आजच्या काळात आपल्याला फक्त पैसे कमावणं महत्त्वाचं वाटतं, पण त्या पैशाचं शहाणपणानं नियोजन करणं आणि त्यातून कर वाचवत पुढील भविष्यासाठी मजबूत पाया घालणं, हे खरंतर अधिक महत्त्वाचं आहे. अनेक जण गुंतवणूक करताना फक्त परताव्याकडे पाहतात, पण कर सवलतीचं मूल्य लक्षात घेत नाहीत. अशाच काही योजना आहेत ज्या तुम्हाला चांगला परतावा तर देतातच, पण कर सवलतीच्या बाबतीतही तीन स्तरांवर सवलत देतात. या योजना EEE श्रेणीत येतात.म्हणजेच Exempt Exempt Exempt आणि यात गुंतवणूक केल्यास तुमच्या हातात मोठा निधी तयार होतो, तोही कराच्या झंजाटाशिवाय.
EEE म्हणजे काय?
अगोदर EEE म्हणजे काय, हे समजून घेणं सर्वात महत्त्वाचं आहे. यात गुंतवणुकीसाठी जे पैसे तुम्ही दरवर्षी भरता, त्यावर कोणताही कर लागत नाही. त्यातून मिळणाऱ्या व्याजावरही कर लागणार नाही, आणि योजना परिपक्व झाल्यावर मिळणारी अंतिम रक्कमसुद्धा पूर्णपणे करमुक्त असते. म्हणजेच, गुंतवणूक, व्याज आणि परतावा या तिन्ही गोष्टी ‘करमुक्त’ ठरतात. त्यामुळे ही एक दुहेरी फायद्याची संधी आहे, धनसंपत्ती वाढवणारी आणि करसवलतीची.
सार्वजनिक भविष्य निर्वाह निधी
सार्वजनिक भविष्य निर्वाह निधी, म्हणजेच PPF, ही एक अशी योजना आहे जिचा फायदा लाखो भारतीय नागरिक घेत आहेत. वर्षाला किमान 500 रुपये आणि जास्तीत जास्त 1.5 लाख रुपये गुंतवण्याची मुभा असते. सध्या यावर 7.1% इतकं स्थिर व्याज मिळतं. ही योजना विशेषतः त्यांच्या उपयोगाची आहे जे दीर्घकालीन आणि सुरक्षित गुंतवणुकीच्या शोधात आहेत. गुंतवणुकीनंतर 7 वर्षांनी अंशतः पैसे काढण्याची मुभा असते, आणि 4 वर्षांनंतर त्यावर कर्ज घेण्याचीही सुविधा आहे.
सुकन्या समृद्धी योजना
तुमचं मूल जर मुलगी असेल, तर सुकन्या समृद्धी योजना ही तिच्या उज्वल भविष्यासाठी अत्यंत उपयुक्त ठरते. वर्षाला 250 रुपये इतक्या थोड्या रकमेपासून ते 1.5 लाख रुपयांपर्यंत गुंतवणूक करता येते आणि सध्या त्यावर 8.2% व्याज मिळतं. योजना पूर्ण होण्याचा कालावधी 15 वर्षांचा असतो आणि मुलगी 21 वर्षांची झाल्यावर संपूर्ण रक्कम व्याजासह मिळते. ही योजना केवळ वित्तीय फायद्याची नसून, मुलींच्या शिक्षणासाठी, लग्नासाठी आणि सुरक्षित भविष्यासाठी एक भावनिक गुंतवणूकही ठरते.
राष्ट्रीय पेन्शन योजना
राष्ट्रीय पेन्शन योजना, म्हणजेच NPS, ही खास करून त्यांच्या उपयोगाची आहे जे आपल्या निवृत्तीनंतरचा काळ आर्थिकदृष्ट्या सुस्थितीत ठेवायचा विचार करत आहेत. यामध्ये कलम 80C अंतर्गत तर सवलत मिळतेच, पण त्याशिवाय 80CCD(1B) अंतर्गत आणखी 50,000 रुपयांपर्यंत डिडक्शन मिळू शकते. गुंतवणूकदारांना वृद्धापकाळात नियमित पेन्शन मिळतो, त्यामुळे भविष्यातील उत्पन्नाचा एक स्थिर स्रोतही तयार होतो.
इक्विटी लिंक्ड सेव्हिंग्ज स्कीम
जोखीम घेण्यास तयार असलेल्या गुंतवणूकदारांसाठी इक्विटी लिंक्ड सेव्हिंग्ज स्कीम, म्हणजेच ELSS, हा एक उत्तम पर्याय आहे. यात SIP किंवा एकरकमी गुंतवणूक करता येते. केवळ 3 वर्षांचा लॉक-इन कालावधी असून, त्यानंतर पैसे काढता येतात. यावरही 80C अंतर्गत 1.5 लाख रुपयांपर्यंत करसवलत मिळते. मात्र, बाजाराशी संबंधित गुंतवणूक असल्यामुळे थोडी जोखीम असते, त्यामुळे माहिती घेऊनच पुढे जाणं गरजेचं आहे.
कर्मचारी भविष्य निर्वाह निधी
शेवटी, नोकरी करणाऱ्या लोकांसाठी कर्मचारी भविष्य निर्वाह निधी, म्हणजेच EPF, ही एक अत्यंत सुरक्षित आणि नित्यक्रमाने वाढणारी योजना आहे. कर्मचाऱ्याच्या मूळ पगाराच्या 12% रक्कम EPF मध्ये जमा होते आणि नियोक्ताही तेवढीच रक्कम भरतो. सध्या यावर 8.25% व्याज मिळतं. 58 वर्षांचं वय झाल्यावर ही संपूर्ण रक्कम करमुक्तपणे मिळते, जी निवृत्तीनंतरच्या जीवनाला आधार देते.
