CIBIL Score:- CIBIL स्कोअर हा तुमच्या आर्थिक शिस्तीचे प्रतिबिंब असतो. हा तीन-अंकी क्रमांक 300 ते 900 च्या दरम्यान असतो आणि बँका तसेच इतर वित्तीय संस्था तुमच्या क्रेडिट पात्रतेचा अंदाज घेण्यासाठी याच स्कोअरचा आधार घेतात. 700 किंवा त्याहून अधिक CIBIL स्कोअर असणे हे आर्थिकदृष्ट्या फायदेशीर ठरते.
कारण त्यामुळे तुम्हाला विविध प्रकारच्या कर्जांवर चांगल्या अटी आणि सवलती मिळू शकतात. कर्ज मंजुरी जलद होते आणि कमी व्याजदराचा लाभ मिळतो. त्यामुळे आर्थिक नियोजनाच्या दृष्टीने हा स्कोअर चांगला राखणे गरजेचे आहे.
CIBIL स्कोअर ठरवण्यामागील प्रमुख घटक
CIBIL स्कोअर ठरवताना अनेक पैलूंचा विचार केला जातो. सर्वप्रथम तुमच्या क्रेडिट इतिहासाकडे पाहिले जाते. म्हणजेच तुम्ही पूर्वी घेतलेल्या कर्जांची परतफेड वेळेवर केली आहे का? याचा महत्त्वाचा विचार केला जातो.
याशिवाय तुमच्या कर्ज आणि क्रेडिट कार्डच्या वापराच्या सवयी देखील स्कोअरवर प्रभाव टाकतात. क्रेडिट कार्डच्या उपलब्ध मर्यादेचा मोठा भाग सतत वापरणे आणि वेळेवर बिल भरले नाही तर तुमचा स्कोअर घसरू शकतो. वारंवार नवीन कर्ज किंवा क्रेडिट कार्डसाठी अर्ज करणे देखील तुमच्या स्कोअरवर नकारात्मक परिणाम करू शकते.
700 पेक्षा जास्त CIBIL स्कोअर असण्याचे फायदे
700 पेक्षा जास्त CIBIL स्कोअर असलेल्या व्यक्तींना विविध फायदे मिळतात. त्यातील सर्वात मोठा फायदा म्हणजे कमी व्याजदराने कर्ज मंजुरी मिळणे. बँका आणि इतर वित्तीय संस्था अशा व्यक्तींना गृहकर्ज, वैयक्तिक कर्ज किंवा वाहन कर्ज देताना प्राधान्य देतात आणि त्यांना तुलनेने कमी व्याजदर लागू होतो. त्यामुळे दीर्घकालीन आर्थिक नियोजनाच्या दृष्टीने कमी व्याजदर अत्यंत फायदेशीर ठरतो.
याशिवाय उच्च स्कोअर असलेल्या लोकांना क्रेडिट कार्ड कंपन्यांकडून अधिक मर्यादेचे कार्ड्स मिळतात. याचा अर्थ त्यांना अधिक आर्थिक लवचिकता मिळते. काही कंपन्या विशेषतः प्रीमियम क्रेडिट कार्ड्स आणि इतर फायदे देखील देतात. जसे की कॅशबॅक, रिवॉर्ड पॉइंट्स आणि विशेष सवलती.
अनेक वेळा मोठ्या कंपन्या नोकरी देताना किंवा घर भाड्याने देताना उमेदवाराच्या CIBIL स्कोअरचा विचार करतात. जर तुमचा स्कोअर चांगला असेल तर तुम्हाला नोकरी मिळण्याची किंवा घर भाड्याने घेण्याची संधी अधिक मिळते. त्यामुळे CIBIL स्कोअर हा केवळ कर्ज आणि आर्थिक व्यवहारांसाठीच महत्त्वाचा नाही. तर तो तुमच्या संपूर्ण आर्थिक विश्वासार्हतेचे प्रतीक आहे.
CIBIL स्कोअर सुधारण्याचे प्रभावी मार्ग
जर तुमचा CIBIL स्कोअर अपेक्षेपेक्षा कमी असेल तर तो सुधारण्यासाठी काही उपाय करणे आवश्यक आहे. सर्वात महत्त्वाचे म्हणजे वेळेवर सर्व बिलांचे आणि कर्ज हप्त्यांचे पेमेंट करणे. जे लोक वेळेवर पेमेंट करत नाहीत त्यांचा स्कोअर लक्षणीय प्रमाणात घसरतो आणि भविष्यात त्यांना कर्ज घेणे कठीण होते. त्यामुळे पेमेंट वेळेवर करणे ही आर्थिक शिस्त अंगी बाणवण्याची पहिली पायरी आहे.
तसेच क्रेडिट कार्ड मर्यादेचा जास्त वापर करणे टाळले पाहिजे. उदा. जर तुमच्या कार्डची मर्यादा 1 लाख असेल, तर त्याचा वापर 30-40% पेक्षा जास्त करू नये. सतत नवीन कर्ज किंवा क्रेडिट कार्डसाठी अर्ज करणे टाळावे. कारण यामुळे तुमच्या आर्थिक स्थितीबद्दल नकारात्मक संदेश जातो.
CIBIL स्कोअर कुठे आणि कसा तपासायचा?
तुमचा CIBIL स्कोअर तपासण्यासाठी CIBIL ची अधिकृत वेबसाइट आणि इतर वित्तीय संस्थांच्या वेबसाइटवर मोफत सुविधा उपलब्ध आहे. बँका आणि काही डिजिटल पेमेंट अ‍ॅप्स देखील तुम्हाला तुमचा CIBIL स्कोअर तपासण्याची संधी देतात. नियमितपणे हा स्कोअर तपासणे महत्त्वाचे आहे. कारण यामुळे तुम्हाला तुमच्या आर्थिक स्थितीचा अंदाज घेता येतो आणि वेळेत सुधारणा करता येते.
चांगल्या सिबिल साठी चांगल्या आर्थिक सवयी आवश्यक
CIBIL स्कोअर हा तुमच्या आर्थिक विश्वासार्हतेचा आणि शिस्तीचा महत्त्वाचा मापक आहे. 700 पेक्षा जास्त स्कोअर असल्यास तुम्हाला अनेक फायदे मिळतात. जसे की कमी व्याजदराने कर्ज मिळणे, जलद कर्ज मंजुरी, उच्च क्रेडिट मर्यादा, प्रीमियम क्रेडिट कार्ड्स आणि आर्थिक स्थैर्य. जर तुमचा स्कोअर कमी असेल, तर योग्य आर्थिक नियोजनाद्वारे तो सुधारता येतो. त्यामुळे, तुमचा CIBIL स्कोअर चांगला राखण्यासाठी योग्य आर्थिक सवयी जोपासणे आवश्यक आहे.
