छत्रपती संभाजीनगर: सोलापूर-धुळे राष्ट्रीय महामार्ग क्रमांक 241 वरील कन्नड येथील औट्रम घाटात रेल्वे आणि राष्ट्रीय महामार्ग प्राधिकरण (NHAI) यांच्या संयुक्त विद्यमाने चार बोगदे बांधण्याचा निर्णय दिल्लीत झालेल्या उच्चस्तरीय बैठकीत घेण्यात आला.
या प्रकल्पाचा खर्च अर्धा-अर्धा वाटून घेण्यावर केंद्रीय रेल्वे आणि दळणवळण मंत्रालयात एकमत झाले आहे. सुमारे दीड दशकांपासून प्रलंबित असलेल्या या प्रकल्पाला आता गती मिळणार असून, मराठवाडा आणि खान्देशच्या विकासाला चालना मिळेल.
प्रकल्पाला मंजुरी आणि खर्चाचे नियोजन
औट्रम घाटातील बोगदा प्रकल्पाला यापूर्वी अवास्तव खर्चामुळे अडथळे येत होते. मात्र, आता केंद्रीय रेल्वे मंत्रालय आणि दळणवळण मंत्रालय यांच्या संयुक्त भागीदारीत हा प्रकल्प पूर्ण होणार आहे. या प्रकल्पासाठी सुमारे 7,000 कोटी रुपये खर्च अपेक्षित असून, यातील 3,500 कोटी रुपये रेल्वे मंत्रालय आणि 3,500 कोटी रुपये NHAI उचलणार आहे.
मंगळवारी केंद्रीय दळणवळण मंत्री नितीन गडकरी यांच्या निवासस्थानी झालेल्या बैठकीत या प्रस्तावाला तत्त्वत: मान्यता देण्यात आली. बैठकीला रेल्वेमंत्री अश्विनी वैष्णव, खासदार डॉ. भागवत कराड, उद्योजक राम भोगले, विवेक देशपांडे यांच्यासह गतिशक्ती प्रकल्पाचे संचालक आणि दोन्ही मंत्रालयांचे वरिष्ठ अधिकारी उपस्थित होते.
15 किलोमीटर लांबीचे चार बोगदे
प्रस्तावित प्रकल्पात 15 किलोमीटर लांबीचे चार बोगदे बांधले जाणार आहेत. यापैकी एक बोगदा रेल्वे मार्गासाठी, दुसरा सोलापूर-धुळे राष्ट्रीय महामार्गासाठी असेल, तर उर्वरित दोन बोगदे सुरक्षिततेसाठी राखीव ठेवले जातील. सध्या औट्रम घाटात बोगदा नसल्यामुळे वाहनांना 110 किलोमीटरचा फेरा मारावा लागतो, ज्यामुळे वेळ आणि इंधनाचा अपव्यय होतो.
या बोगद्यांमुळे प्रवासाचा वेळ लक्षणीयरीत्या कमी होईल आणि वाहतूक अधिक गतिमान होईल. उद्योजक राम भोगले यांच्या मते, सध्या या मार्गावरून 22,000 वाहने प्रवास करतात, आणि किर्लोस्करसह इतर कंपन्यांच्या औद्योगिक गुंतवणुकीमुळे भविष्यात येथे 40,000 वाहनांची वाहतूक होऊ शकते.
लवकरच निविदा प्रक्रिया सुरू होणार
हा प्रकल्प दक्षिण आणि उत्तर भारताला जोडणारा महत्त्वाचा दुवा ठरेल. छत्रपती संभाजीनगर ते चाळीसगाव आणि पुढे सोलापूरपर्यंतचा रेल्वे मार्ग या बोगद्यांमुळे अधिक कार्यक्षम होईल. खासदार डॉ. भागवत कराड यांनी सांगितले की, हे बोगदे आणि रेल्वे मार्ग मराठवाड्यासह देशाच्या दळणवळण व्यवस्थेत मॅग्नेटसारखे काम करतील.
या प्रकल्पासाठी सविस्तर प्रकल्प अहवाल (DPR) तयार करण्याचा खर्चही दोन्ही मंत्रालये अर्धा-अर्धा उचलणार आहेत. येत्या काही महिन्यांत निविदा प्रक्रिया सुरू होण्याची अपेक्षा आहे.
चाळीसगाव रेल्वे मार्गाला चालना
या प्रकल्पामुळे चाळीसगाव रेल्वे मार्गालाही गती मिळणार आहे. तीन बोगद्यांचा समावेश असलेल्या या रेल्वे मार्गासाठी रेल्वे आणि भूपृष्ठ वाहतूक मंत्रालय यांच्या भागीदारीत काम होईल. DPR तयार करण्याचे आदेश दोन्ही मंत्र्यांनी संबंधित यंत्रणांना दिले आहेत. यामुळे खान्देश आणि मराठवाड्यातील रेल्वे कनेक्टिव्हिटी सुधारेल आणि प्रवास अधिक सोयीस्कर होईल.
मराठवाडा-खान्देशच्या विकासाला गती
औट्रम घाटातील बोगदे आणि रेल्वे मार्गाचा प्रकल्प मराठवाडा आणि खान्देशच्या औद्योगिक आणि आर्थिक विकासासाठी मैलाचा दगड ठरेल. या मार्गामुळे मालवाहतूक आणि प्रवासी वाहतूक अधिक जलद होईल, ज्यामुळे स्थानिक उद्योगांना चालना मिळेल.
याशिवाय, या प्रकल्पामुळे रोजगाराच्या नव्या संधी निर्माण होतील आणि परिसरातील पायाभूत सुविधांचा विकास होईल. प्रशासनाने या प्रकल्पाला प्राधान्य दिल्याने स्थानिक नागरिकांमध्ये उत्साहाचे वातावरण आहे.
