Maharashtra News: मुलांचे आधार कार्ड दर पाच वर्षांनी अपडेट करणे आवश्यक आहे, विशेषतः ५ आणि १५ वर्षे वयात. भारतीय विशिष्ट ओळख प्राधिकरणाच्या (यूआयडीएआय) नियमांनुसार, या वयोगटातील मुलांचे बायोमेट्रिक तपशील अद्ययावत करणे बंधनकारक आहे. अन्यथा, शैक्षणिक प्रवेश, सरकारी योजनांचा लाभ किंवा बँक खाते उघडण्यासारख्या कामांमध्ये अडचणी येऊ शकतात.
५ वर्षांखालील मुलांचे आधार कार्ड पालकांच्या कागदपत्रांवर बनवले जाते, ज्याला बाल आधार म्हणतात. मात्र, ५ आणि १५ वर्षांच्या वयात बायोमेट्रिक्स जोडणे गरजेचे आहे. पहिल्या अपडेटसाठी जवळच्या आधार केंद्रावर मोफत सेवा उपलब्ध आहे. पालकांनी ही प्रक्रिया वेळेत पूर्ण करणे महत्त्वाचे आहे, जेणेकरून मुलांच्या भविष्यातील गरजांसाठी कोणताही अडथळा येणार नाही.
आधार अपडेटचे नियम जाणून घ्या
यूआयडीएआयच्या मार्गदर्शक तत्त्वांनुसार, मुलांचे आधार कार्ड दोनदा बायोमेट्रिक अपडेट करणे अनिवार्य आहे: पहिले ५ वर्षांच्या वयात आणि दुसरे १५ वर्षांच्या वयात. ५ वर्षांखालील मुलांचे आधार कार्ड बनवताना बायोमेट्रिक तपशील (बोटांचे ठसे आणि आयरिस स्कॅन) घेतले जात नाहीत. हे आधार पालकांच्या ओळखीच्या आधारावर तयार होते.
मात्र, मूल ५ वर्षांचे झाल्यावर त्याचे बोटांचे ठसे, आयरिस स्कॅन आणि फोटो जोडणे आवश्यक आहे. त्याचप्रमाणे, १५ वर्षांच्या वयात मुलांच्या शारीरिक बदलांमुळे पुन्हा बायोमेट्रिक्स अद्ययावत करावे लागतात. या अपडेटमुळे आधार कार्डचा डेटा अचूक राहतो, ज्यामुळे भविष्यात ओळखपत्राशी संबंधित समस्या टळतात. ही प्रक्रिया शैक्षणिक, आर्थिक आणि सरकारी योजनांच्या लाभांसाठी महत्त्वाची आहे.
अपडेट करतांना मोफत शुल्क
मुलांचे आधार कार्ड ५ ते ७ वर्षे आणि १५ ते १७ वर्षे वयात पहिल्यांदा बायोमेट्रिक अपडेट करताना कोणतेही शुल्क आकारले जात नाही. ही सेवा जवळच्या आधार नोंदणी केंद्रावर उपलब्ध आहे. पालकांनी यूआयडीएआयच्या अधिकृत वेबसाइटवर (uidai.gov.in) जाऊन आपल्या परिसरातील आधार केंद्र शोधावे. अपडेट प्रक्रियेत मुलाचा फोटो, बोटांचे ठसे आणि आयरिस स्कॅन पुन्हा रेकॉर्ड केले जाते. जर नंतर नाव, पत्ता किंवा इतर माहितीत दुरुस्ती आवश्यक असेल, तर त्यासाठी नाममात्र शुल्क आकारले जाऊ शकते. पालकांनी मुलांचे आधार कार्ड वेळेत अपडेट केल्यास भविष्यातील अडचणी टाळता येतात. आधार केंद्रावर अपॉइंटमेंट बुक करण्याची सुविधाही ऑनलाइन उपलब्ध आहे, ज्यामुळे प्रक्रिया अधिक सुलभ होते.
आधार अपडेट न केल्यास होणारे परिणाम
जर मुलांचे आधार कार्ड ५ आणि १५ वर्षांच्या वयात अपडेट केले नाही, तर अनेक समस्यांना सामोरे जावे लागू शकते. शाळा किंवा महाविद्यालयात प्रवेश घेताना आधार कार्डची आवश्यकता असते, आणि बायोमेट्रिक्स अपडेट नसल्यास प्रवेश प्रक्रिया रखडू शकते. स्पर्धा परीक्षांसाठी अर्ज करताना किंवा सरकारी योजनांचा लाभ घेताना आधार कार्ड अनिवार्य आहे. बँक खाते उघडण्यासारख्या आर्थिक व्यवहारांमध्येही अडथळे येऊ शकतात. याशिवाय, बायोमेट्रिक्स जुने असल्यास आधार प्रमाणीकरणात त्रुटी येऊ शकतात, ज्यामुळे मुलांना आणि पालकांना त्रास होऊ शकतो. त्यामुळे पालकांनी ही प्रक्रिया गंभीरपणे घेऊन वेळेत पूर्ण करणे आवश्यक आहे.
