Ahilyanagar News: अहिल्यानगर- महापालिकेच्या निवडणुकीच्या अनुषंगाने राज्य सरकारच्या नगरविकास विभागाने मंगळवारी, १० जून २०२५ रोजी ‘ड’ वर्ग महापालिकांसाठी प्रभाग रचना करण्याचे आदेश जारी केले आहेत. यामध्ये अहिल्यानगर महापालिकेचाही समावेश आहे. या आदेशानुसार, आगामी निवडणुकीत चार सदस्यीय प्रभाग पद्धती लागू राहणार असून, मनपा प्रशासनाला आता आपल्या कार्यक्षेत्रातील प्रभाग रचना येत्या काही दिवसांत निश्चित करावी लागणार आहे.
सर्वोच्च न्यायालयाच्या आदेशानुसार, स्थानिक स्वराज्य संस्थांच्या निवडणुका चार महिन्यांत पूर्ण कराव्या लागणार असल्याने, निवडणुकीच्या तयारीला गती मिळाली आहे. या निर्णयामुळे अहिल्यानगर शहरातील राजकीय वातावरणात चांगलीच चुरस निर्माण झाली आहे.
प्रभाग रचनेची प्रक्रिया
महापालिका निवडणुकीच्या प्रक्रियेत प्रभाग रचना हा पहिला आणि अत्यंत महत्त्वाचा टप्पा आहे. या प्रक्रियेत प्रभागांची सीमारेषा, त्यातील लोकसंख्येचा समतोल आणि आरक्षण निश्चिती यांचा समावेश होतो. नगरविकास विभागाच्या आदेशानुसार, अहिल्यानगरसह राज्यातील ‘ड’ वर्ग महापालिकांमध्ये चार सदस्यीय प्रभाग रचना लागू राहणार आहे. याचा अर्थ, प्रत्येक प्रभागातून चार नगरसेवक निवडले जातील, ज्यामुळे प्रत्येक प्रभागाला अधिक प्रभावी प्रतिनिधित्व मिळेल. ही रचना लोकसंख्येच्या आधारावर तयार केली जाते, ज्यामुळे प्रत्येक प्रभागातील मतदारसंख्या जवळपास समान राहील. यामुळे निवडणुकीत समान संधी आणि योग्य प्रतिनिधित्व सुनिश्चित होते. प्रभाग रचनेनंतर आरक्षण निश्चिती, विधानसभा मतदार यादीचे प्रभागनिहाय विभाजन आणि प्रत्यक्ष निवडणूक हे पुढील टप्पे पूर्ण केले जातील.
सर्वोच्च न्यायालयाचा आदेश आणि निवडणूक प्रक्रिया
सर्वोच्च न्यायालयाने मे २०२५ मध्ये स्थानिक स्वराज्य संस्थांच्या निवडणुका चार महिन्यांत पूर्ण करण्याचे आदेश दिले होते. या आदेशानुसार, राज्य निवडणूक आयोगाने प्रभाग रचनेची प्रक्रिया तात्काळ सुरू करण्याचे निर्देश दिले. त्यानुसार, नगरविकास विभागाने १० जून २०२५ रोजी प्रभाग रचनेचे आदेश जारी केले. या आदेशांमुळे निवडणुकीच्या पहिल्या टप्प्याला सुरुवात झाली आहे. यामुळे अहिल्यानगर महापालिकेत नवीन प्रभाग रचनेची प्रक्रिया लवकरच सुरू होईल. निवडणूक प्रक्रियेत प्रभाग रचना, आरक्षण निश्चिती, मतदार यादीचे विभाजन आणि प्रत्यक्ष निवडणूक या चार टप्प्यांचा समावेश आहे.
प्रभाग संख्येत वाढ होण्याची शक्यता
अहिल्यानगर शहरातील मतदारसंख्या गेल्या पाच वर्षांत लक्षणीय वाढली आहे. २०१८ मध्ये झालेल्या महापालिका निवडणुकीत १७ प्रभाग होते, ज्यातून ६८ नगरसेवक निवडले गेले होते. मात्र, वाढलेल्या मतदारसंख्येचा विचार करता, यंदा एक ते दोन नवीन प्रभाग निर्माण होण्याची शक्यता आहे. नवीन प्रभाग रचनेत लोकसंख्येच्या आधारावर प्रभागांची संख्या आणि त्यांच्या सीमारेषा निश्चित केल्या जातील. यामुळे प्रभागांची संख्या १७ वरून १८ किंवा १९ पर्यंत वाढू शकते. ही वाढ प्रभाग रचनेच्या निकषांवर आणि शहराच्या भौगोलिक व लोकसंख्येच्या बदलांवर अवलंबून असेल. नवीन प्रभाग रचनेची घोषणा झाल्यावरच याबाबत स्पष्टता येईल, परंतु याकडे राजकीय पक्ष आणि उमेदवारांचे लक्ष लागले आहे.
राजकीय हालचालींना वेग
प्रभाग रचनेचे आदेश जारी झाल्याने अहिल्यानगर शहरात राजकीय हालचालींना वेग आला आहे. राजकीय पक्षांनी निवडणुकीच्या तयारीला सुरुवात केली असून, प्रभाग रचनेतील बदल आणि नवीन प्रभागांच्या निर्मितीवर त्यांचे लक्ष आहे. २०१८ च्या निवडणुकीनंतर शिवसेना आणि भाजपा युतीने सत्ता स्थापन केली होती, ज्यात पहिली अडीच वर्षे भाजपाला आणि नंतरची अडीच वर्षे शिवसेनेला महापौरपद देण्यात आले होते. आता नवीन प्रभाग रचनेमुळे राजकीय समीकरणे बदलण्याची शक्यता आहे. उ
यापूर्वीच्या निवडणुकीचा इतिहास
२०१८ मध्ये झालेल्या अहिल्यानगर महापालिका निवडणुकीत १७ प्रभागांतून ६८ नगरसेवक निवडले गेले होते. या निवडणुकीत शिवसेना-भाजपा युतीने सत्ता मिळवली होती. सत्तेचे गणित जुळवताना पहिली अडीच वर्षे भाजपाला आणि नंतरची अडीच वर्षे शिवसेनेला महापौरपद देण्यात आले होते. या निवडणुकीत चार सदस्यीय प्रभाग पद्धती लागू होती, जी यंदाही कायम राहणार आहे. मात्र, गेल्या निवडणुकीपासून शहराची लोकसंख्या आणि मतदारसंख्या वाढली आहे, ज्यामुळे प्रभाग रचनेत बदल होण्याची शक्यता आहे. यामुळे यंदाची निवडणूक अधिक चुरशीची आणि रंजक असेल.
