केंद्र सरकारने EPFO (Employees’ Provident Fund Organisation) अंतर्गत UAN सक्रिय करणे आणि बँक खाते आधारशी लिंक करण्यास मुदतवाढ दिली आहे. याआधी 15 फेब्रुवारी 2025 ही अंतिम मुदत होती, मात्र आता ती 15 मार्च 2025 पर्यंत वाढवण्यात आली आहे. हे पाऊल रोजगार-लिंक्ड प्रोत्साहन निधी अर्थात ELI योजनेचा लाभ अधिकाधिक कर्मचाऱ्यांना मिळावा यासाठी उचलण्यात आले आहे.
ELI योजना रोजगाराच्या वाढीस चालना देणारी योजना असून, पहिल्यांदाच नोकरी मिळवणाऱ्या EPFO सदस्यांना 15,000 रुपयांचा प्रोत्साहन निधी मिळतो. या योजनेत सहभागी होण्यासाठी UAN सक्रिय करणे आणि बँक खाते आधारशी लिंक करणे आवश्यक आहे. त्यामुळे या मुदतवाढीचा फायदा घेऊन पात्र कर्मचाऱ्यांनी लवकरात लवकर आवश्यक प्रक्रिया पूर्ण करावी.
UAN म्हणजे काय आणि का आवश्यक आहे
UAN म्हणजे युनिव्हर्सल अकाउंट नंबर, जो EPFO प्रत्येक खातेदाराला प्रदान करते. हा 12 अंकी क्रमांक कर्मचार्‍याच्या PF खात्याच्या व्यवस्थापनासाठी वापरण्यात येतो. जेव्हा कर्मचारी वेगवेगळ्या कंपन्यांमध्ये काम करतो, तेव्हा त्याच्या PF खात्याचा संपूर्ण डेटा एका UAN क्रमांकाद्वारे जोडला जातो. त्यामुळे EPFO सदस्यांना PF बॅलन्स तपासणे, पैसे काढणे किंवा हस्तांतरित करणे यासारख्या सेवा सोप्या होतात.
ELI योजनेचा लाभ घेण्यासाठी UAN सक्रिय असणे अनिवार्य आहे. जर कर्मचाऱ्याने आपला UAN सक्रिय केला नसेल आणि बँक खाते आधारशी लिंक केले नसेल, तर तो या योजनेचा लाभ घेऊ शकणार नाही. त्यामुळे ही प्रक्रिया 15 मार्च 2025 पूर्वी पूर्ण करणे गरजेचे आहे.
ELI योजनेचा लाभ कसा मिळेल
ELI योजना ही तीन प्रमुख भागांत विभागली गेली आहे. या योजनेचा पहिला भाग नव्याने नोकरी मिळवलेल्या EPFO सदस्यांना प्रोत्साहन निधी देतो. दुसऱ्या भागात उत्पादन क्षेत्रात अधिक रोजगार निर्माण करण्यावर भर दिला जातो. तिसऱ्या भागात अतिरिक्त रोजगार निर्माण करणाऱ्या नियोक्त्यांना प्रोत्साहन दिले जाते.
नवीन कर्मचाऱ्यांसाठी, जर त्यांचा UAN सक्रिय असेल आणि बँक खाते आधारशी लिंक असेल, तर त्यांना 15,000 रुपयांचा निधी मिळतो. हा निधी केंद्र सरकारकडून दिला जातो आणि आर्थिक स्थैर्यास मदत करतो.
UAN सक्रिय करण्यासाठी आवश्यक प्रक्रिया
UAN सक्रिय करण्यासाठी EPFO च्या अधिकृत वेबसाइटला भेट द्यावी. तेथे ‘Activate UAN’ पर्याय निवडून आवश्यक माहिती प्रविष्ट करावी. एकदा UAN सक्रिय झाल्यानंतर, संबंधित कर्मचाऱ्याला त्याचा PF अकाउंट व्यवस्थापित करणे सोपे होते.
बँक खाते आधारशी लिंक करण्यासाठी EPFO च्या वेबसाइटवर लॉगिन करून ‘Manage KYC’ पर्याय निवडावा. तेथे आधार आणि बँक खाते जोडून अपडेट करावे. एकदा ही प्रक्रिया पूर्ण झाली की, कर्मचारी ELI योजनेचा लाभ घेऊ शकतो.
15 मार्चपूर्वी प्रक्रिया पूर्ण करण्याचे महत्त्व
सरकारने यापूर्वी देखील UAN सक्रिय करण्यासाठी आणि आधार लिंक करण्यासाठी मुदतवाढ दिली होती, मात्र यावेळी दिलेली मुदत अंतिम ठरू शकते. त्यामुळे पात्र कर्मचाऱ्यांनी अंतिम तारखेच्या प्रतीक्षेत न राहता लवकरात लवकर आवश्यक प्रक्रिया पूर्ण करावी. जर 15 मार्चपूर्वी UAN सक्रिय केला आणि आधार-बँक खाते लिंक केले, तर 15,000 रुपयांचा लाभ मिळवण्याची संधी मिळू शकते.
EPFO कडून UAN सक्रिय करण्यास आणि बँक खाते आधारशी लिंक करण्यास 15 मार्च 2025 पर्यंत मुदतवाढ देण्यात आली आहे. ही प्रक्रिया पूर्ण केल्यास, पहिल्यांदा नोकरी मिळवलेल्या कर्मचाऱ्यांना 15,000 रुपयांचा प्रोत्साहन निधी मिळू शकतो. त्यामुळे पात्र कर्मचाऱ्यांनी ही सुवर्णसंधी साधत UAN सक्रिय करून आवश्यक प्रक्रिया वेळेत पूर्ण करावी. सरकारच्या या योजनेचा लाभ घेऊन भविष्यातील आर्थिक सुरक्षिततेसाठी योग्य पावले उचलणे महत्त्वाचे आहे.
