उन्हाच्या झळा असह्य होत चालल्या असताना एसी हीच एकमेव सुटका वाटते. दिवसभराच्या कडक उन्हानंतर थंडगार खोलीत शिरणं म्हणजे जणू दुसऱ्या जगात प्रवेश केल्यासारखं वाटतं. पण अशा क्षणी जर तुमचा एसी थंड हवा देणं बंद करत असेल, तर ही गोष्ट केवळ त्रासदायक नाही, तर धोकादायकही ठरू शकते. अनेकजण अशा समस्येला सुरुवातीला गांभीर्याने घेत नाहीत, पण या छोट्याशा दिसणाऱ्या त्रासातून मोठं संकट उद्भवू शकतं, कधी कधी तर एसीचा कंप्रेसर फुटण्यापर्यंत!
बहुतेक वेळा आपण गृहीत धरतो की एसी थंड न होणं म्हणजे कदाचित थोडासा गहाळ कूलिंगचा मुद्दा असेल, किंवा एखादा फॅन जाम झाला असेल. पण हीच गृहितकं चुकीची ठरू शकतात. कारण कूलिंगमध्ये अचानक खंड येणं हा एक प्रकारची इशारा असतो. याचा अर्थ कंप्रेसर सतत ओव्हरलोड होत आहे आणि तो कधीही ताण न सहन करून फुटू शकतो. त्यामुळे सुरुवातीलाच या लक्षणांकडे लक्ष देणं गरजेचं आहे.
‘सॉफ्ट सर्व्हिस’ करून बघा
प्रत्येक मशीनप्रमाणे एसीलाही नियमित देखभाल लागते. जर एसी थंडावा देत नसेल, तर पहिल्यांदा त्याची हलकी सेवा म्हणजे ‘सॉफ्ट सर्व्हिस’ करून पाहणं हे उत्तम ठरतं. फिल्टर धुणं, कॉइल्स साफ करणं, इनडोअर आणि आउटडोअर युनिट व्यवस्थितपणे स्वच्छ करणं या गोष्टी स्वतःही करता येतात. अनेक वेळा एसीमधील धूळ आणि मळ कूलिंगवर परिणाम करत असतो.
जर या स्वच्छतेनंतरही काही फरक जाणवला नाही, तर एसी तज्ञाची मदत घेणं अत्यंत गरजेचं आहे. त्याने हार्ड सर्व्हिस करताना एसी खोलून तपासणी करावी लागते. काही वेळा गॅसची पातळी कमी असते, तर कधी कधी गॅस लीक होत असतो. अशा वेळी चुकीचा किंवा अपुरा गॅस वापरल्यास कंप्रेसरवर अनावश्यक भार येतो आणि त्याचा कार्यक्षमतेवर गंभीर परिणाम होतो. त्यामुळे, कंपनीने सुचवलेला योग्य प्रकारचा रेफ्रिजरंट वापरणं अत्यंत महत्त्वाचं आहे.
पीसीबी आणि कंप्रेसरची स्थिती
यात अजून एक महत्वाची बाब म्हणजे पीसीबी आणि कंप्रेसरची स्थिती. सतत थंड न झाल्यामुळे कंप्रेसर अधिक गरम होतो. अनेक वेळा, वापरकर्ता लक्ष देत नाही आणि अशा अवस्थेत तो थेट स्फोटक स्वरूपात फुटतो. अशा घटना दुर्मिळ असल्या तरी पूर्णतः टाळता येण्यासारख्या असतात, फक्त वेळेवर दुर्लक्ष न करता उपाय करायला हवेत.
थोडक्यात, एसी थंड होत नसेल तर ते फक्त ‘थोडासा त्रास’ म्हणून न पाहता एक धोक्याचा इशारा म्हणून घ्यायला हवा. वेळेवर सेवा, तपासणी आणि काळजी घेतल्यास एसी दीर्घकाळ सुरक्षित आणि कार्यक्षम राहतो.
