Navratri 2023 : शारदीय नवरात्रीला आपण देवी दुर्गा मातेची पूजा करतो, परंतु या काळात भगवान भैरवनाथ यांची पूजा देखील महत्वाची आहे. भैरवनाथ यांचा जन्म व आई दुर्गा यांच्या संबंधित कथा आपल्याला पूजा, श्रद्धा आणि भक्तीचे महत्त्व शिकवतात.
भैरवनाथ हे भगवान शंकराचे रूप मानले जाते. भैरव हे भगवान शंकराच्या सामर्थ्याचे आणि उग्र स्वभावाचे प्रतीक आहे. नवरात्र हा दुर्गामातेच्या पूजेचा सण आहे. या दिवशी देवीच्या नऊ रूपांची पूजा केली जाते.
नवरात्रीत भैरवनाथाला विशेष महत्त्व आहे कारण ते शक्तीचे उग्र रूप म्हणून ओळखले जाते. भैरवनाथाच्या दर्शनाशिवाय दुर्गामातेची पूजा अपूर्ण मानली जाते. त्यामुळे भैरवनाथाचा जन्म आणि महत्त्व यामुळे नवरात्रीचा काळ अधिकच शुभ होतो.
भैरवनाथ जन्म कथा
हिंदू धर्मात भैरवनाथाला महत्त्वाचे स्थान आहे. त्यांच्या जन्माबाबत अनेक पौराणिक कथा प्रचलित आहेत. सर्वात प्रमुख आख्यायिका अशी आहे की एकदा तीन मुख्य देव – ब्रह्मा, विष्णू आणि महेश (शिव) – हे श्रेष्ठतेवर वाद विवाद करत होते.
या वादविवादात ब्रह्मदेवाने शिवाचा अपमान केला. यावर भगवान शिवांनी आपल्या क्रोधातून भैरवाची निर्मिती केली. शिवपुराणानुसार भगवान शिवाच्या रक्तातून भैरवनाथांचा जन्म झाला. तर दुसऱ्या एका पौराणिक कथेनुसार ब्रह्मदेवा च्या अपमानामुळे भैरवांचा जन्म झाला आणि त्याने ब्रह्मदेवाच्या पाचव्या मस्तकाचा वध केला असे म्हटले आहे.
माता दुर्गेशी संबंधित भैरवनाथाचे महत्त्व
भैरवनाथाचे महत्त्व माता दुर्गाशी जोडलेले आहे. पौराणिक मान्यतेनुसार, एकदा भैरवनाथांनी माता दुर्गेचा पाठलाग केला, त्यामुळे ती एका गुहेत लपली. तिथे लपून माता दुर्गेने तपश्चर्या केली. जेव्हा भैरवनाथाने मातेला गुहेत शोधून तिच्यावर हल्ला केला तेव्हा मातेने त्यास ठार मारले.
वधानंतर भैरवनाथाला आपली चूक समजली आणि त्यांनी आईची माफी मागितली. मातेने भैरवाला आशीर्वाद दिला की जेव्हा जेव्हा भक्त माता देवीचे दर्शन घेतील तेव्हा भैरवनाथाच्या दर्शनाशिवाय त्यांची पूजा सफल होणार नाही.
कन्यापूजेचे महत्त्व
नवरात्रीच्या नऊ दिवशी मुलींची देवी म्हणून पूजा करण्याची परंपरा असली तरी अष्टमी आणि नवमी तिथीला मुलींच्या पूजेला विशेष महत्त्व आहे. या दिवशी कुमारी मुलींना क्षमतेनुसार अन्नदान करून त्यांना दक्षिणा दिल्याने देवी भगवती खूप प्रसन्न होते आणि आपल्या भक्तांना ऐश्वर्य,
समृद्धी आणि शांतीचा आशीर्वाद देते. पंडित दीपक पांडे यांच्या मते, या मुलींची सर्वोत्तम संख्या नऊ आहे आणि गणेश आणि भैरव म्हणून दोन मुलांचा समावेश करणे देखील चांगले आहे. त्यांचे वय 1 ते 9 वर्षांच्या आत असावे. पंडितजींनी सांगितले की मुली आणि मुलांना अन्न, वस्त्र आणि पाणी अर्पण केल्याने, सर्व सुख आणि संपत्ती मिळते, पूजा सामग्री दान केल्याने देवीकडून इच्छित वरदान मिळते.
