बद्धकोष्ठतेची समस्या कायमची पळेल, चरक संहितेतील ‘हा’ अमूल्य उपाय एकदा करून बघाच!

पोट साफ न होणं, वारंवार गॅस होणं किंवा थकवा वाटणं ही लक्षणं तुम्हाला सतत त्रास देतात का? मग कदाचित तुम्ही बद्धकोष्ठतेच्या जाळ्यात अडकलेले आहात. आधुनिक जीवनशैलीमुळे ही समस्या आज प्रत्येकाच्या घरात दिसते. मात्र, शेकडो वर्षांपूर्वी आयुर्वेदात यावर असा उपाय सांगितला गेला आहे, की जो आजही तितकाच प्रभावी ठरतो. आणि हा उपाय दिला होता आयुर्वेद गुरू ‘चरक’ यांनी, ज्यांचं ज्ञान आजही वेळोवेळी भारतीय आरोग्यशास्त्राचा पाया मानलं जातं.

चरक हे आयुर्वेदातील एक महान ऋषी आणि वैद्य होते. त्यांच्या ‘चरक संहिता’ मध्ये अनेक आजारांवर सुलभ आणि नैसर्गिक उपाय सांगितले गेले आहेत. विशेषतः बद्धकोष्ठता म्हणजेच पोट नीट साफ न होण्याच्या समस्येवर त्यांनी जे उपाय सुचवले, ते आजच्या काळातही लोकांनी अनुभवलेल्या प्रभावामुळे प्रसिद्ध आहेत. या उपायांपैकी सर्वात प्रभावी उपाय आहे ‘त्रिफळा’ एक असा संयुग जो तुमच्या आतड्यांना त्यांच्या मूळ क्रियेसाठी प्रोत्साहित करतो आणि शरीरात साचलेल्या विषारी पदार्थांना बाहेर काढतो.

त्रिफळा

त्रिफळा म्हणजे तीन औषधी फळांचं मिश्रण, ज्यात असते आवळा, हरड आणि बहेडा. हे तीनही घटक प्रत्येक भारतीय घरात पारंपरिकरित्या ओळखले जातात आणि पचनशक्ती सुधारण्याच्या दृष्टीने उपयुक्त मानले जातात. आवळ्यामुळे शरीरात शुद्धीकरण होते, हरड आतड्यांची हालचाल सुरळीत करते, तर बहेडा पचनसंस्थेतील दोष दूर करण्याचं काम करतं. एकत्रितपणे हे त्रिकूट शरीरातील साचलेले विष बाहेर काढण्यासाठी एक शक्तिशाली उपाय ठरतो.

जर तुम्हाला वर्षानुवर्षे बद्धकोष्ठतेची तक्रार असेल आणि अनेक उपाय करूनही आराम मिळत नसेल, तर चरकांनी सुचवलेली त्रिफळा पद्धत नक्कीच एक आशेचा किरण ठरू शकते. यासाठी रात्री झोपण्यापूर्वी 1 चमचा त्रिफळा पावडर कोमट पाण्यात मिसळा आणि हळूहळू प्या. काहींना चव आवडत नसेल, तर त्यात एक चमचा मध घालूनही हे सेवन करता येते. हे मिश्रण रात्री तुमच्या पचनसंस्थेवर काम करत राहतं आणि सकाळी उठल्यावर तुम्हाला पोट हलकं वाटू लागतं.

काढा स्वरूपातही पिता येईल त्रिफळा

काहीजण त्रिफळा पावडर उकळून त्याचा काढा तयार करूनही पितात. यासाठी 1 चमचा त्रिफळा पावडर एक कप पाण्यात घालून मंद आचेवर उकळा, पाणी अर्धं होईपर्यंत शिजवा आणि कोमट असतानाच त्याचा आस्वाद घ्या. हा काढा केवळ पचन सुधारत नाही, तर शरीरातील शिथिलतेला दूर करून तुम्हाला नवचैतन्य देतो.

चरकांनी सांगितलेला हा उपाय जितका सोपा आहे, तितकाच प्रभावी आहे. कोणत्याही रासायनिक औषधांशिवाय फक्त नैसर्गिक घटकांनी तुम्ही तुमच्या पचनसंस्थेची सुधारणा करू शकता. रोजचं खाणं-पिणं, मानसिक तणाव आणि झोपेची कमतरता या सगळ्याचा परिणाम आपल्या पोटावर होतो. अशा वेळी आयुर्वेदातील हे शाश्वत ज्ञान आपल्या आरोग्याला योग्य दिशा देण्याचं काम करतं.