Operation Sindoor : पहलगाम येथील क्रूर दहशतवादी हल्ल्याने भारत हादरला. या हल्ल्याचा सूड उगवण्यासाठी भारतीय गुप्तचर यंत्रणा रॉ (RAW) ने कठोर पावले उचलली. रॉ ने पाकिस्तान आणि पीओकेमधील ९ दहशतवादी तळांची अचूक माहिती गोळा करून त्यांना लक्ष्य केले. भारतीय लष्कर, नौदल आणि हवाई दलाने एकत्रितपणे ‘ऑपरेशन सिंदूर’ राबवत ७ मे २०२५ च्या मध्यरात्री या तळांवर हल्ले केले. यामुळे जैश-ए-मोहम्मद आणि लष्कर-ए-तैयबा सारख्या दहशतवादी संघटनांचे मोठे नुकसान झाले.
मरकज सुभान अल्लाह : जैशचा प्रमुख गड
पाकिस्तानच्या पंजाब प्रांतातील बहावलपूर येथे एनएच-५ (कराची-तोरखम महामार्ग) वर असलेले मरकज सुभान अल्लाह हे जैश-ए-मोहम्मदचे सर्वात मोठे केंद्र आहे. १५ एकर क्षेत्रात पसरलेले हे केंद्र जैशचे ऑपरेशनल आणि प्रशिक्षणाचे मुख्यालय आहे. २०१९ च्या पुलवामा हल्ल्यासह अनेक दहशतवादी कारवायांचे नियोजन येथे झाले. ऑपरेशन सिंदूरमध्ये भारतीय हवाई दलाने अचूक क्षेपणास्त्र हल्ले करून हे केंद्र पूर्णपणे उद्ध्वस्त केले.
मरकज सुभान अल्लाहची वैशिष्ट्ये
स्थान: बहावलपूर, पंजाब, पाकिस्तान (कराची वळणाजवळ, NH-5).
स्थापना: २०१५ मध्ये, पाकिस्तान सरकार आणि आखाती/आफ्रिकन देशांमधील निधीतून.
क्षमता: ६००+ दहशतवाद्यांना निवास आणि प्रशिक्षण.
प्रमुख नेते:
मौलाना मसूद अझहर (जैशचा प्रमुख, सध्या इस्लामाबाद/रावळपिंडीत ISI च्या संरक्षणात).
मुफ्ती अब्दुल रऊफ असगर (जैशचा कार्यकारी प्रमुख).
युसूफ अझहर (मसूद अझहरचा मेहुणा, सशस्त्र शाखेचा प्रमुख).
मौलाना अम्मार आणि मौलाना तल्हा सैफ (मसूद अझहरचे भाऊ).
मोहम्मद अब्दुल्ला बिन मसूद (मसूद अझहरचा मुलगा).
प्रशिक्षण:
शस्त्र प्रशिक्षण: रायफल, रॉकेट लाँचर, स्फोटके, डायव्हिंग कोर्स.
शारीरिक प्रशिक्षण: व्यायामशाळा (२०१८ पासून), स्विमिंग पूल, घोडेस्वारी (२०२२ पासून).
धार्मिक प्रशिक्षण: मौलाना रफीकुल्लाह यांच्याकडून कट्टरपंथी विचारसरणीचे शिक्षण.
इतर: धनुर्विद्या, अल हिजामा थेरपी (प्रेशर कपिंग).
महत्त्व: २०१९ च्या पुलवामा हल्ल्याचे नियोजन आणि प्रशिक्षण येथे झाले, ज्यात ४० सीआरपीएफ जवान शहीद झाले.
ऑपरेशन सिंदूरची रणनीती
रॉ ची भूमिका: रॉ ने मरकज सुभान अल्लाहसह ९ दहशतवादी तळांची अचूक माहिती गोळा केली. यात बहावलपूर, मुरीदके, गुलपूर, भीमबर, चक अमरु, बाग, कोटली, सियालकोट आणि मुझफ्फराबाद यांचा समावेश होता.
तिन्ही दलांचा समन्वय:
हवाई दल: प्रिसिजन क्षेपणास्त्र हल्ले करून तळ उद्ध्वस्त केले.
लष्कर: पीओकेमधील तळांवर सर्जिकल स्ट्राइकसाठी विशेष कमांडो पाठवले.
नौदल: समुद्री मार्गावरील दहशतवादी हालचाली रोखण्यासाठी सतर्कता.
हल्ल्याचा कालावधी: मध्यरात्री १:३० ते पहाटे ६:०० पर्यंत.
लक्ष्य: ४ पाकिस्तानात (बहावलपूर, मुरीदके, सियालकोट, कोटली) आणि ५ पीओकेमधील (गुलपूर, भीमबर, चक अमरु, बाग, मुझफ्फराबाद) तळ.
हल्ल्याची अंमलबजावणी
१:३० वाजता: हवाई दलाने बहावलपूर येथील मरकज सुभान अल्लाहवर क्षेपणास्त्र हल्ला केला. यामुळे जैशचे प्रशिक्षण केंद्र आणि शस्त्रसाठा नष्ट झाला.
१:४७ वाजता: मुझफ्फराबादजवळ स्फोट, पीओकेमधील तळ उद्ध्वस्त.
२:१० वाजता: सर्व ९ ठिकाणांवरील हल्ल्यांची पुष्टी.
४:१३ वाजता: प्रिसिजन अटॅक सिस्टीमद्वारे अचूक हल्ले.
६:०८ वाजता: सर्व भारतीय वैमानिक आणि कमांडो सुरक्षित परतले.
परिणाम
जैश-ए-मोहम्मद आणि लष्कर-ए-तैयबाचे प्रमुख तळ नष्ट.
५०+ दहशतवादी ठार, शस्त्रसाठा आणि प्रशिक्षण सुविधांचे मोठे नुकसान.
पाकिस्तानने हल्ल्याची पुष्टी केली, पण नागरी नुकसान झाल्याचा दावा फेटाळला.
भारताने कोणत्याही नागरी वस्तीला हानी न पोहोचवता केवळ दहशतवादी तळांनाच लक्ष्य केले.
३० नोव्हेंबर २०२४ रोजी मौलाना मसूद अझहरने मरकज सुभान अल्लाह येथे जैश कार्यकर्त्यांना संबोधित केले होते. त्याने भारताविरोधात चिथावणीखोर भाषण केले. ऑपरेशन सिंदूरमुळे या केंद्राचा अंत झाला, ज्यामुळे जैशला मोठा धक्का बसला आहे.
