Cow Farming Tips : मित्रांनो भारतात पशुपालन (Animal Husbandry) गेल्या अनेक दशकांपासून केले जात आहे. पशुपालन शेतीशी निगडित व्यवसाय (Agriculture Business) असल्याने शेतकऱ्यांना (Farmer) यातून चांगली कमाई (Farmer Income) होत आहे. मित्रांनो जाणकार लोकांच्या मते पशुपालन व्यवसायात यशस्वी होण्यासाठी पशुपालक शेतकरी बांधवांनी (Livestock Farmer) गोष्टींची विशेष काळजी घेतली पाहिजे.
यामध्ये प्रामुख्याने पशूंच्या आरोग्याची काळजी (Animal Care) घेण्याचे आव्हान जाणकार लोकांकडून केले गेले आहे. अशा परिस्थितीत आज आपण पशूंना होणारे काही प्रमुख आजार आणि त्यावरील उपचार जाणून घेण्याचा प्रयत्न करणार आहोत. चला तर मग मित्रांनो वेळ न दवडता जाणून घेऊया या बहुमूल्य माहिती विषयी सविस्तर.
लाळ्या खुरकूत आजार : या आजाराने ग्रस्त जनावरांना 104 ते 106 अंशापर्यंत ताप येतो. प्राणी खाणे-पिणे आणि चघळणे बंद करतो. दुधाचे उत्पादन घटते. तोंडातून लाळ वाहू लागते.
रोगाचा प्रतिबंध : हा रोग टाळण्यासाठी जनावरांना वर्षातून दोनदा पॉलीव्हॅलेंट लसीकरण करावे. लहान वासरांना पहिली लस एक महिन्याच्या वयात, दुसरी लस तिसर्‍या महिन्यात आणि तिसरी लस 6 महिन्यांच्या वयात आणि त्यानंतर नियमितपणे पशुवैद्यकाच्या सल्ल्याने द्यावी.
घशाचे आजार : या आजाराची मुख्य लक्षणे म्हणजे जास्त ताप, घशात सूज येणे, श्वास घेण्यास त्रास होणे इत्यादी.
रोगाचा प्रतिबंध: प्रतिबंध करण्यासाठी रोगप्रतिबंधक लस दिली जाते. पहिली लस 3 महिने वयाची, दुसरी 9 महिने वयाची आणि त्यानंतर प्रत्येक वर्षी दिली जाते. या लसी पशुवैद्यकीय संस्थांमध्ये मोफत दिल्या जातात.
जनावरांमध्ये रेबीज: या रोगाच्या भयानक स्वरूपाची लक्षणे गायी आणि म्हशींमध्ये दिसतात. प्राणी उत्तेजित अवस्थेत दिसतो. तो जोरात रडायला लागतो. त्याला खूप जांभई येऊ लागते. तो झाडावर किंवा भिंतीवर डोके टेकवतो.
या आजाराने ग्रस्त प्राणी अशक्त होतात. मानवांमध्ये या रोगाच्या मुख्य लक्षणांपैकी एक म्हणजे उत्तेजना. याव्यतिरिक्त, पाणी किंवा कोणत्याही अन्नपदार्थ गिळण्यास त्रास होतो. पक्षाघात सारखी समस्या देखील असू शकते.
रोगाचा प्रतिबंध: एकदा लक्षणे दिसू लागल्यानंतर या रोगावर कोणताही इलाज नाही. या आजाराने ग्रस्त असलेल्या एखाद्या सुदृढ जनावराला चावा घेताच त्याला तत्काळ जवळच्या पशुवैद्यकीय दवाखान्यात नेऊन या आजारावर लसीकरण करावे. या कामात अजिबात शिथिलता करता कामा नये कारण या लसी जनावरांमध्ये रोगाची लक्षणे दिसू लागेपर्यंतच परिणामकारक ठरू शकतात.
