सोयाबीन, कापूस आणि कांद्यानातर आता हरभऱ्याच्या भावात मोठी घसरण, शेतकऱ्यांना…

देशातील दुसऱ्या क्रमांकाचा हरभरा उत्पादक असलेल्या महाराष्ट्रातील बहुतांश ठिकाणी हरभऱ्याला एमएसपीपेक्षा कमी भाव मिळत असल्याने शेतकऱ्यांची निराशा झाली आहे. कुठे हरभऱ्याला 3000 रुपयांपर्यंत तर कुठे 4500 रुपये प्रतिक्विंटलपर्यंत भाव मिळत आहे. तर 2023-24 साठी एमएसपी प्रति क्विंटल 5335 रुपये निश्चित करण्यात आला आहे.

प्रमुख कडधान्य पीक हरभऱ्याच्या भावात यंदा मोठी घसरण झाली आहे. हरभरा उत्पादनात महाराष्ट्र देशात दुसऱ्या क्रमांकावर असून येथील बाजारपेठेत शेतकऱ्यांना योग्य भाव मिळत नाही. त्याची किंमत कुठेतरी किमान आधारभूत किंमत (MSP) पेक्षा 1000 रुपयांनी कमी आहे आणि कुठेतरी 1500 रुपये प्रति क्विंटलपर्यंत आहे. त्यामुळे शेतकऱ्यांची निराशा झाली आहे.

नाफेड येथे एमएसपीवर हरभरा खरेदी करत आहे, तरीही खुल्या बाजारात त्याची लागवड करणाऱ्यांना रास्त भाव मिळत नाही. शेतकरी सोमनाथ पाटील सांगतात की सरकारने 2023-24 या वर्षासाठी हरभऱ्याचा एमएसपी 5335 रुपये प्रति क्विंटल जाहीर केला आहे, परंतु त्याची किंमत सरासरी 3800 ते 4000 रुपये प्रति क्विंटलपर्यंत उपलब्ध आहे. अशा स्थितीत सर्व शेतकऱ्यांना शासकीय खरेदीचा लाभ मिळत नाही.

नाफेडच्या म्हणण्यानुसार महाराष्ट्रात आतापर्यंत ७,७३,६५० मेट्रिक टन हरभरा खरेदी करण्यात आला आहे. त्या बदल्यात तेथील शेतकऱ्यांना एमएसपी म्हणून ४१२७.४२ कोटी रुपये मिळतील. मात्र ही केवळ सरकारी खरेदी आहे. हरभरा उत्पादनात महाराष्ट्र देशात दुसऱ्या क्रमांकावर आहे, त्यामुळे नाफेडनेही त्याच पद्धतीने हरभरा खरेदी केली आहे. खरेदीच्या बाबतीत मध्य प्रदेश पहिल्या तर महाराष्ट्र दुसऱ्या क्रमांकावर आहे. सध्या तरी खरेदी थांबलेली नाही.

का मिळते आहे कमी किंमत ?
एकीकडे डाळींच्या बाबतीत भारत अजूनही स्वयंपूर्ण झालेला नाही. आपण मोठ्या प्रमाणावर डाळींची आयात करतो. दुसरीकडे, त्यांच्याच देशातील मुख्य कडधान्य पीक हरभरा पिकवणाऱ्या शेतकऱ्यांना एमएसपीही मिळत नाही. कडधान्य पिकांमध्ये हरभऱ्याचा वाटा सुमारे ४० टक्के आहे. याला चांगला भाव मिळाल्यास शेतकरी शेती वाढवतील. त्यामुळे भारत डाळींच्या बाबतीत झपाट्याने स्वयंपूर्ण होऊ शकतो. मात्र आता कमी भाव मिळाल्याने शेतकऱ्यांची निराशा झाली आहे.

कोणत्या बाजारात किंमत किती आहे