भिजवलेले की भाजलेले? काजू-बदाम, अक्रोड आणि मनुकासारखे ड्रायफ्रूट्स कोणत्या पद्धतीने खाल्ल्यास मिळेल फायदा?

आपल्या रोजच्या आहारात सुकामेव्याचं स्थान खास असतं. बदाम, अक्रोड, मनुका, काजू, पिस्ता अशा सुक्या फळांना आरोग्यासाठी अत्यंत गुणकारी मानलं जातं. ते केवळ चवदारच नाहीत, तर ऊर्जा देणारे, मेंदूला चालना देणारे आणि शरीराला पोषण देणारे घटक असतात. पण अनेकदा मनात हा प्रश्न येतो, हे सुके फळे भिजवून खावीत की भाजून? दोन्ही पद्धतीत फायदे आहेत, पण योग्य माहितीशिवाय आरोग्यदायक परिणाम मिळत नाहीत.

भिजवून खाल्ले जाणारे सुकेमेवे

भिजवलेले सुके फळे शरीराला अधिक सोप्या पद्धतीने पोषण देतात. कारण त्यामध्ये असणारे फायटिक अॅसिड आणि टॅनिन हे अँटी-न्यूट्रिएंट्स भिजवताना कमी होतात. हे घटक पोषक तत्वांचे शोषण रोखतात, पण रात्रभर पाण्यात ठेवले की ते नष्ट होतात आणि शरीराला लोह, जस्त, मॅग्नेशियम, जीवनसत्त्वे यांचे अधिक चांगले शोषण करता येते. बदाम, अक्रोड, मनुका आणि अंजीर यांच्यासाठी भिजवणं अत्यंत फायदेशीर ठरतं. भिजवल्यानंतर हे फळे अधिक मऊ, चविष्ट आणि पचायला सोपी होतात. आयुर्वेदानुसारही त्यांची उष्णता कमी होऊन शरीराला थंडावा मिळतो विशेषतः उन्हाळ्यात.

काही सुके फळे जसं की मनुका आणि अंजीर हे भिजवले की त्यातील सल्फाइट्स आणि इतर संरक्षक घटक धुवून निघतात, जे काही वेळा पचनसंस्थेवर परिणाम करू शकतात. बदाम तर भिजवल्यावर त्वचा सोलायला सोपे होतात, ज्यामुळे त्यातील पोषण अधिक चांगलं मिळतं. काही वेळेस ते अंकुरितही होतात, ज्यामुळे त्यांचे एंझाइम्स सक्रिय होतात आणि पोषणमूल्य वाढतं.

भाजलेले सुकेमेवे

दुसरीकडे, भाजलेले सुके फळे खाण्यालाही आपला वेगळा आनंद आहे. कुरकुरीतपणा, सुगंध आणि चव यामुळे ते उत्तम स्नॅक म्हणून खाल्ले जातात. भाजल्यामुळे त्यातील ओलावा कमी होतो, त्यामुळे ते जास्त दिवस टिकतात. काजू, पिस्ता, शेंगदाणे यासारख्या फळांना भाजल्यावर त्यांचा खमंगपणा वाढतो आणि खाण्याची मजा वेगळीच असते. ओव्हन किंवा एअर-फ्रायरमध्ये भाजल्यास आरोग्यदायकतेचा तोलही राखला जातो, कारण तेव्हा अतिरिक्त तेलाचा वापर टाळता येतो.

पण हे लक्षात ठेवा प्रत्येक सुकामेवा भिजवायचा नसतो. काजू, खजूर, पिस्ता हे भिजवले की त्यांच्या रचनेत फरक पडतो आणि चरबीचे प्रमाण कमी होऊ शकते. त्यामुळे त्यांना तसेच किंवा सौम्य भाजून खाणं अधिक चांगलं ठरतं.

तुम्ही जर सकाळी उपवासासाठी सुकामेवा खाण्याचा विचार करत असाल, तर बदाम, अक्रोड, मनुका हे रात्री काचेच्या किंवा स्टीलच्या भांड्यात भिजवून ठेवावेत. सकाळी ते धुवून, सोलून खावेत. मात्र ही फळे 2-3 दिवसांत खाल्ली गेली पाहिजेत, अन्यथा ते खराब होण्याची शक्यता असते.