राहुरी- महात्मा फुले कृषी विद्यापीठाने आंबा फळांच्या लिलावातून १ कोटी ८४ लाख रुपयांचं विक्रमी उत्पन्न मिळवल्याची माहिती बियाणे विभागाचे प्रमुख आणि कुलसचिव डॉ. नितीन दानवले यांनी दिली. विद्यापीठाच्या प्रक्षेत्रावरील आंबा बागांमधील केशर, लंगडा, वनराज आणि तोतापुरी या वाणांच्या फळांनी बाजारपेठेत चांगली मागणी मिळवली.
ई-निविदा प्रणालीद्वारे झालेल्या या विक्रीतून बियाणे विभाग आणि उद्यानविद्या विभागाच्या रोपवाटिकेने एकत्रितपणे हा महसूल कमावला. चवीष्ट आणि गुणवत्तापूर्ण आंब्यांमुळे मुंबई, ठाणे आणि पालघर येथील व्यापाऱ्यांनी खरेदीसाठी उत्स्फूर्त प्रतिसाद दिला. या यशामुळे विद्यापीठाच्या नियोजन आणि गुणवत्तेची साक्ष पुन्हा एकदा अधोरेखित झाली आहे.
*आंबा विक्रीतून १ कोटी ८४ लाख*
महात्मा फुले कृषी विद्यापीठाच्या बियाणे विभागातील अ/ब विभाग, मध्यवर्ती रोपवाटिका आणि ई-विभागाच्या प्रक्षेत्रावरील ६,१२६ आंबा झाडांपासून १ कोटी १३ लाखांचा महसूल मिळाला, तर उद्यानविद्या विभागाच्या रोपवाटिकेतील ३,०७१ झाडांपासून ७१ लाख रुपये कमावले गेले. एकूण १ कोटी ८४ लाखांचं उत्पन्न ई-निविदा प्रणालीद्वारे मिळालं. केशर, लंगडा, वनराज आणि तोतापुरी या आंबा वाणांनी व्यापाऱ्यांचं लक्ष वेधलं. “आमच्या आंब्यांची चव आणि गुणवत्ता यामुळे दरवर्षी व्यापारी मोठ्या उत्साहाने खरेदी करतात,” असं डॉ. नितीन दानवले यांनी सांगितलं. या विक्रीने विद्यापीठाच्या आर्थिक आणि संशोधन कार्याला बळ मिळालं आहे.
योग्य नियोजन
विद्यापीठाचे कुलगुरू डॉ. शरद गडाख आणि संशोधन संचालक डॉ. विठ्ठल शिर्के यांच्या मार्गदर्शनाखाली बियाणे विभागाने हे यश मिळवलं. डॉ. नितीन दानवले यांच्या नियोजनामुळे प्रक्षेत्रावरील आंबा बागांचं व्यवस्थापन प्रभावीपणे झालं. योग्य वेळी खते, औषध फवारणी आणि फळधारणेच्या काळात पाण्याचं व्यवस्थापन यामुळे झाडांना चांगली फळधारणा झाली. “आम्ही प्रत्येक टप्प्यावर काळजी घेतली, ज्यामुळे फळांचा दर्जा उत्तम राहिला,” असं मध्यवर्ती रोपवाटिकेचे प्रभारी अधिकारी प्रा. मंजाबापू गावडे यांनी सांगितलं. या मेहनतीमुळे व्यापाऱ्यांमध्ये आंबा खरेदीसाठी चढाओढ निर्माण झाली.
**ई-निविदा प्रणाली
विद्यापीठाने आंबा विक्रीसाठी ई-निविदा प्रणालीचा अवलंब केला, ज्यामुळे प्रक्रिया पारदर्शक आणि कार्यक्षम झाली. नियंत्रक सदाशिव पाटील यांनी लेखासंहितेच्या नियमांचं पालन करत ई-निविदा प्रक्रियेला मार्गदर्शन केलं. “ई-निविदा प्रणालीमुळे व्यापाऱ्यांना सहजपणे बोली लावता आली आणि विद्यापीठाला चांगला दर मिळाला,” असं पाटील यांनी सांगितलं.
प्रा. एस.व्ही. पाटील, प्रवीण बन आणि डॉ. सचिन मगर यांनी आंबा उत्पादन आणि विक्रीसाठी नियोजनात मोलाची भूमिका बजावली. या प्रणालीमुळे विक्री प्रक्रिया गतिमान झाली आणि व्यापाऱ्यांचा विश्वास वाढला.
विविध विभागाचा समन्वय
आंबा उत्पादन आणि विक्रीच्या यशात विद्यापीठातील विविध विभागांचा समन्वय महत्त्वाचा ठरला. मध्यवर्ती रोपवाटिकेचे प्रभारी प्रा. मंजाबापू गावडे, ई-विभागाचे प्रा. एस.व्ही. पाटील, अ/ब विभागाचे प्रवीण बन आणि रोपवाटिकेचे प्रमुख डॉ. सचिन मगर यांनी उत्पादन वाढीसाठी विशेष प्रयत्न केले. तसंच, प्रा. बी.टी. शेटे, डॉ. के. सी. गागरे, डॉ. रश्मी भोगे, डॉ. माने, अभिजीत सांगळे, संगीता माने आणि संदीप कोकाटे यांनी विक्री प्रक्रियेचं नियोजन केलं. “सर्वांनी एकत्र येऊन काम केलं, त्यामुळे हे विक्रमी उत्पन्न शक्य झालं,” असं डॉ. सचिन मगर यांनी सांगितलं.
* आंब्याची बाजारपेठेत मागणी*
महात्मा फुले कृषी विद्यापीठाचे आंबे त्यांच्या उत्कृष्ट चव आणि गुणवत्तेसाठी प्रसिद्ध आहेत. यंदा मुंबई, ठाणे आणि पालघर येथील व्यापाऱ्यांनी या आंब्यांना मोठी मागणी दर्शवली. “विद्यापीठाचे आंबे बाजारपेठेत नेहमीच पसंती मिळवतात. यंदा फळधारणा चांगली असल्याने मागणी आणखी वाढली,” असं एका व्यापाऱ्याने सांगितलं. या आंब्यांची गुणवत्ता आणि विश्वासार्हता यामुळे व्यापारी दरवर्षी विद्यापीठाकडे आकर्षित होतात. यामुळे विद्यापीठाला केवळ आर्थिक लाभच नाही, तर बाजारपेठेतील आपली प्रतिष्ठाही वाढली आहे.
भविष्यात नवीन तंत्रज्ञान आणि संशोधनाचा वापर
या विक्रमी उत्पन्नाने महात्मा फुले कृषी विद्यापीठाच्या कृषी संशोधन आणि विकास कार्याला नवी चालना मिळाली आहे. “हे यश आम्हाला आणखी चांगलं नियोजन आणि उत्पादन वाढवण्यासाठी प्रेरणा देईल,” असं कुलगुरू डॉ. शरद गडाख यांनी सांगितलं. भविष्यात आंबा उत्पादन आणि इतर फळांच्या लागवडीसाठी नवीन तंत्रज्ञान आणि संशोधनाचा वापर करण्याचा विद्यापीठाचा मानस आहे. “आम्ही शेतकऱ्यांना चांगल्या प्रतीच्या रोपांचा पुरवठा आणि मार्गदर्शन करू, जेणेकरून त्यांनाही असंच यश मिळेल,” असं डॉ. विठ्ठल शिर्के यांनी सांगितलं. यामुळे विद्यापीठ आणि शेतकरी यांच्यातील सहकार्य आणखी दृढ होईल.
