Sugarcane Farming: भारताला जगातील सर्वात मोठा ऊस उत्पादक देश (Sugarcane Production Country) म्हटले जाते. येथे उत्तर प्रदेशातील शेतकरी (Farmer) उसाचे अधिक उत्पादन घेण्यासाठी नवीन शेती (Farming) तंत्रावर काम करत आहेत.
कमी खर्चात उत्पादन वाढवणाऱ्या या पद्धतींमध्ये ट्रेंच पद्धतीचा (Trench Technique) समावेश आहे, ज्याद्वारे बचत गटातील महिलाही सहभागी होत आहेत आणि चांगले उत्पन्न (Farmer Income) मिळवत आहेत. या कामात शास्त्रज्ञही शेतकर्‍यांना खूप मदत करत आहेत आणि उसाच्या सुधारित वाणांच्या (Sugarcane Improved Variety) मदतीने रोपवाटिकेत तयार केलेली रोपे शेतकर्‍यांपर्यंत नेत आहेत, याचा शेतकर्‍यांना खूप फायदा होत आहे.
ट्रेंच पद्धत काय आहे
ट्रेंच पद्धतीने उसाची लागवड (Cultivation Of Sugarcane) करण्यासाठी, बेड पद्धतीने ऊसाचे दोन-डोळे तुकडे घेतले जातात, त्याखाली प्रति मीटर क्षेत्रावर 10 बेणे लावले जातात. पेरणीपासूनच या पिकाची काळजी व व्यवस्थापनात काळजी घेतली जाते, त्यानंतर उसाची डोळस नीट वाढ होऊ लागते. त्यासाठी खत-पाण्याव्यतिरिक्त कीड-रोग नियंत्रणासंबंधीच्या कामांवर देखरेख आणि प्रतिबंध करण्याची विशेष गरज आहे.
असे शेत तयार करा
ट्रेंच पद्धतीने उसाची लागवड करण्यासाठी प्रथम जमिनीची खोल नांगरणी करून जमीन तयार केली जाते. यानंतर, जमिनीत दीमक आणि बोअरर बोअरर यांसारख्या रोगांच्या प्रतिबंधासाठी, 20 किलो प्रति हेक्टर या प्रमाणात रीजंट फवारणी केली जाते.
पीक तणमुक्त ठेवण्यासाठी हेक्टरी 725 ग्रॅम न्युट्रिब्युजीन नांगरणीच्या वेळी जमिनीत मिसळावे.
ऊस पिकापासून चांगल्या उत्पादनासाठी शेणखत किंवा सेंद्रिय पदार्थांनी युक्त गांडूळ खत देखील शेतात मिसळले जाते.
माती परीक्षणाच्या आधारे, 130 किलो डीएपी, 100 किलो पोटॅश आणि 100 किलो युरियाचे मिश्रण प्रति हेक्टर ट्रेंचच्या खोलीवर टाकले जाते.
शेत तयार केल्यानंतर उसाचे दोन-डोळे तुकडे पेरले जातात, जे आठवडाभरात त्यांची जागा घेतात आणि 30 ते 35 दिवसांत पीक येण्यास सुरवात होते.
ट्रेंच पद्धतीने पेरणी केल्यावर 2 ते 3 दिवसांनी ठिबक सिंचन पद्धतीने वाफ्यात सिंचनाचे कामही केले जाते, जेणेकरून जमिनीत ओलावा टिकून राहून पिकाची उगवण योग्य प्रकारे होऊ शकते.
30 सेमी खोल आणि 120 सेमी अंतरावर पाण्याचा निचरा होण्यासाठी शेतात नालेही तयार केले जातात, जेणेकरून पाणी साचल्याने पिकाचे नुकसान होणार नाही.
ट्रेंच पद्धतीने ऊस उत्पादनात फायदा
कृषी तज्ज्ञांच्या मते, सोप्या पद्धतीच्या तुलनेत खंदक पद्धतीने ऊसाची लागवड केल्यास खर्च कमी येतो आणि उत्पादनही मोठ्या प्रमाणात वाढते. या पद्धतीने लागवड करताना तण आणि पाणी साचण्याची समस्या नाही. ट्रेंच पद्धतीने पिकवलेल्या उसाच्या रसातही जास्त गोडवा असतो आणि हा ऊस सामान्यपेक्षा जाड असतो, असे संशोधनात आढळून आले आहे.
अशा प्रकारे ट्रेंच पद्धतीमुळे उसाची उत्पादकता तसेच उसाची गोडवा आणि उत्पादन मात्रा याची काळजी घेतली जाते. ऊस उत्पादनाची ट्रेंच पद्धत उत्तर प्रदेशातील हरदोई जिल्ह्यातील शेतकऱ्यांसाठी वरदान ठरत आहे.
