देवदर्शन ही आपल्यातल्या बहुतेकांच्या आयुष्यातील एक पवित्र आणि भावनिक गोष्ट असते. मंदिरात जाऊन देवाच्या मूर्तीसमोर उभं राहणं, त्यांच्या डोळ्यांत पाहणं आणि मनातली प्रार्थना त्यांच्या चरणी अर्पण करणं हे प्रत्येक भक्तासाठी एक विलक्षण अनुभव असतो.
पण सध्याच्या घाईच्या जगात, देवदर्शनही ‘व्हीआयपी’ झालंय. रांगेत न उभं राहता, थेट देवमूर्तीसमोर पोहोचण्याची ‘सोय’ मिळणं हे काहींना आकर्षक वाटतं. पण खरंच, अशी भेट अधिक पवित्र मानावी का?
याच प्रश्नावर वृंदावनचे प्रसिद्ध संत प्रेमानंद जी महाराज यांना एका भक्ताने थेट विचारलं “महाराज, आपण देवाचे व्हीआयपी दर्शन घ्यावं का?” आणि त्यांचं जे उत्तर होतं, ते केवळ बुद्धीला स्पर्श करत नाही, तर अंतःकरणालाही हलवून टाकतं.
महाराज म्हणाले, “पैशाच्या बळावर देवाचं दर्शन घेणं म्हणजे भक्ती नव्हे, ती तर माया आहे.” त्यांनी स्पष्ट सांगितलं की, जिथे श्रद्धेपेक्षा पैशाला महत्त्व दिलं जातं, तिथं भक्ती राहात नाही तिथं औपचारिकता उरते. आणि देव, जो प्रेमाचा सागर आहे, तो औपचारिकतेला ओळखत नाही.
“ठाकूरजी पैशाने सापडत नाहीत,” असं ते प्रेमानं म्हणाले. देवाशी खरी भेट ही मनाच्या भावनेतून होते तिथं ना शॉर्टकट असतो, ना व्हीआयपी प्रवेशद्वार. त्या रांगेत उभं राहणाऱ्या वृद्ध मातेचा नमस्कार, त्या लहान मुलाच्या निरागस हातांनी जोडलेले हात, हे देवाला अधिक प्रिय असतात. कारण इथे शुद्ध श्रद्धा असते, आणि कुठलाही दिखावा नसतो.
महाराजजी यांचा एक संदेश खूप खोल अर्थ सांगून जातो “भक्ती आणि माया दोन्ही वेगळ्या गोष्टी आहेत. आणि ज्याला या दोघांमधला फरक समजतो, त्याच्यावर देव आपोआप प्रसन्न होतो.” यात एक गूढ साधेपणा आहे. भक्ती म्हणजे केवळ मंदिरात जाऊन नमस्कार करणं नव्हे, तर अहंकार बाजूला ठेवून, समर्पणाच्या भावनेनं देवाच्या चरणाशी जोडणं.
म्हणूनच, देवदर्शन ही स्पर्धा नाही, आणि श्रद्धा ही ‘शॉर्टकट’ स्वीकारत नाही. देवाला भेटायचं असेल, तर आपली शुद्ध भावना, समर्पण, आणि आंतरिक शांतता हीच खरी ‘व्हीआयपी पास’ ठरते.पैशामुळे लोक आपल्याला वाकून नमस्कार करतील, पण देवासमोर झुकायचं असेल, तर अहंकार खाली ठेवावा लागतो.
म्हणून, पुढच्यावेळी जेव्हा तुम्ही मंदिरात देवदर्शनासाठी जाणार असाल, तेव्हा क्षणभर थांबा आणि स्वतःला विचारा, “मी ठाकूरजींना पाहायला आलोय की त्यांना अनुभवायला?” कारण अनुभव हा रांगेत उभं राहूनही मिळतो… कधी डोळ्यातून वाहणाऱ्या अश्रूंमध्ये, तर कधी हळूहळू शांत होणाऱ्या मनात.