आजच्या वेगवान जगात मुलींच्या सुरक्षिततेचा विषय केवळ चिंता नाही, तर ती एक गरज बनली आहे. शिक्षण असो की नोकरी, प्रवास असो की रोजची कामं स्त्रिया सर्वत्र सक्रीय असताना त्यांना सुरक्षित ठेवणं समाजाची जबाबदारी आहे. पण प्रत्येक मुलीनेही स्वतःसाठी काही मूलभूत उपाय स्वतःकडे ठेवायला हवेत. यासाठी भारत सरकारने तयार केलेलं एक महत्त्वाचं अॅप म्हणजे “112 इंडिया अॅप”, जे फक्त एका क्लिकवर तुमचं संरक्षण करतं.
“112 इंडिया”
“112 इंडिया” हे अॅप खरं तर एक डिजिटल कवच आहे, जे विशेषतः महिला आणि मुलांच्या सुरक्षेसाठी तयार करण्यात आलं आहे. गृह मंत्रालय आणि महिला व बालकल्याण मंत्रालयाच्या संयुक्त प्रयत्नातून, निर्भया निधीच्या माध्यमातून हे अॅप सुरु करण्यात आलं. Android आणि iPhone वापरणाऱ्यांसाठी दोन्ही प्लॅटफॉर्मवर हे अॅप मोफत उपलब्ध आहे, आणि त्याचा उद्देश एकच, अडचणीत असलेल्या महिलेला तात्काळ मदतीचा हात मिळावा.
दैनंदिन जीवनात महिलांना अनेकवेळा अशा परिस्थितींना सामोरं जावं लागतं, जिथे त्यांना कुणाला सांगण्याची संधीही मिळत नाही. अशा वेळी हे अॅप मदतीसाठी पुढे सरसावतं. अॅप उघडून तुम्ही ‘आपत्कालीन कॉल’ वर एकच क्लिक केलात, की तुमचं स्थान आणि माहिती जवळच्या पोलीस ठाण्यापर्यंत पोहोचते. तसंच अग्निशमन दल, रुग्णवाहिका किंवा इतर संबंधित यंत्रणांनाही ही माहिती लगेच पाठवली जाते. यामध्ये GPS तंत्रज्ञानाचा वापर होतो, त्यामुळे मदत योग्य ठिकाणी पोहोचण्याची खात्री असते.
अ‍ॅपचं खास वैशिष्ट्य
या अ‍ॅपचं खास वैशिष्ट्य म्हणजे ‘SHOUT’ नावाचं फीचर, जे फक्त महिलांसाठी तयार करण्यात आलं आहे. हे फीचर चालू केल्यावर, आसपासच्या नोंदणीकृत स्वयंसेवकांना आणि राज्य आपत्कालीन प्रतिसाद केंद्राला अलर्ट जातो. यामुळे केवळ सरकारी यंत्रणाच नव्हे, तर समाजातले इतर सजग नागरिकही मदतीसाठी पुढे येऊ शकतात.
तुमच्याकडे जर स्मार्टफोन असेल, तर पॉवर बटण तीन वेळा जलद दाबल्यावरही मदतीचा सिग्नल आपोआप पाठवता येतो. आणि स्मार्टफोन नसलेल्या फोनमध्येही 5 किंवा 9 नंबर काही वेळ दाबल्यास पॅनिक कॉल सुरू होतो. या सुविधा 2017 पासून देशातील सर्व नव्या फोनमध्ये लागू करण्यात आल्या आहेत. म्हणजेच, अॅप उघडायला वेळ नसताना सुद्धा मदत मागणं शक्य होतं.
“112 इंडिया” अॅप सध्या हिंदी, इंग्रजीसह एकूण 10 भाषांमध्ये उपलब्ध आहे. त्यामुळे तुम्ही देशात कुठेही असलात तरी तुम्हाला अडचण येणार नाही. या अ‍ॅपचं इंटरफेस सोपं आहे, कोणतीही तांत्रिक अडचण न घेता कोणतीही महिला ते सहज वापरू शकते.
‘112’ हेल्पलाइन नंबर
या अ‍ॅपमुळे पोलीस, रुग्णवाहिका, अग्निशमन दल, महिला हेल्पलाइन, बाल हेल्पलाइन अशा विविध सेवा एकाच ठिकाणी एकत्र येतात. आधी जिथे वेगवेगळ्या नंबर लक्षात ठेवावे लागायचे, तिथे आता फक्त ‘112’ हा एक नंबर लक्षात ठेवणं पुरेसं आहे. यामुळे मदतीसाठी फोन करताना गोंधळ किंवा उशीर टाळता येतो.
या अ‍ॅपमध्ये जी लोकेशन ट्रॅकिंग व्यवस्था आहे तीही अत्यंत अचूक आहे. जुनी पद्धत 500 मीटर ते 5 किलोमीटर अंतरापर्यंतचा अंदाज देत असे, तर आता GPS आणि Google Emergency Location Services (ELS) चा वापर करून 5 ते 50 मीटरपर्यंतचं अचूक स्थान पाठवलं जातं. ही माहिती तात्काळ राज्याच्या आपत्कालीन नियंत्रण कक्षाला पाठवली जाते.
भारत सरकारचा हा उपक्रम सध्या देशातील सर्व 36 राज्यांमध्ये कार्यरत आहे. 24 तास सतत सेवा देणाऱ्या या अ‍ॅपला हजारो स्वयंसेवक आणि सरकारी यंत्रणा पाठिंबा देतात. म्हणूनच हे अॅप केवळ एक अॅप नाही, तर प्रत्येक मुलीच्या मोबाइलमध्ये असलेलं एक ‘सुरक्षिततेचं बटण’ आहे.
