Gold Storage Country:- शतकानुशतके सोने कोणत्याही देशाच्या अर्थव्यवस्थेसाठी आणि आर्थिक स्थिरतेसाठी एक महत्त्वाचा घटक राहिले आहे. हे केवळ महागाईविरोधी प्रभावी साधन नाही तर युद्ध, संकटे किंवा अन्य आर्थिक अडचणीच्या वेळी अर्थव्यवस्थेला आधार देण्यासाठी महत्त्वाची भूमिका बजावते. या अनुषंगाने या लेखात कोणत्या देशाकडे सर्वाधिक सोन्याचा साठा आहे आणि भारत कितव्या स्थानावर आहे? हे जाणून घेऊया.
अमेरिका – जगातील सर्वाधिक सोन्याचा साठा
अमेरिकेकडे जगातील सर्वाधिक सोन्याचा साठा आहे.ज्यावरून अमेरिकेची आर्थिक ताकद अधोरेखित होते. डॉलर हे जागतिक चलन म्हणून वापरले जात असले तरी अमेरिका आपली अर्थव्यवस्था सोन्यावर आधारित ठेवते. त्यामुळे आर्थिक संकटांमध्येही अर्थव्यवस्था स्थिर राहते.
सोन्याचा साठा: ८,१३३.४६ टन,एकूण संपत्ती: $६.०९ अब्ज इतका असून ते साठवण्याचे ठिकाण फोर्ट नॉक्स आणि इतर सरकारी तिजोरी
जर्मनी – मजबूत आर्थिक स्थिरतेसाठी सोन्यावर भर
दुसऱ्या महायुद्धानंतर मोठ्या आर्थिक अडचणीत असलेल्या जर्मनीने हळूहळू सोन्याचा साठा वाढवत तो मजबूत केला. आज जर्मनी जगातील दुसऱ्या क्रमांकाचा सर्वाधिक सोन्याचा साठा असलेला देश आहे.
सोन्याचा साठा: ३,३५१.५३ टन,एकूण संपत्ती: $२.५१ अब्ज,साठवण्याचे ठिकाण: बुंडेसबँकेच्या तिजोरीत आणि काही परदेशात
इटली – युरोपच्या आर्थिक केंद्राचा सोन्यावर विश्वास
इटली हे युरोपमधील एक प्रमुख व्यापारी केंद्र राहिले आहे आणि त्यामुळे सोन्याचे महत्त्व त्यांना खूप आधीपासून ठाऊक होते. त्यामुळे देशाची अर्थव्यवस्था स्थिर राहिली आणि इटली एक विकसित राष्ट्र बनले.
सोन्याचा साठा: २,४५१.८४ टन एकूण संपत्ती: $१.८२ अब्ज,साठवण्याचे ठिकाण: बँक ऑफ इटली
फ्रान्स – आर्थिक ताकद टिकवण्यासाठी मोठा साठा
फ्रान्सकडे २,४३६.९७ टन सोने आहे आणि तो नेहमीच आपला सोन्याचा साठा जास्तीत जास्त ठेवण्याचा प्रयत्न करतो. त्यामुळे आर्थिक मंदी किंवा अन्य संकटांमध्येही त्याची अर्थव्यवस्था टिकून राहते.
सोन्याचा साठा: २,४३६.९७ टन,एकूण संपत्ती: $१.८३ अब्ज,साठवण्याचे ठिकाण: बँक ऑफ फ्रान्स
रशिया – युद्धानंतर सोन्याचा साठा वाढवण्यावर भर
युक्रेन युद्धानंतर रशियाने परकीय चलन साठ्यात विविधता आणण्यासाठी मोठ्या प्रमाणात सोने खरेदी केले. पूर्वी डॉलर आणि युरोमध्ये असलेला मोठा साठा अमेरिकेने जप्त केल्याने, रशिया सोन्यावर अधिक भर देत आहे.
सोन्याचा साठा: २,३३५.८५ टन,एकूण संपत्ती: $१.८३ अब्ज,साठवण्याचे ठिकाण रशियन सेंट्रल बँक
चीन – डॉलरवरील अवलंबित्व कमी करण्यासाठी सोन्याची खरेदी
जगातील दुसऱ्या क्रमांकाची अर्थव्यवस्था असलेल्या चीनने गेल्या काही तिमाहींपासून मोठ्या प्रमाणात सोने खरेदी करून आपले चलन मजबूत करण्याचा प्रयत्न केला आहे.
