आपण भारतीय जेवणात हळद रोज वापरतो. पण हळदीचं एक रूप असंही आहे जे जेवणाच्या पलीकडं जाऊन आपल्या आरोग्याचं रक्षण करतं ते म्हणजे हळदीचं दूध. वडीलधारी मंडळींनी अनेकदा सांगितलेला हा औषधी उपाय सध्या पुन्हा चर्चेत आहे, आणि यामागे आधुनिक विज्ञानही आता उभं राहतंय.
हळदीचे दूध
रात्री झोपण्यापूर्वी गरम दूधात हळद मिसळून प्यायल्यास त्याचे शरीरावर विविध सकारात्मक परिणाम होतात. ही एक जुनी आयुर्वेदिक परंपरा आहे, जी केवळ आजार झाल्यावरच नाही, तर दैनंदिन आरोग्य जपण्यासाठीदेखील उपयुक्त आहे. हळदीमध्ये असलेले कर्क्यूमिन नावाचे घटक दाह कमी करतात, तर दूध शरीराला आवश्यक असणारी ऊर्जा आणि पोषण देते. या दोघांचं मिश्रण म्हणजे एक नैसर्गिक शक्तिवर्धक टॉनिकच.
या चमत्कारी पेयाचे फायदे केवळ रोगप्रतिकारक शक्ती वाढवण्यातच नाहीत, तर झोपेच्या समस्या, संधिवात, पाठदुखी, किंवा मासिक पाळीतील वेदनांपर्यंत पसरलेले आहेत. जर कुणाला झोप लागत नसेल, मन अस्वस्थ असेल, दिवसाचा थकवा जड वाटत असेल अशा वेळी हे दूध एक प्रकारचं शांततादायक औषध ठरतं. कारण यामध्ये ट्रिप्टोफॅन नावाचं अमिनो आम्ल असतं, जे मेंदूच्या तणावाला आराम देतं आणि झोपेची गुणवत्ता सुधारतं.
त्वचेसाठी फायदेशीर
हळदीचे दूध हाडांसाठीही वरदान आहे. कारण हळद दाह कमी करतं, तर दूध कॅल्शियमचा स्त्रोत आहे. दोघं मिळून सांधे आणि मणक्यांच्या वेदनांना दूर ठेवतात. याशिवाय, जर त्वचेवर सतत मुरुमं, फोडं, किंवा खाज येत असेल तर हळदीचे रक्तशुद्धी करणारे गुण त्या समस्यांपासूनही आराम देतात.
पचन सुधारते
पचनासाठीदेखील हे उत्तम पेय आहे. जे लोक अपचन, गॅस, किंवा आम्लपित्ताने त्रस्त असतात, त्यांनी हळदीचे दूध नियमित घेतल्यास यकृत मजबूत राहते आणि पचनक्रिया सुधारते. शिवाय, वजन कमी करण्याचा विचार करत असाल, तर हे दूध चयापचयाला गती देते आणि चरबी कमी होण्यास मदत करते. महिलांसाठी तर ते मासिक पाळीतील अस्वस्थता आणि हार्मोनल असंतुलन सुधारण्यासाठी उपयुक्त मानलं जातं.
पिण्याची योग्य वेळ?
पण एक महत्त्वाचा मुद्दा हे दूध कधी प्यावं? आयुर्वेदानुसार, झोपण्याच्या सुमारे 30 मिनिटं आधी आणि जेवणानंतर हे दूध घेणं उत्तम. रिकाम्या पोटी हळदीचे दूध घेणे टाळावे. योगा किंवा प्राणायामनंतर जर ते प्यायले तर त्याचा परिणाम अधिक प्रभावी ठरतो.
