपया 74.54 च्या पातळीवर होता.
इतर देशांच्या चलनाची वाईट स्थिती
केवळ भारतीय रुपयाचे मूल्य अमेरिकन डॉलरच्या तुलनेत कमी होत नाही. डेटावर नजर टाकल्यास असे दिसून येते की इतर प्रमुख चलनांच्या तुलनेत रुपयाने अमेरिकन डॉलरच्या तुलनेत काही प्रमाणात ताकद दाखवली आहे. इतर चलनांचे मूल्य रुपये पेक्षा जास्त घसरले आहे.
आशियाई चलनांबद्दल बोलायचे झाल्यास, गेल्या 24 तासांत दक्षिण कोरियाच्या वॉनमध्ये 1.3 टक्क्यांची सर्वात मोठी घसरण झाली आहे. याशिवाय थायलंडच्या बातमध्ये 0.8 टक्के, जपानच्या येनमध्ये 0.64 टक्के, चीनच्या रॅन्मिन्बीमध्ये 0.6 टक्के, तैवानच्या डॉलरमध्ये 0.6 टक्के, मलेशियाचे रिंगिट 0.5 टक्के, इंडोनेशियन डॉलर 0.33 सेंटीमीटरने 4.30 टक्के घसरले.
या कारणांमुळे डॉलर वाढत आहे
वास्तविक, बदलत्या परिस्थितीमुळे संपूर्ण जगावर मंदीचा धोका निर्माण झाला आहे. अमेरिकेतील महागाई 41 वर्षांच्या उच्चांकावर आहे. यावर नियंत्रण ठेवण्यासाठी फेडरल रिझर्व्ह वेगाने व्याजदर वाढवत आहे. अमेरिकेत व्याजदर वाढल्याचा फायदा अमेरिकन डॉलरला मिळत आहे.
मंदीच्या भीतीने परकीय गुंतवणूकदार उदयोन्मुख बाजारातून पैसे काढून घेत आहेत आणि सुरक्षित गुंतवणूक म्हणून डॉलर खरेदी करत आहेत. या घटनेमुळे यूएस डॉलरला अनपेक्षित मार्गाने बळ मिळाले आहे. या कारणास्तव अनेक दशकांनंतर प्रथमच अमेरिकन डॉलरचे मूल्य युरोपेक्षा जास्त झाले आहे तर युरो हे अमेरिकन डॉलरपेक्षा महाग चलन होते.
