महाराष्ट्रातील नागरिकांसाठी एक महत्वाची बातमी समोर आली आहे, महानगर गॅस लिमिटेडच्या या निर्णयाने सीएनजी आणि पीएनजीच्या दरात अनुक्रमे १.५० रुपये आणि १ रुपयाची वाढ झाली आहे, ज्यामुळे मुंबई आणि MMR मधील नागरिकांना नवीन आर्थिक ओझं सहन करावं लागणार आहे. ९ एप्रिल २०२५ पासून लागू होणारी ही वाढ महागाईच्या काळात सामान्य माणसाच्या खिशाला कात्री लावणारी आहे.
गॅस सिलेंडरच्या आधीच वाढलेल्या किमती आणि आता ही दरवाढ यामुळे घरगुती आणि व्यावसायिक ग्राहकांवर दबाव वाढला आहे. कंपनीने याला अपरिहार्य ठरवलं असलं, तरी नागरिकांसाठी ही वाढ म्हणजे जीवनावश्यक खर्चात आणखी एक भर पडणारी घटना आहे. भविष्यात सरकार आणि गॅस वितरण कंपन्यांनी यावर तोडगा काढला नाही, तर ही समस्या आणखी गंभीर होऊ शकते.
किमतीत वाढ करण्याचा निर्णय
सीएनजीच्या दरात १.५० रुपये प्रति किलोने वाढ झाली असून, आता त्याची किंमत ७९.५० रुपये प्रति किलो इतकी झाली आहे. त्याचप्रमाणे, पीएनजीच्या दरात १ रुपयाची वाढ झाली असून, तो आता ४९ रुपये प्रति स्टँडर्ड क्युबिक मीटर इतका झाला आहे. ही नवीन दरवाढ ९ एप्रिल २०२५ पासून लागू होणार आहे.
दरवाढीचं कारण
महानगर गॅस लिमिटेडने ही दरवाढ देशांतर्गत गॅसच्या किमतीत झालेली वाढ आणि चलन विनिमय दरातील चढउतार यांच्याशी जोडली आहे. कंपनीच्या म्हणण्यानुसार, स्वदेशी गॅसचा पुरवठा कमी पडत असल्याने आयात केलेल्या नैसर्गिक गॅसवर (LNG) अवलंबून राहावं लागत आहे, ज्यामुळे खर्चात वाढ झाली आहे.
यापूर्वीच गॅस सिलेंडरच्या किमतीत ५० रुपयांची वाढ झाल्याने नागरिक महागाईच्या ओझ्याखाली दबलेले असताना, आता सीएनजी आणि पीएनजीच्या दरवाढीने त्यांच्यावरील आर्थिक दबाव आणखी वाढला आहे. ही वाढ गेल्या सहा महिन्यांतील चौथी दरवाढ असून, इंधनाच्या वाढत्या किमतींच्या पार्श्वभूमीवर हा निर्णय घेण्यात आला आहे.
सामान्य नागरिकांवर परिणाम
सीएनजीचा वापर मुंबई आणि MMR मध्ये मोठ्या प्रमाणात वाहनांसाठी होतो, ज्यात ऑटोरिक्षा, टॅक्सी, खासगी गाड्या आणि काही सार्वजनिक वाहतूक साधनांचा समावेश आहे. सुमारे पाच लाख खासगी वाहनं आणि तीन लाख ऑटोरिक्षा सीएनजीवर चालतात. दरवाढीमुळे या वाहनचालकांना दररोजच्या खर्चात वाढ जाणवेल.
उदाहरणार्थ, जर एखाद्या ऑटोरिक्षाने दिवसाला १० किलो सीएनजी वापरला, तर त्याला आता दररोज १५ रुपये जास्त मोजावे लागतील, ज्याचा परिणाम मासिक खर्चात ४५० रुपये वाढ म्हणून दिसेल. याचा थेट परिणाम ऑटो आणि टॅक्सी भाड्यात वाढ होण्याची शक्यता आहे, ज्यामुळे प्रवाशांवरही आर्थिक भार पडेल. याशिवाय, पीएनजीचा वापर करणाऱ्या २४ लाखांहून अधिक घरांनाही स्वयंपाकाच्या खर्चात वाढ सहन करावी लागेल.
व्यावसायिक आणि घरगुती वापरावर परिणाम
पीएनजीचा वापर प्रामुख्याने घरगुती स्वयंपाकासाठी आणि काही लहान व्यावसायिक आस्थापनांसाठी होतो. दरात १ रुपयाची वाढ ही किरकोळ वाटत असली, तरी मासिक वापराच्या आधारावर हा खर्च लक्षणीय ठरतो. उदाहरणार्थ, जर एखादं कुटुंब महिन्याला १५ स्टँडर्ड क्युबिक मीटर पीएनजी वापरत असेल,
तर त्याला आता १५ रुपये जास्त द्यावे लागतील. हॉटेल्स आणि छोट्या उद्योगांसारख्या व्यावसायिक वापरकर्त्यांसाठी हा खर्च आणखी जास्त असेल. यापूर्वी गॅस सिलेंडरच्या दरात झालेली वाढ आणि आता सीएनजी-पीएनजीच्या दरवाढीमुळे घरगुती बजेट आणि व्यावसायिक खर्च दोन्हीवर परिणाम होणार आहे.
आणखी एक आर्थिक झटका
महानगर गॅस लिमिटेडने असं म्हटलं आहे की, या वाढीनंतरही सीएनजी पेट्रोलच्या तुलनेत ४७ टक्के आणि डिझेलच्या तुलनेत १२ टक्के स्वस्त आहे. त्यांच्या मते, ही दरवाढ ग्राहकांसाठी अजूनही फायदेशीर आहे, कारण सीएनजी आणि पीएनजी हे पर्यावरणपूरक आणि विश्वासार्ह पर्याय आहेत.
मात्र, सामान्य नागरिकांच्या दृष्टिकोनातून ही वाढ म्हणजे महागाईच्या काळात आणखी एक आर्थिक झटका आहे. ऑटोरिक्षा आणि टॅक्सी चालकांनी यापूर्वीच भाडेवाढीची मागणी केली असून, आता ही दरवाढ त्यांच्या मागणीला आणखी बळ देईल.
नागरिकांमध्ये नाराजी
ही दरवाढ गेल्या सहा महिन्यांतील चौथी असून, यापूर्वी नोव्हेंबर आणि डिसेंबर २०२४ मध्येही तीन वेळा वाढ झाली होती. यामुळे नागरिकांमध्ये नाराजी वाढत आहे. काही ऑटो आणि टॅक्सी युनियन्सनी या वाढीविरोधात आंदोलनाचा इशारा दिला आहे. तज्ज्ञांच्या मते, जर स्वदेशी गॅसचा पुरवठा वाढला नाही आणि आयातीवरील अवलंबन कायम राहिलं, तर भविष्यातही अशा दरवाढी होऊ शकतात. सध्या तरी ही वाढ नागरिकांसाठी तात्काळ आर्थिक आव्हान ठरत असून, याचा परिणाम दैनंदिन जीवनावर आणि बाजारातील किमतींवरही दिसून येईल.
