Depression Tips : आजच्या धावपळीच्या जीवनात मानसिक तणाव ही सामान्य गोष्ट झाली आहे. पण काही वेळा हा तणाव अधिक तीव्र होतो आणि त्याचे रूपांतर डिप्रेशनमध्ये होतं. डिप्रेशन ही केवळ भावनिक अशांतता नसून, एक गंभीर मानसिक आजार आहे. याकडे वेळेवर लक्ष दिलं नाही, तर त्याचे परिणाम जीवघेणे ठरू शकतात. त्यामुळे डिप्रेशनविषयी समजून घेणं आणि त्याची लक्षणं ओळखणं अत्यंत आवश्यक आहे.
डिप्रेशनची कारणं आणि मानसिक अवस्था
डिप्रेशनला अनेक कारणं असू शकतात. एखादी वैयक्तिक घटना, अपयश, आर्थिक अडचणी, नात्यांमधील ताणतणाव किंवा बालपणातील आघात यामुळे डिप्रेशन उद्भवू शकतं. याशिवाय काही वेळा कोणतीही ठोस कारणं नसतानाही व्यक्ती डिप्रेशनमध्ये जाते. अशा वेळी ती सतत उदास राहते, जगण्यात अर्थ लागत नाही आणि कोणत्याही गोष्टीत मन लागत नाही. ही मानसिक अवस्था व्यक्तीला एकटं करते आणि हळूहळू आत्मविश्वास, प्रेरणा आणि इच्छाशक्ती गमावू लागते.
डिप्रेशनची शारीरिक आणि सामाजिक लक्षणं
डिप्रेशनचा परिणाम फक्त मानसिक पातळीवरच होत नाही, तर तो शरीरावर आणि सामाजिक वर्तनावरही होतो. डिप्रेशनमध्ये असलेली व्यक्ती पुरेशी झोप घेत नाही, सतत थकलेली वाटते, तिचा आवाज मंद होतो आणि चेहऱ्यावर उदासी दिसून येते. शारीरिक हालचाली कमी होतात आणि शरीर कमजोर वाटतं. यासोबतच अशा व्यक्ती सामाजिक कार्यक्रमांपासून दूर राहू लागतात, लोकांशी बोलणं टाळतात आणि एकटं राहणं पसंत करतात. काही वेळा या व्यक्ती आत्महत्येसारखं टोकाचं पाऊल उचलण्याच्या विचारातही जातात.
वेळेवर मदत आणि समजून घेण्याची गरज
डिप्रेशनमध्ये असलेल्या व्यक्तीला फक्त औषधांपेक्षा जास्त गरज असते ती म्हणजे समजूतदारपणाची, संवादाची आणि मानसिक आधाराची. जर आपल्याला कुणीतरी सतत शांत, उदास, स्वतःलाच दोष देणारा आणि एकाकी वाटत असेल, तर त्या व्यक्तीशी बोलणं सुरू करा. त्यांच्या भावना ऐका, त्यांना एकटे वाटणार नाही याची काळजी घ्या. योग्य वेळी समुपदेशकाचा किंवा मानसोपचार तज्ज्ञाचा सल्ला घेणंही फार उपयुक्त ठरू शकतं.
डिप्रेशनवर मात करण्याचे मार्ग
डिप्रेशनवर उपचार शक्य आहेत, आणि त्यासाठी काही सकारात्मक सवयी अंगीकारणं गरजेचं आहे. दररोज व्यायाम करणं, वेळेवर झोप आणि आहार घेणं, स्वतःवर विश्वास ठेवणं, सकारात्मक विचार करणं आणि कुटुंबासोबत वेळ घालवणं हे उपाय मानसिक आरोग्य सुधारण्यास मदत करतात. डिप्रेशनवर मात ही एक प्रक्रिया आहे — ती वेळ घेते, पण प्रयत्न केल्यास ती शक्य होते.
डिप्रेशन हा दुर्लक्षित करण्यासारखा आजार नाही. आपण सर्वांनी मिळून या मानसिक आजाराबाबत जागरूकता वाढवणं गरजेचं आहे. प्रत्येकाच्या आयुष्यात अडचणी असतात, पण त्या बोलून व्यक्त केल्या तर हलकं वाटतं.
