Senior Citizen Investment : सध्या गुंतवणुकीचे अनेक पर्याय उपलब्ध आहेत, जेष्ठ नागरिकांसाठी देखील गुंतवणुकीच्या एकापेक्षा एक उत्तम योजना आहेत. अशातच जेष्ठ नागरिकांचा गुंतवणुकीचा सर्वात आवडता पर्याय म्हणजे मुदत ठेव. मुदत ठेवसाठी बँक तसेच पोस्ट ऑफिस देखील खाते उघडण्याची परवानगी देते.
पण पोस्ट ऑफिस किंवा बँकांमध्ये मुदत ठेव खाती उघडावीत का? या प्रश्नाचे उत्तर अनेक घटकांवर अवलंबून आहे. तुम्हीही या दोघांपैकी एकात खाते उघडणार असाल तर ही बातमी तुमच्यासाठी आहे. या लेखात, आम्ही बँकांद्वारे ऑफर केलेल्या मुदत ठेव योजना आणि पोस्ट ऑफिस कडून दिल्या जाणाऱ्या या योजेनची तुलना करणार आहोत, याच्या मदतीने ज्येष्ठ नागरिक त्यांच्यासाठी कोणता पर्याय चांगला आहे हे ठरवू शकतील.
कार्यकाळ
पोस्ट ऑफिस मुदत ठेव किंवा टाइम डिपॉझिट खाते ज्येष्ठ नागरिकांसह व्यक्तींना 1, 2, 3 किंवा 5 वर्षांसाठी गुंतवणूक करण्याची परवानगी देते. या दरम्यान, व्याजदर बदलतात. शेड्यूल बँकांच्या तुलनेत पोस्ट ऑफिसमध्ये 10 वर्षांच्या मुदत ठेवी नाहीत. तथापि, पोस्ट ऑफिसमधील एफडी खात्याच्या मॅच्युरिटीवर, ठेवीदार आपले खाते इतर कोणत्याही कालावधीसाठी वाढवू शकतो ज्यासाठी खाते सुरुवातीला उघडले होते. बँका 7 दिवसांपासून ते 6-9 महिन्यांपर्यंतच्या शॉर्ट टर्म एफडी देखील देतात, जे पोस्ट ऑफिसमध्ये उपलब्ध नाहीत.
व्याजदर
आर्थिक वर्ष 2023-24 च्या चालू तिमाहीत, पोस्ट ऑफिस 1 वर्षाच्या FD वर 6.9 टक्के, 2 वर्षाच्या FD वर 7 टक्के, 3 वर्षाच्या FD वर 7 टक्के आणि 5 वर्षांच्या FD वर 7.5 टक्के व्याज देत आहे. तथापि, सध्या अनेक बँका वेगवेगळ्या कालावधीच्या ठेवींवर पोस्ट ऑफिसपेक्षा जास्त व्याजदर देत आहेत. स्मॉल फायनान्स बँका ज्येष्ठ नागरिकांना 9.6 टक्क्यांपर्यंत व्याज देत आहेत, तर आयडीएफसी फर्स्ट बँक, येस बँक, इंडसइंड बँक आणि बंधन बँक या बँका ज्येष्ठ नागरिकांना 8 टक्क्यांहून अधिक एफडी व्याज देत आहेत.
कर सवलत
पोस्ट ऑफिस आणि बँकांमध्ये ठेवलेल्या एफडीवर मिळणारे व्याज कर आकारणीच्या अधीन आहे. तथापि, पोस्ट ऑफिसमधील 5 वर्षांच्या मुदतीच्या ठेवी आणि बँकांमधील 5 वर्षांच्या कर बचत ठेवी आयकर कायद्याच्या कलम 80C अंतर्गत वजावटीसाठी पात्र आहेत.
सुरक्षा/ हमी
कोणत्याही शेड्युल्ड बँकेत 5 लाख रुपयांपर्यंतच्या ठेवींना RBI च्या DICGC नियमांद्वारे हमी दिली जाते. पोस्ट ऑफिस एफडीच्या बाबतीत, ज्येष्ठ नागरिक किंवा इतर कोणत्याही ठेवीदाराने गुंतवलेल्या कोणत्याही रकमेची भारत सरकारकडून पूर्ण हमी असते. 5 लाखांपेक्षा जास्त रकमेसाठी, पोस्ट ऑफिस TD द्वारे प्रदान केलेली हमी बँकांद्वारे ऑफर केलेल्या FD खात्यांपेक्षा अधिक सुरक्षित करते.
खाती व्यवस्थापित करणे सोपे
पोस्ट ऑफिसपेक्षा बँका अधिक वेगाने डिजिटल तंत्रज्ञानाचा अवलंब करत आहेत. यामुळे पोस्ट ऑफिसच्या तुलनेत बँकांमध्ये एफडी खाती उघडणे आणि व्यवस्थापित करणे सोपे झाले आहे. बर्‍याच मोठ्या बँका आता FD खाती ऑनलाइन उघडण्याची आणि चालवण्याची परवानगी देतात. बँकांच्या तुलनेत पोस्ट ऑफिसनेही ऑनलाइन सेवा देण्यास सुरुवात केली असली तरी, ग्राहकांना बँकांप्रमाणेच घरबसल्या एफडी खाती व्यवस्थापित करण्याची सुविधा देण्याच्या दृष्टीने अजून बराच पल्ला गाठायचा आहे.