Morning Gas & Bloting: पोटात गॅस तयार होणे (stomach gas) सामान्य आहे. तुमची जीवनशैली आणि आहार काय आहे यावर पोटात गॅस तयार होतो. पण कधी कधी गॅसमुळे खूप त्रासाला सामोरे जावे लागते. गॅसमुळे अनेकवेळा छातीत दुखते, तसेच गॅस अडकला तर जीवघेणा त्रास होतो. अनेकदा लोकांना सकाळी उठल्यानंतर लगेच पोटात जास्त गॅस तयार होण्याच्या समस्येला सामोरे जावे लागते. पण असं का होतं माहीत आहे का? जर तुमच्या पोटात सकाळी खूप गॅस होत असेल तर त्याचे अनेक लक्षण असू शकतात.
आरोग्य तज्ज्ञांचे म्हणणे आहे की, सकाळी पोटात गॅस निर्माण होण्याची अनेक कारणे असू शकतात. अशा परिस्थितीत तुम्ही काय खात आहात आणि काय नाही याकडे लक्ष देणे गरजेचे आहे. सकाळी पोटात गॅस निर्माण होण्याची कारणे (Causes of stomach gas in the morning) जाणून घेऊया.
तुम्ही आदल्या रात्री गॅसयुक्त गोष्टी खाल्ल्या असतील –
रात्रीच्या जेवणात जर तुम्ही सॅलडने भरलेली मोठी वाटी खाल्ले तर तुम्हाला दुसऱ्या दिवशी सकाळी पोट फुगणे आणि गॅसच्या समस्येला सामोरे जावे लागू शकते. सोयाबीन, शेंगा, फ्लॉवर, कोबी यांसारख्या वायूच्या समस्या (gas problems) वाढवणाऱ्या अन्नांमध्ये फायबर आणि एफओडीएमएपी (FODMAP) जास्त असतात. जेव्हा तुम्ही या गोष्टींचे सेवन करता, तेव्हा पोटात उपस्थित सूक्ष्मजंतू त्यांना आंबायला लागतात, ज्यामुळे CO 2, मिथेन आणि इतर प्रकारचे वायू तयार होऊ लागतात, ज्यामुळे तुम्हाला अन्न पचवण्यात खूप त्रास सहन करावा लागतो.
भरपूर मसालेदार पदार्थ (spicy food) खाल्ल्याने गॅस तयार होण्याच्या समस्येलाही सामोरे जावे लागते. खूप तिखटपणामुळे आतड्याची हालचाल सुरू होते, ज्यामुळे तुम्ही अधिक वायू पास होतो.
खूप जास्त हवा तुमच्या पोटात जात आहे –
जर तुम्हाला सकाळी उठल्याबरोबर जास्त प्रमाणात गॅस तयार होण्याच्या समस्येला सामोरे जावे लागत असेल, तर याचे एक कारण म्हणजे तुमच्या शरीरात भरपूर हवा जात आहे. जेव्हा ही हवा तुमच्या गॅस्ट्रोइंटेस्टाइनल सिस्टीममध्ये (gastrointestinal system) प्रवेश करते तेव्हा त्यामुळे गॅस, सूज आणि ढेकर येते.
तुम्ही जास्त पाणी पीत नाही –
जेव्हा तुम्ही योग्य प्रमाणात पाण्याचे सेवन करत नाही, तेव्हा तुम्हाला गॅस आणि बद्धकोष्ठतेच्या समस्येला सामोरे जावे लागू शकते. याचे कारण असे की, पुरेसे H2O शिवाय तुमची मल कोरडी होते, ज्यामुळे ते तुमच्या शरीरातून बाहेर पडायला जास्त वेळ लागतो. आरोग्य तज्ज्ञांचे म्हणणे आहे की, पोटात अन्नाच्या किण्वनामुळे हायड्रोजन, मिथेन आणि कार्बन डायऑक्साइड तयार होतात, त्यामुळे तुमचे पोट फुग्यासारखे फुगायला लागते.
मासिक पाळी दरम्यान –
सकाळी पोटात गॅस निर्माण होण्याचे आणखी एक कारण म्हणजे महिलांमध्ये मासिक पाळी येणे. मासिक पाळी दरम्यान उद्भवणारे हार्मोनल असंतुलन तुमच्या आतड्याच्या आरोग्यावर परिणाम करते. उदाहरणार्थ, काही हार्मोन्स तुमच्या पोटाची हालचाल कमी करतात. त्यामुळे तुम्हाला जास्त गॅसच्या समस्येला सामोरे जावे लागू शकते. तथापि, मासिक पाळी संपल्यानंतर, जास्त प्रमाणात गॅस तयार होण्याच्या समस्येपासून देखील सुटका होते. तुमच्या मासिक पाळीनंतर तुमचे पोट पुन्हा सामान्यपणे काम करू लागते.
पोटाच्या संसर्गामुळे –
सकाळी उठल्यानंतर जर तुमच्या शरीरातून भरपूर वायू बाहेर पडत असतील तर ते आतड्यात काही संसर्गामुळे असू शकते. H. pylori नावाचा बॅक्टेरिया तुमच्या पोटात संसर्ग करतो तेव्हा एक प्रकारचा संसर्ग होतो. थुंकी, उलटी आणि गलिच्छ पाण्यापासून बनवलेले अन्न खाल्ल्याने हा जीवाणू सहज पसरतो. H. pylori ही सामान्य गोष्ट आहे आणि अनेकांना या संसर्गाचा सामना करावा लागतो.
गॅस, फुगणे याशिवाय एच. पायलोरी बॅक्टेरियाची लागण झालेल्या व्यक्तीच्या शरीरात ही लक्षणे दिसतात.
– ओटीपोटात दुखणे आणि जळजळ होणे
– ओटीपोटात दुखणे जे तुमचे पोट रिकामे असताना तीव्र होते.
– मळमळ
– भूक न लागणे
– खूप burping
– कोणत्याही कारणाशिवाय वजन कमी होणे
वैद्यकीय स्थिती –
काही वैद्यकीय परिस्थितींमुळे पोटात खूप गॅस तयार होतो. जसे की डायव्हर्टिकुलिटिस, अल्सरेटिव्ह कोलायटिस, क्रॉन्स डिसीज, इरिटेबल बोवेल सिंड्रोम, मधुमेह, थायरॉईड डिसफंक्शन किंवा आतड्यांसंबंधी अडथळा.