सोन्याचा साठा: २,२६४.३२ टन,एकूण संपत्ती: $१.६९ अब्ज,साठवण्याचे ठिकाण पीपल्स बँक ऑफ चायना
जपान – आर्थिक स्थिरतेसाठी मोठा सोन्याचा साठा
जपानच्या अर्थव्यवस्थेवर मोठे कर्ज असले तरी त्याने मोठ्या प्रमाणात सोन्याचा साठा केला आहे. जो संकटाच्या काळात देशाच्या आर्थिक स्थैर्यास मदत करतो.
सोन्याचा साठा: ८४५.९७ टन,एकूण संपत्ती $६३३ दशलक्ष,साठवण्याचे ठिकाण बँक ऑफ जपान
भारत – सोन्याचा सांस्कृतिक आणि आर्थिक वारसा
भारतात सोने केवळ आर्थिक संपत्ती नाही तर सांस्कृतिक आणि धार्मिक दृष्टिकोनातूनही खूप महत्त्वाचे मानले जाते. विशेषतः, भारतीय महिलांकडे जगातील सर्वाधिक वैयक्तिक सोन्याचा साठा आहे. तसेच सरकारही डॉलरवरील अवलंबित्व कमी करण्यासाठी मोठ्या प्रमाणात सोने खरेदी करत आहे.
सोन्याचा साठा: ८४०.७६ टन,एकूण संपत्ती: $६३० दशलक्ष,साठवण्याचे ठिकाण रिझर्व्ह बँक ऑफ इंडिया (RBI)
नेदरलँड्स – जागतिक अर्थव्यवस्थेत स्थिरतेसाठी सोन्याचा साठा
नेदरलँड्सकडे ६१२.४५ टन सोने आहे आणि तो आर्थिक स्थिरतेसाठी हा साठा टिकवून ठेवण्यावर भर देतो.सोन्याचा साठा: ६१२.४५ टन,एकूण संपत्ती:$४५८ दशलक्ष,साठवण्याचे ठिकाण डच सेंट्रल बँक
तुर्की – अनिश्चिततेला तोंड देण्यासाठी झपाट्याने सोने खरेदी
तुर्कीयेने गेल्या काही वर्षांत जागतिक अनिश्चिततेला सामोरे जाण्यासाठी मोठ्या प्रमाणात सोन्याची खरेदी केली आहे.सोन्याचा साठा: ५८४.९३ टन,एकूण संपत्ती $४३८ दशलक्ष,साठवण्याचे ठिकाण
तुर्कीच्या सेंट्रल बँकेत
सोन्यात गुंतवणूक करणे फायदेशीर का?
महागाईपासून संरक्षण
सोने हे महागाईविरोधात प्रभावी आहे. त्यामुळे मध्यवर्ती बँकांसह सामान्य लोकही मोठ्या प्रमाणात सोन्यात गुंतवणूक करतात.
आर्थिक संकटात मदतीचा हात
सोने ही सुरक्षित गुंतवणूक मानली जाते. संकटाच्या काळातही त्याचे मूल्य टिकून राहते आणि संकटकाळात अर्थव्यवस्थेला आधार देते.
दीर्घकालीन नफा
सोन्याचे मूल्य सामान्यतः कालांतराने वाढत जाते, ज्यामुळे ते दीर्घकालीन गुंतवणुकीसाठी उत्तम पर्याय आहे.
सोन्याचा साठा महत्त्वाचा का?
जगातील बहुतांश देशांनी आर्थिक स्थैर्यासाठी सोन्याचा मोठा साठा करून ठेवला आहे. अमेरिका, जर्मनी, इटली आणि फ्रान्स यांसारख्या देशांनी मोठ्या प्रमाणात सोन्याची खरेदी करून आर्थिक स्थिरता राखली आहे.
भारतही ८ व्या क्रमांकावर असून येत्या काळात अधिक सोने खरेदी करण्याची शक्यता आहे.गुंतवणूकदारांसाठी सोने हा महत्त्वाचा पर्याय ठरू शकतो, विशेषतः महागाई आणि आर्थिक संकटांच्या काळात सोने फायद्याचे ठरू शकते.
