Monsoon Health Tips : पावसाळा हा ऋतू आनंदाचा असला तरी हवामानातील बदल आणि आर्द्रता यामुळे साथीचे आजार वाढण्याचा धोका निर्माण होतो. लहान मुलांची रोगप्रतिकारक शक्ती प्रौढांपेक्षा नाजूक असते, त्यामुळे त्यांच्या आरोग्याची काळजी घेणे अत्यंत गरजेचे आहे. जून महिन्यात शाळा सुरू होतात, आणि या काळात पाऊस, दमट वातावरण आणि जंतूंचा प्रसार यामुळे मुलांना विविध आजारांचा सामना करावा लागू शकतो.
हवामान बदल आणि आरोग्याचा धोका
पावसाळ्यात हवामानात आर्द्रता वाढते, ज्यामुळे जंतू आणि जीवजंतूंची वाढ झपाट्याने होते. या काळात डास, दूषित पाणी आणि अन्न यांच्यामुळे डेंग्यू, मलेरिया, चिकनगुनिया, टायफॉईड, कावीळ आणि गॅस्ट्रो असे आजार पसरण्याची शक्यता असते. मुलं अनेकदा शाळेत, खेळताना किंवा बाहेर फिरताना या जंतूंच्या संपर्कात येऊ शकतात. त्यामुळे पालकांनी सतर्क राहून मुलांच्या आरोग्यावर लक्ष ठेवणे आवश्यक आहे. ओले आणि दमट वातावरणामुळे त्वचारोग, जसे की गजकर्ण, चिखल्या आणि फंगल इन्फेक्शन, होण्याची शक्यता वाढते. या सर्व जोखमींपासून मुलांना वाचवण्यासाठी काही खास उपाययोजना करणे गरजेचे आहे.
स्वच्छता आणि सुरक्षिततेची काळजी
मुलांचे शरीर स्वच्छ आणि कोरडे ठेवणे हा पावसाळ्यातील आजार टाळण्याचा मूलभूत उपाय आहे. पावसात भिजल्यानंतर मुलांचे कपडे तातडीने बदलून त्यांचे शरीर कोरडे करा. ओले कपडे अंगावर जास्त वेळ राहिल्यास त्वचारोग होण्याचा धोका वाढतो. घरात स्वच्छता राखणेही तितकेच महत्त्वाचे आहे. पिण्याचे पाणी स्वच्छ आणि निर्जंतुक असावे. मुलांना बाहेरचे पाणी किंवा उघड्यावरील अन्नपदार्थ खाण्यास देऊ नका, कारण यामुळे टायफॉईड, कावीळ आणि गॅस्ट्रो यांसारखे गंभीर आजार होऊ शकतात. शिळे अन्न टाळा आणि मुलांना सकस, ताजा आहार द्या. यामुळे त्यांची रोगप्रतिकारक शक्ती मजबूत राहील.
डास आणि संसर्गजन्य आजारांपासून संरक्षण
पावसाळ्यात डासांमुळे डेंग्यू, मलेरिया आणि चिकनगुनिया यांसारखे आजार पसरतात. मुलांना डासांपासून वाचवण्यासाठी त्यांना अंगभर कपडे घाला. सार्वजनिक ठिकाणी जाताना मुलांना मास्क घालण्यास सांगा, जेणेकरून हवेतून पसरणाऱ्या जंतूंपासून त्यांचा बचाव होईल. फ्लू हा असा आजार आहे जो एका मुलाकडून दुसऱ्या मुलाकडे सहज पसरतो. याचे स्वरूप गंभीर होऊ शकते, त्यामुळे फ्लूचे लसीकरण करून घेणे हा एक प्रभावी उपाय आहे. याशिवाय, घरात डासांचा प्रादुर्भाव टाळण्यासाठी स्वच्छता राखा आणि साचलेल्या पाण्याचे डबके दूर करा.
गंभीर संसर्ग आणि लक्षणे
लेप्टोस्पायरोसिस हा एक गंभीर संसर्ग आहे, जो स्पायरल-आकाराच्या स्पिरोचेट्स नावाच्या जिवाणूंमुळे होतो. साचलेल्या घाण पाण्याच्या संपर्कात आल्याने हा आजार होऊ शकतो. याची लक्षणे म्हणजे ताप, डोकेदुखी आणि इतर शारीरिक त्रास. पावसाळ्यात साचलेली डबकी ही या जिवाणूंचे प्रमुख स्रोत असतात. त्यामुळे मुलांना अशा ठिकाणांपासून दूर ठेवा. पावसात भिजल्यानंतर ताप येणे हीदेखील सामान्य समस्या आहे. अशा वेळी मुलांची रोगप्रतिकारक शक्ती कमकुवत असल्यास इन्फ्लुएंझा जिवाणूंचा हल्ला होऊ शकतो. या सर्व बाबी लक्षात घेता, मुलांचे लसीकरण आणि त्यांची नियमित आरोग्य तपासणी करणे अत्यंत गरजेचे आहे.
मुलांचे आरोग्य
पावसाळ्यात मुलांना निरोगी ठेवण्यासाठी पालकांनी सक्रियपणे काळजी घ्यावी. मुलांना पुरेसे पाणी पिण्यास द्या, जेणेकरून त्यांचे शरीर हायड्रेटेड राहील. त्यांना अंगभर कपडे घालून डास आणि थंडीपासून संरक्षण द्या. सकस आहार, स्वच्छ पाणी आणि नियमित स्वच्छता यामुळे मुलांची रोगप्रतिकारक शक्ती वाढेल. फ्लूचे लसीकरण आणि इतर प्रतिबंधात्मक उपाय यामुळे मुलांना साथीच्या आजारांपासून दूर ठेवता येईल. पालकांनी मुलांच्या लक्षणांवर बारकाईने लक्ष ठेवावे आणि गरज पडल्यास तातडीने डॉक्टरांचा सल्ला घ्यावा. या सर्व उपाययोजनांमुळे तुमची मुले पावसाळ्यातही निरोगी आणि आनंदी राहतील.
