India News Today : कोणताही देश असो त्याची सुरक्षा (Security) हा सर्वात पहिला मुद्दा असतो. त्यामुळे अनेक देश जगातील सर्वात उत्कृष्ट सुरक्षा पुरवण्यासाठी सतत प्रयत्न करत असतात. भारत (India) हा एक असा देश आहे देशाच्या सीमा संरक्षणासाठी काहीही करू शकतो.
आज देशासाठी अभिमानाची बाब आहे की, मेक इन इंडिया (Make in India) अंतर्गत स्कॉर्पीन वर्गाची 6वी आणि शेवटची पाणबुडी (Submarine) वागशीर (Vagsheer) माझगाव डॉकयार्ड (Mazgaon Dockyard) येथे लॉन्च करण्यात आली. आजपासून त्याच्या सर्व यंत्रणांच्या गहन चाचण्या केल्या जातील.
या चाचण्या पूर्ण झाल्यानंतर 2023 पर्यंत भारतीय नौदलाकडे सोपवण्याचे लक्ष्य आहे. संरक्षण सचिव अजय कुमार म्हणाले की, भारत सर्व प्रकारच्या आव्हानांसाठी सज्ज आहे.
आज संरक्षण सचिव अजय कुमार यांच्या पत्नी वीणा अजय कुमार यांच्या हस्ते वगशीरचा प्रक्षेपण कार्यक्रम संपन्न झाला. स्कॉर्पीन वर्गाची 6 वी पाणबुडी वागशीर ही डिझेल, इलेक्ट्रिक पाणबुडी आहे, ती समुद्रात दीर्घकाळ तैनात ठेवली जाऊ शकते.
त्याच्या वर्गातील इतर पाणबुड्यांप्रमाणे ती क्षेपणास्त्रे आणि टॉर्पेडोने सुसज्ज आहे आणि समुद्रात खाणी घालण्यासही सक्षम आहे. याशिवाय वागशीरलाही निगराणीसाठी समुद्राखाली दीर्घकाळ तैनात केले जाऊ शकते. हे सुमारे 350 मीटर खोल समुद्रात तैनात केले जाऊ शकते.
2005 मध्ये भारतीय नौदलाने प्रोजेक्ट-75 अंतर्गत सहा स्कॉर्पीन पाणबुड्या तयार करण्याचा करार केला होता. नौदलाला 2012 सालापर्यंत पहिली पाणबुडी मिळायला हवी होती, पण पहिली स्कॉर्पीन श्रेणीची पाणबुडी कलवरी भारतीय नौदलाला 2017 सालीच मिळाली होती.
खांदेरी 2019 मध्ये नौदलाच्या लढाऊ ताफ्यात सामील झाले, परंतु कोविड असूनही, INS करंज आणि INS वेला 2021 मध्ये भारतीय नौदलाला मिळाले.
या वर्गाची 5वी पाणबुडी आयएनएस वागशीर लाँच करण्यात आली असून तिच्या सागरी चाचण्या सुरू आहेत. हा प्रकल्प पूर्ण झाल्याने समुद्रातील नौदलाचा धोका वाढला असल्याचे संरक्षण सचिवांचे म्हणणे आहे.
INS Vagsheer will now go undergo sea trials and will be later commissioned. The launch of this submarine is an example of India becoming self-reliant: Defence Secretary Ajay Kumar, in Mumbai pic.twitter.com/JpZ4ZqL3yp
— ANI (@ANI) April 20, 2022
मेक इन इंडिया अंतर्गत, आम्ही पाणबुडीच्या बाबतीत 90% स्वावलंबी झालो आहोत आणि वेगाने स्वावलंबनाकडे वाटचाल करत आहोत. P75 प्रकल्पानंतर (6 कलवरी वर्गाच्या पाणबुड्या), नौदलाचे पुढील लक्ष्य P75 इंडिया असेल, जे मेक इन इंडिया अंतर्गत पूर्णपणे पाणबुड्या तयार करेल.
वाग्शीरच्या प्रक्षेपणामुळे पाणबुड्यांच्या कमतरतेचा सामना करत असलेल्या भारतीय नौदलाच्या सागरी शक्तीला मोठी चालना मिळण्याची अपेक्षा आहे. याला सायलेंट किलर म्हणतात, कारण यात कोणत्याही आवाजाशिवाय शत्रूचा छावणी उद्ध्वस्त करण्याची क्षमता आहे.
वागशीरमध्ये काही सेकंदात आपले लक्ष्य नष्ट करण्याची क्षमता आहे. याच्या मदतीने टॉर्पेडो आणि जहाजविरोधी क्षेपणास्त्रे पृष्ठभागावर आणि पाण्याखाली डागता येतात.
यासोबतच या पाणबुडीमध्ये अँटी सबमरीन वॉरफेअर, अँटी सरफेस वॉरफेअर, माइन लेइंग अशा अनेक मोहिमा पार पाडण्याची क्षमता आहे.
वगशीर पूर्णपणे स्वावलंबी भारत अंतर्गत बांधले गेले आहे आणि ते टॉर्पेडो आणि ट्यूब लाँच केलेल्या जहाजविरोधी क्षेपणास्त्रांनी हल्ला करण्यास सक्षम आहे. हे सर्व प्रकारचे युद्ध, पाणबुडीविरोधी युद्ध आणि गुप्तचर कार्यात वापरले जाऊ शकते.
युद्धादरम्यान ही पाणबुडी शत्रूंना चकमा देऊन सुरक्षितपणे आणि सहज बाहेर पडू शकते. वाग्शीर हे स्टेल्थ आणि एअर इंडिपेंडेंट प्रोपल्शन सारख्या तंत्रज्ञानाने सुसज्ज आहे. हे गुप्तचर गोळा करणे, खाण टाकणे आणि क्षेत्र निरीक्षण इत्यादी करू शकते.
