Finland traffic rules, income-based fines, day-fine system, speeding penalty, no toll roads, seat belt law
फिनलंडसारखा देश जगात विरळाच. स्वच्छता, पारदर्शकता आणि प्रामाणिकपणासाठी प्रसिद्ध असलेल्या या देशात, वाहतुकीचे नियमही तितकेच शिस्तबद्ध आणि अद्वितीय आहेत. मात्र इथे एका वेगळ्याच गोष्टीमुळे सगळ्यांचं लक्ष वेधलं जातं, ते म्हणजे ‘उत्पन्नानुसार दंड’ ही संकल्पना. इतर अनेक देशांमध्ये नियम तोडल्यास ठरावीक रक्कमेचा दंड आकारला जातो, पण फिनलंडमध्ये ही रक्कम तुमच्या पगाराच्या आकड्यावर ठरते. ऐकून जरा धक्का बसेल, पण हे खरं आहे. जितकं अधिक उत्पन्न, तितकाच मोठा दंड!
फिनलंडमधील ‘डे-फायन’ प्रणाली
फिनलंडमध्ये ‘डे-फायन’ नावाची एक अनोखी दंडप्रणाली लागू आहे. जर एखाद्या व्यक्तीने वाहतुकीचा नियम मोडला, तर त्या व्यक्तीच्या मासिक किंवा वार्षिक उत्पन्नाचा विचार करून दंड आकारला जातो. हा नियम केवळ एका इशाऱ्यापुरता नाही, तर त्याची अंमलबजावणीही काटेकोरपणे केली जाते. उदाहरणार्थ, एका श्रीमंत व्यक्तीने फक्त 20 माइल्स प्रतितास वेगाने जास्त गाडी चालवली, आणि त्याबद्दल त्याला तब्बल 130,000 युरो म्हणजेच जवळपास 1.32 कोटी रुपये दंड ठोठावण्यात आला. ही रक्कम ऐकून अनेकांच्या भुवया उंचावल्या, पण फिनलंडमध्ये हा न्याय्य समजला जातो.
इथे शहरात गाडी चालवताना कमाल वेग मर्यादा 50 किमी प्रतितास आहे. निवासी भागात ही मर्यादा 20 किमी, तर मुख्य रस्त्यांवर ती 80 ते 100 किमीपर्यंत असते. महामार्गांवर ती 120 किमीपर्यंत जाते. या सर्व ठिकाणी स्पीड कॅमेऱ्यांद्वारे सतत देखरेख ठेवली जाते. म्हणूनच इथे कोणालाही नियम मोडून सुटता येत नाही.
फिनलंडमध्ये वाहन चालवताना काही गोष्टी अत्यावश्यक मानल्या जातात. पुढच्या आणि मागच्या सीटवर बसलेल्या प्रत्येक प्रवाशाने सीट बेल्ट घालणे बंधनकारक आहे. तसेच, मद्यधुंद अवस्थेत गाडी चालवणे हा फारच गंभीर गुन्हा मानला जातो. पोलिस कधीही चाचणी घेऊ शकतात, आणि जर रक्तातील अल्कोहोलची पातळी 0.5 ग्रॅम/लिटरपेक्षा जास्त आढळली, तर त्या व्यक्तीचे वाहन चालवण्याचे परवाने तात्काळ रद्द होऊ शकते.
इतर नियम
या देशात आणखी एक विशेष बाब म्हणजे येथे कुठेही टोल बूथ किंवा टोल रस्ते नाहीत. वाहनधारकांना रस्त्यांच्या देखभालीसाठी कोणताही अतिरिक्त टोल भरावा लागत नाही. शिवाय, गाडी चालवताना फक्त हँड्स-फ्री डिव्हाइसेसद्वारेच मोबाईल फोनचा वापर करता येतो. आणि हो, इथे वर्षातला कोणताही ऋतू असो, दिवस असो वा रात्र वाहनांची हेडलाइट्स कायम चालू ठेवाव्या लागतात.
जर वाहतूक नियम मोडल्यावर चलन मिळाले, तर त्यावर दिलेला दंड दोन आठवड्यांच्या आत भरावा लागतो. फिनलंडमध्ये नियमांचे पालन केवळ कायद्याच्या भीतीने नाही, तर समाजाच्या एकंदरीत शिस्तप्रियतेमुळे होते. इथे प्रत्येकजण नियमांचे पालन करतो, कारण त्यांना हे वाटते की ते देशाच्या विकासाचा भाग आहेत.
