जर तुम्ही Google Pay द्वारे वीज, गॅस आणि इतर युटिलिटी बिल भरत असाल, तर ही तुमच्यासाठी एक महत्त्वाची बातमी आहे. भारतातील सर्वात मोठ्या UPI पेमेंट प्लॅटफॉर्मपैकी एक असलेल्या Google Pay ने आता युटिलिटी बिल पेमेंटवर सुविधा शुल्क आकारण्यास सुरुवात केली आहे. याआधी लहान रकमेच्या व्यवहारांवर कोणतेही शुल्क नव्हते, परंतु आता क्रेडिट आणि डेबिट कार्डद्वारे पेमेंट केल्यास 0.5% ते 1% शुल्क लागू होणार आहे. या निर्णयामुळे Google Pay वापरणाऱ्या लाखो ग्राहकांवर आर्थिक भार वाढण्याची शक्यता आहे.
मोबाईल रिचार्जनंतर बिल पेमेंटवरही लागू झाले शुल्क
यूपीआय व्यवहारांच्या वाढत्या लोकप्रियतेमुळे फिनटेक कंपन्या आता प्लॅटफॉर्म शुल्क लागू करण्याचा विचार करत आहेत. एक वर्षापूर्वी, Google Pay ने मोबाईल रिचार्जवर 3 रुपये सुविधा शुल्क लावण्यास सुरुवात केली होती आणि आता वीज, गॅस, पाणी यांसारख्या सेवांचे बिल भरण्यावरही शुल्क लागू झाले आहे. उदाहरणार्थ, जर तुम्ही क्रेडिट कार्डद्वारे वीज बिल भरले, तर तुम्हाला 15 रुपये अतिरिक्त शुल्क भरावे लागेल. या शुल्कात जीएसटीचा देखील समावेश आहे. याचप्रकारे, डेबिट आणि क्रेडिट कार्ड व्यवहारांसाठी प्रक्रिया शुल्क लागू करण्यात आले आहे.
UPI व्यवहारातून Google Pay करणार कमाई?
Google Pay चा UPI व्यवहारांमध्ये मोठा वाटा आहे. भारतातील सुमारे 37% UPI व्यवहार Google Pay द्वारे होतात. या संदर्भात एका तज्ज्ञाने सांगितले की, “UPI व्यवहारांतून मोठ्या प्रमाणात कमाई करण्याच्या दिशेने Google Pay हे मोठे पाऊल टाकत आहे.” डिजिटल पेमेंटचा वापर झपाट्याने वाढत असताना, फिनटेक कंपन्या आपला विस्तार करण्याचा आणि नफा वाढवण्याचा प्रयत्न करत आहेत. Google Pay ने जानेवारी 2025 पर्यंत 8.26 लाख कोटी रुपयांचे UPI व्यवहार पूर्ण केले आहेत.
Google Pay व्यतिरिक्त इतर कंपन्याही आकारतात शुल्क
Google Pay व्यतिरिक्त PhonePe आणि Paytm देखील कार्ड व्यवहारांवर शुल्क आकारतात. PhonePe च्या वेबसाइटनुसार, पाणी, गॅस आणि वीज बिलांसाठी कार्ड व्यवहारांवर सुविधा शुल्क लागू आहे. याचप्रकारे, Paytm देखील मोबाईल रिचार्ज, गॅस आणि पाणी बिल पेमेंटवर 1 ते 40 रुपयांपर्यंत प्लॅटफॉर्म शुल्क आकारते.
सरकारने MDR माफ केल्यामुळे कंपन्यांना तोटा
2020 पासून भारत सरकारने डिजिटल पेमेंटला चालना देण्यासाठी 2,000 रुपयांपेक्षा कमी किमतीच्या UPI व्यवहारांवरील व्यापारी सवलत दर (MDR) माफ केला आहे. यामुळे फिनटेक कंपन्यांना मोठ्या प्रमाणावर उत्पन्न मिळत नाही. एका अभ्यासानुसार, 2,000 रुपयांपेक्षा कमी रकमेच्या UPI व्यवहारांवर सुमारे 4,000 कोटी रुपयांचा खर्च झाला आहे. सरकार 2021 पासून हे शुल्क स्वतः उचलत आहे, परंतु आता 2,000 रुपयांपेक्षा अधिक रकमेच्या व्यवहारांवर 1.1% व्यापारी शुल्क लावले जाऊ शकते.
ग्राहकांना आता काय करावे?
जर तुम्ही Google Pay किंवा इतर UPI प्लॅटफॉर्मद्वारे बिल भरत असाल, तर तुम्हाला अतिरिक्त शुल्क भरावे लागू शकते. मात्र, जर तुम्ही UPI द्वारे थेट बँक खाते वापरून व्यवहार केला, तर कोणतेही शुल्क लागणार नाही. त्यामुळे ग्राहकांनी व्यवहार करण्यापूर्वी कोणत्या पेमेंट मोडद्वारे पैसे भरायचे, याचा विचार करणे आवश्यक आहे. Google Pay आणि इतर फिनटेक कंपन्या भविष्यात आणखी कोणते शुल्क लागू करणार, हे पाहणे महत्त्वाचे ठरणार आहे.
