अहमदनगर जिल्ह्यातील नेवासा आणि श्रीगोंदा या मतदारसंघांतील ईव्हीएम आणि व्हीव्हीपॅट तपासणी प्रक्रिया लवकरच सुरू होणार आहे. माजी खासदार डॉ. सुजय विखे, प्रा. राम शिंदे, शंकरराव गडाख, प्रताप ढाकणे, राहुल जगताप आणि राणी लंके यांच्या अर्जांवर काम सुरू आहे.
त्यापैकी गडाख आणि जगताप यांच्या मागणीनुसार ईव्हीएम तपासणीसाठी हालचाली वेगाने सुरू झाल्या आहेत. मात्र, उर्वरित चार उमेदवार न्यायालयीन प्रक्रियेत असल्याने त्यांची तपासणी न्यायालयाच्या आदेशानंतरच होईल.
ईव्हीएम तपासणीसाठी अर्जांची स्थिती
लोकसभा निवडणुकीत पराभूत झालेले भाजप उमेदवार डॉ. सुजय विखे यांनी 44 मतदान केंद्रांवरील ईव्हीएम तपासणीसाठी अर्ज दाखल केला आहे. त्यांनी विजयी उमेदवार नीलेश लंके यांच्या निवडला न्यायालयात आव्हान दिले आहे. विधानसभेच्या पराभूत उमेदवारांमध्ये प्रा. राम शिंदे, शंकरराव गडाख, प्रताप ढाकणे, राणी लंके आणि राहुल जगताप यांनीही ईव्हीएम तपासणीसाठी अर्ज दाखल केले आहेत. मात्र, काही उमेदवारांनी प्रक्रियेतून माघार घेतली आहे.
ईव्हीएम तपासणी प्रक्रियेची माहिती
ईव्हीएम तपासणीसाठी उमेदवारांनी सुचविलेल्या यंत्रांमधील आधीचा डेटा पूर्णतः नष्ट केला जाईल. त्यानंतर, डमी मतदान प्रक्रियेच्या माध्यमातून यंत्र तपासणी केली जाईल. उमेदवारांच्या प्रतिनिधींना 1400 पर्यंत मते टाकण्याचा अधिकार दिला जाणार आहे. या संपूर्ण प्रक्रियेचे व्हिडिओ शुटिंग होईल. जर यंत्र तपासणीमध्ये अपयशी ठरले तर आयोगाला याबाबत अहवाल पाठवला जाईल आणि संबंधित अर्जदाराला अर्ज शुल्क परत केले जाईल.
प्रक्रियेसाठी दिले जाणारे प्रशिक्षण
निवडणूक आयोगाने ईव्हीएम तपासणीसाठी जिल्हा निवडणूक अधिकाऱ्यांना विशेष प्रशिक्षण दिले आहे. 13 जानेवारी रोजी हे प्रशिक्षण आयोजित करण्यात आले होते. मंगळवारी (21 जानेवारी) जिल्हाधिकारी कार्यालयात उमेदवारांच्या प्रतिनिधींना तपासणी प्रक्रियेची सविस्तर माहिती देण्यात आली.
प्रतिनिधींची भूमिका आणि अधिकार
प्रक्रियेदरम्यान प्रतिनिधींना 1400 मते टाकण्याची परवानगी आहे. कोट्यापेक्षा कमी मते दिल्यास मतमोजणी प्रक्रियेस कमी वेळ लागतो. जर एखाद्या यंत्राची तपासणी अयशस्वी ठरली, तर अर्जदाराला यंत्र तपासणीसाठी दिलेले शुल्क परत केले जाईल.
न्यायालयीन प्रक्रिया आणि आगामी हालचाली
चार उमेदवारांनी न्यायालयात निवडणूक निकालाला आव्हान दिल्याने त्यांची ईव्हीएम तपासणी प्रक्रिया न्यायालयाच्या निर्णयानंतरच होईल. जिल्हा निवडणूक कार्यालयाने तपासणी प्रक्रियेसाठी तयारी पूर्ण केली असून लवकरच अंतिम तारीख निश्चित केली जाईल.
ईव्हीएम तपासणीसाठी सुरू असलेल्या हालचालींमुळे आगामी काळात निवडणुकीतील पारदर्शकतेवर चर्चा रंगण्याची शक्यता आहे.
