अंगणवाड्यांमध्ये ३ ते ६ वयोगटातील मुलांसाठी यंदापासून ‘आधारशिला बालवाटिका’ हा नवीन अभ्यासक्रम लागू करण्यात आला आहे. या अभ्यासक्रमाच्या माध्यमातून लहान मुलांचा खेळ, क्रियाकलाप आणि आनंदी शिक्षणाद्वारे सर्वांगीण विकास साधण्यावर भर दिला जात आहे. या योजनेमुळे अंगणवाड्यांचा अधिक प्रभावी वापर होणार असून, मुलांना औपचारिक शाळेत प्रवेश घेण्यापूर्वी आवश्यक सामाजिक, भावनिक आणि भाषिक कौशल्ये आत्मसात करता येणार आहेत.
अंगणवाडी सेविकांना या अभ्यासक्रमाच्या अंमलबजावणीसाठी विशेष प्रशिक्षण देण्यात आले असून, १ जून २०२५ पासून हा अभ्यासक्रम प्रत्यक्षात सुरू करण्याचा प्रशासनाचा मानस आहे. या उपक्रमामुळे अंगणवाड्यांचे शैक्षणिक महत्त्व वाढणार असून, लहान मुलांच्या विकासाला नवी दिशा मिळेल.
आधारशिला बालवाटिका अभ्यासक्रमाचे स्वरूप
आधारशिला बालवाटिका हा अभ्यासक्रम ३ ते ६ वयोगटातील मुलांच्या सर्वांगीण विकासासाठी खास तयार करण्यात आला आहे. यामध्ये खेळ, गाणी, कथा, हस्तकला आणि इतर सर्जनशील क्रियाकलापांद्वारे मुलांना शिकवण्यावर भर देण्यात आला आहे. हा अभ्यासक्रम मुलांना आनंददायी पद्धतीने शिक्षण देण्यावर केंद्रित आहे, ज्यामुळे त्यांचा सामाजिक, भावनिक, भाषिक आणि बौद्धिक विकास होईल. या अभ्यासक्रमात आधारशिला बालवाटिका या पुस्तकांचा समावेश करण्यात आला आहे, ज्यामध्ये मुलांसाठी सोप्या आणि रंजक पद्धतीने तयार केलेल्या शैक्षणिक सामग्रीचा समावेश आहे.
अभ्यासक्रमाचे फायदे
आधारशिला बालवाटिका अभ्यासक्रमामुळे ३ ते ६ वयोगटातील मुलांना अनेक फायदे मिळणार आहेत. प्रथम, हा अभ्यासक्रम मुलांचा सामाजिक आणि भावनिक विकास साधण्यास मदत करेल. खेळ आणि गटातील क्रियाकलापांमुळे मुलांना एकमेकांशी संवाद साधण्याची आणि सहकार्याची सवय लागेल. दुसरे, भाषिक कौशल्यांचा विकास हा या अभ्यासक्रमाचा महत्त्वाचा भाग आहे. मुलांना कथा, गाणी आणि संभाषणाद्वारे भाषा शिकण्याची संधी मिळेल, ज्यामुळे त्यांचा आत्मविश्वास वाढेल. तिसरे, खेळ आणि सर्जनशील क्रियाकलापांमुळे मुलांमध्ये शिकण्याची आवड निर्माण होईल आणि त्यांचा बौद्धिक विकास होईल. या अभ्यासक्रमामुळे मुलांना औपचारिक शाळेत प्रवेश घेण्यापूर्वी आवश्यक कौशल्ये प्राप्त होतील, ज्यामुळे त्यांचा शैक्षणिक प्रवास अधिक सुलभ होईल.
अंगणवाडी सेविकांचे प्रशिक्षण
आधारशिला बालवाटिका अभ्यासक्रमाच्या यशस्वी अंमलबजावणीसाठी जिल्ह्यातील अंगणवाडी सेविकांना विशेष प्रशिक्षण देण्यात आले आहे. या प्रशिक्षणाचे दोन टप्पे पूर्ण झाले असून, यामध्ये सेविकांना नवीन अभ्यासक्रमाची रचना, त्याची अंमलबजावणी आणि मुलांना खेळाद्वारे शिकवण्याच्या पद्धती याबाबत मार्गदर्शन करण्यात आले आहे. प्रशिक्षणात सेविकांना मुलांच्या सर्वांगीण विकासासाठी आवश्यक असलेल्या शैक्षणिक तंत्रांचे प्रशिक्षण देण्यात आले आहे, ज्यामुळे त्या मुलांना अधिक प्रभावीपणे शिकवू शकतील. बालविकास प्रकल्प अधिकारी शोभा शिंदे यांनी सांगितले की, या प्रशिक्षणामुळे अंगणवाडी सेविकांना नवीन अभ्यासक्रमाची अंमलबजावणी करणे सोपे होईल आणि मुलांचा विकास साधण्यासाठी त्यांना योग्य मार्गदर्शन करता येईल. १ जून २०२५ पासून हा अभ्यासक्रम सर्व अंगणवाड्यांमध्ये सुरू करण्याचा प्रशासनाचा प्रयत्न आहे.
प्रशासनाचे प्रयत्न आणि आवाहन
प्रशासनाने आधारशिला बालवाटिका अभ्यासक्रमाची अंमलबजावणी यशस्वीपणे करण्यासाठी सर्वतोपरी प्रयत्न सुरू केले आहेत. अंगणवाडी सेविकांचे प्रशिक्षण पूर्ण झाले असून, १ जून २०२५ पासून हा अभ्यासक्रम सर्व अंगणवाड्यांमध्ये सुरू करण्यात येणार आहे. बालविकास प्रकल्प अधिकारी शोभा शिंदे यांनी सांगितले की, हा अभ्यासक्रम मुलांच्या सर्वांगीण विकासासाठी महत्त्वाचा आहे आणि यामुळे अंगणवाड्यांचा उपयोग अधिक प्रभावीपणे होईल. प्रशासनाने पालकांना आवाहन केले आहे की, त्यांनी आपल्या मुलांना नियमितपणे अंगणवाडीत पाठवावे, जेणेकरून त्यांना या नवीन अभ्यासक्रमाचा लाभ मिळू शकेल.
