भारतीय रेल्वेचं जाळं हे केवळ देशाला जोडणारे माध्यम नाही, तर ते आपल्या देशाच्या संस्कृतीचा, भूगोलाचा आणि विविधतेचा एक रंगीबेरंगी आरसा आहे. या प्रवासात अनेकदा असे काही क्षण येतात, जे आश्चर्यचकीत करणारे असतात. आज आपण महाराष्ट्रातील अशाच एका विलक्षण स्थळाची गोष्ट पाहणार आहोत, जिथे दोन रेल्वे स्थानके एकाच रुळावर अगदी समोरासमोर उभी आहेत. हे ठिकाण म्हणजे अहिल्यानगर (अहमदनगर) जिल्ह्यातील श्रीरामपूर आणि बेलापूर रेल्वे स्थानके.
श्रीरामपूर आणि बेलापूर रेल्वे स्टेशन
बहुतेक वेळा आपण पाहतो की एका रेल्वे स्टेशनवर अनेक प्लॅटफॉर्म्स असतात, आणि त्यावर विविध दिशांनी जाणाऱ्या गाड्या थांबत असतात. परंतु अहमदनगरच्या या दोन स्थानकांमध्ये काही तरी वेगळंच आहे. या दोन्ही रेल्वे स्थानकांमध्ये केवळ एकच ट्रॅक असूनही, ती एकमेकांच्या अगदी विरुद्ध दिशांना आहेत. म्हणजेच एकाच रेल्वे रुळावर उभ्या असलेल्या या दोन स्टेशनमधील अंतर इतकं कमी आहे की नवीन प्रवाशाला समजायलाच अवघड जातं की हे दोन वेगवेगळे स्टेशन आहेत.
या दोन्ही स्थानकांची रचना ही नेहमीच्या रेल्वे धोरणांपेक्षा थोडी हटके आहे. श्रीरामपूर आणि बेलापूर ही दोन छोटी पण महत्त्वाची रेल्वे स्थानके आहेत. विशेषतः बेलापूर स्थानक स्थानिक लोकल ट्रेन सेवा आणि प्रवासी हालचालींसाठी उपयुक्त ठरतं. प्रवाशांनी जर थोडंसं दुर्लक्ष केलं, तर त्यांना वाटेल की ती एकाच स्टेशनची दोन बाजू आहेत. पण प्रत्यक्षात ती दोन वेगवेगळी स्टेशनं असून देखील एकाच ट्रॅकवर समोरासमोर आहेत आणि हीच गोष्ट त्यांना विशेष बनवते.
प्रवाशीही बऱ्याचदा गोंधळतात
हे स्थानिकांसाठी रोजच्या वापरातलं असलं, तरी बाहेरून आलेल्या प्रवाशांना मात्र ही रचना पूर्णपणे गोंधळात टाकणारी असते. एखादा पत्ता विचारणाऱ्यालाही उत्तर देताना थोडं विचार करावं लागतं, कारण नावं भिन्न असली तरी दोन्ही स्टेशन अगदी समोरासमोर असल्यामुळे ती एकाच परिसरात वाटतात.
भारतीय रेल्वेने आपलं संपूर्ण जाळं काळानुसार उभारलं, वाढवलं आणि अनेकदा गरजेनुसार त्यात बदलही केले. काही वेळा या बदलांमुळे काही स्थानिक चमत्कारीक रचना उदयाला आल्या. श्रीरामपूर आणि बेलापूर यांचं हे स्थानक त्याचाच एक नमुना आहे, जे आजही हजारो प्रवाशांना एका वेगळ्याच अनुभवानं भारावून टाकतं.
