Cyrus Mistry Death: रविवारी व्यापारी जगतासाठी एक वाईट बातमी आली. सुप्रसिद्ध उद्योगपती आणि टाटा सन्सचे माजी अध्यक्ष सायरस मिस्त्री (Cyrus Mistry) यांचे रस्ते अपघातात निधन झाले.4 जुलै 1968 रोजी मुंबईत जन्मलेले सायरस 54 वर्षांचे होते. ते टाटा सन्सचे (Tata Sons) सर्वात तरुण चेअरमन झाले आणि त्यांनी 4 वर्षे कंपनीची जबाबदारी सांभाळली.
तथापि, नंतर त्यांना या पदावरून हटवण्यात आले आणि त्यानंतर सायरस मिस्त्री यांचा टाटा समूहाशी (Tata Group) वाद सुरू झाला, ज्याने हेडलाईन केले. टाटांपासून वेगळे झाल्यानंतर सायरस मिस्त्री पुन्हा आपल्या कौटुंबिक व्यवसायात सामील झाले.
पालोनजी ग्रुपचा जगभरातील व्यवसाय –
सायरस मिस्त्री यांच्या कौटुंबिक व्यवसाय शापूरजी पालोनजी ग्रुपची (Shapoorji Pallonji Group) स्थापना 1865 मध्ये झाली. या समूहाचा व्यवसाय जगभर पसरला असून सुमारे 25,000 कर्मचारी असलेला हा समूह भारतीय व्यावसायिक जगतात एक वेगळी ओळख ठेवतो.
शापूरजी पालोनजी समूहाचा व्यवसाय अभियांत्रिकी (engineering), बांधकाम, पायाभूत सुविधा, रिअल इस्टेट, जल ऊर्जा आणि आर्थिक सेवांमध्ये पसरलेला आहे. समूहात 18 मोठ्या कंपन्या आहेत, ज्यांचा व्यवसाय सुमारे 50 देशांमध्ये आहे.
शापूरजी पालोनजी ही देशातील सर्वात जुनी आणि विश्वासार्ह बांधकाम कंपन्यांपैकी एक आहे. शापूरजी पालोनजी यांनी आपल्या कारकिर्दीची सुरुवात लिटलवुड पालोनजी (Littlewood Pallonji) बरोबर केली, ज्याची स्थापना त्यांचे वडील शापूरजी मिस्त्री यांनी केली होती.
गेल्या 100 वर्षांपासून मुंबईची पाण्याची गरज भागवणारा मलबार हिल जलाशय या कंपनीने बांधला आहे. याशिवाय ताज इंटर कॉन्टिनेंटल हॉटेल, रिझर्व्ह बँक ऑफ इंडिया भवन, एचएसबीसी भवन, ब्रेबॉर्न स्टेडियम, मुंबई आणि जवाहरलाल नेहरू स्टेडियम, दिल्ली हेही या समूहाने बांधले आहेत.
टाटा समूहाशी 1930 पासूनचे संबंध –
टाटा समूह आणि मिस्त्री कुटुंबातील संबंध अलीकडचे नाहीत, परंतु या संबंधाची सुरुवात 1930 मध्ये झाली, जेव्हा शापूरजी पल्लोनजी मिस्त्री यांनी FE दिनशॉ इस्टेटमधून टाटा सन्समधील 12.5 टक्के भागभांडवल विकत घेतले. त्यानंतर मिस्त्री कुटुंबाने टाटा समुहात आपली हिस्सेदारी वाढवली.
अहवालानुसार, मिस्त्री कुटुंबाने टाटा कंपनीतील त्यांचा हिस्सा कायम ठेवण्यासाठी 90 च्या दशकात टाटा सन्सच्या राइट्स इश्यूमध्ये 60 कोटी रुपयांहून अधिक गुंतवणूक केली होती. सध्या, शापूरजी कुटुंब हे टाटा सन्समधील 18.4 टक्के हिस्सेदारीसह दुसऱ्या क्रमांकाचे भागधारक आहेत.
टाटांपासून वेगळे झाल्यानंतर मिस्त्री हे करत होते –
टाटा सन्स (सायरस मिस्त्री Vs टाटा सन्स) सोबतच्या वादामुळे सायरस मिस्त्री त्यांना सोडून त्यांच्या कौटुंबिक व्यवसायात परतले. या ग्रुपमध्ये शापूरजी पालोनजी इंजिनीअरिंग अँड कन्स्ट्रक्शन, एफकॉन्स इन्फ्रास्ट्रक्चर, फोर्ब्स टेक्सटाइल्स, गोकाक टेक्सटाइल्स, युरेका फोर्ब्स, फोर्ब्स अँड कंपनी, एसपी कन्स्ट्रक्शन मटेरियल्स ग्रुप, एसपी रिअल इस्टेट आणि नेक्स्ट जनरल या कंपन्यांचा समावेश आहे.
यावेळी, कौटुंबिक व्यवसाय ताब्यात घेण्याबरोबरच, सायरस मिस्त्री यांनी टाटा समूहासोबत कायदेशीर लढा सुरू ठेवला. सायरस यांनी 1991 मध्ये शापूरजी पालोनजी अँड कंपनीच्या बोर्डात प्रवेश घेतला होता.
सायरसने कंपनीला एका नवीन स्थानावर नेले –
1994 मध्ये, सायरस मिस्त्री समूहात सामील झाल्यानंतर, त्यांची प्रमुख समूह कंपनीचे व्यवस्थापकीय संचालक म्हणून नियुक्ती करण्यात आली. यानंतर समूहाने मोठी प्रगती केली आणि त्याचा बांधकाम व्यवसाय लाखो डॉलर्सवरून अब्जावधी डॉलर्सपर्यंत वाढला. सायरस मिस्त्री पालोनजी मिस्त्री यांचे सुमारे दोन महिन्यांपूर्वी जून 2022 मध्ये निधन झाले.
पालोनजी मिस्त्री त्यांच्या मृत्यूच्या वेळी सुमारे $ 29 बिलियनचे मालक होते, त्यानुसार ते भारतातील सर्वात श्रीमंत व्यक्तींच्या यादीत समाविष्ट होते. समूहाने आशिया खंडात लक्झरी हॉटेल्स, स्टेडियम आणि कारखाने बांधले आहेत.
