Heart Attacks | कोविड नंतरच्या काळात हृदयविकाराच्या घटनांमध्ये झपाट्याने वाढ झाल्याचं दिसून येत आहे. विशेषतः तरुणांमध्ये वाढती हृदयविकाराची प्रकरणं समाजात भीतीचं वातावरण निर्माण करत आहेत. काही दशकांपूर्वी वयस्क व्यक्तींमध्ये दिसणाऱ्या या समस्यांचा आज 18-20 वर्षांतील युवकांना सामना करावा लागत आहे. ही गोष्ट केवळ चिंतेचीच नव्हे, तर गंभीर विचार करण्याजोगी आहे.
अलीकडेच समोर आलेल्या काही घटनांनी लोक हादरले आहेत. मध्य प्रदेशातील 18 वर्षीय तरुण, महाराष्ट्रातील 20 वर्षीय विद्यार्थी आणि हैदराबादमधील एक इंजिनीअरिंग विद्यार्थी – हे तिघेही हृदयविकाराच्या झटक्यामुळे अकस्मात मृत्यू पावले. यामध्ये एक प्रकरण असे होते की क्रिकेट खेळताना विद्यार्थी अचानक मैदानावर कोसळला आणि काही वेळातच मृत्यू झाला. या घटनेनंतर स्पष्ट झालं की केवळ तंदुरुस्ती किंवा वय कमी असणं म्हणजे आपण हृदयविकारापासून सुरक्षित आहोत, असं समजणं चुकीचं आहे.
गाझियाबादमधील एका प्रसिद्ध डॉक्टरांचं म्हणणं आहे की अशा प्रसंगी योग्य आणि तात्काळ प्रतिसाद दिल्यास रुग्णाचे प्राण वाचू शकतात. ते सांगतात की, हृदयविकाराचा झटका आल्यावर रुग्णाला उभं करू नये, कारण त्यामुळे ऑक्सिजनचा पुरवठा अडथळलेला जाऊ शकतो. याऐवजी त्याला त्वरित CPR (Cardiopulmonary Resuscitation) देणं आवश्यक असतं.
CPR देताना काय करावं?
सीपीआर देताना काय करावं हे जाणून घेणं अत्यंत महत्त्वाचं आहे. डॉक्टर सांगतात की, रुग्णाचे कपडे आणि बेल्ट सैल करून, सरळ हातांनी आणि कोपरे वाकवू नये अशा प्रकारे छातीवर 100 ते 120 वेळा प्रति मिनिट पंप करावं. सोबतच डिस्प्रिनची गोळी तोंडात ठेवावी – ही गोळी विरघळून रक्त सैल करत असल्याने त्याचा उपयोग होतो. रुग्ण शुद्धीवर येईपर्यंत किंवा रुग्णालयात नेईपर्यंत CPR देत राहणं गरजेचं आहे.
आहार आणि व्यायाम गरजेचा-
हृदयविकार टाळण्यासाठी काही प्राथमिक उपाय देखील अत्यंत महत्त्वाचे आहेत. धूम्रपान आणि तंबाखू यापासून दूर राहणं, नियमित व्यायाम करणं, संतुलित आहार घेणं, लठ्ठपणा टाळणं आणि पुरेशी झोप घेणं – हे सगळे उपाय हृदय निरोगी ठेवण्यात उपयोगी ठरतात.
समाजात वाढणाऱ्या या घटनांमुळे फक्त वैद्यकीय यंत्रणाच नाही तर सर्वसामान्य नागरिकांनीही हृदयविकारासंबंधी जागरूक राहणं आवश्यक आहे. CPR सारख्या मूलभूत गोष्टी शिकून ठेवणं आणि वेळीच उपाय करणं हाच जीवन वाचवण्याचा सर्वोत्तम मार्ग आहे.
