हिंदू धर्मात अक्षय्य तृतीया हा एक अत्यंत शुभ आणि महत्त्वाचा सण आहे, जो वैशाख महिन्याच्या शुक्ल पक्षातील तृतीया तिथीला साजरा केला जातो. ‘अक्षय’ म्हणजे ज्याचा कधीही क्षय होत नाही, म्हणजेच अविनाशी आणि शाश्वत. या दिवशी केलेली कोणतीही शुभ कार्ये, गुंतवणूक किंवा खरेदी कायमस्वरूपी फलदायी ठरते अशी श्रद्धा आहे. विशेषतः सोने, चांदी आणि मौल्यवान वस्तूंची खरेदी या दिवशी शुभ मानली जाते, कारण यामुळे समृद्धी आणि सौभाग्य वाढते. याशिवाय, नवीन व्यवसाय सुरू करणे, गृहप्रवेश, लग्न, मुंज यांसारखी शुभ कार्येही या दिवशी पंचांग पाहण्याची गरज नसताना करता येतात. या लेखात आपण अक्षय्य तृतीया 2025 च्या शुभ मुहूर्त, सोने खरेदीच्या वेळा आणि देवी लक्ष्मीच्या 108 नावांचा जप याबद्दल सविस्तर माहिती घेऊया.
अक्षय्य तृतीया 2025 तारीख
हिंदू पंचांगानुसार, अक्षय्य तृतीया 2025 मध्ये बुधवार, 30 एप्रिल रोजी साजरी होईल. या तिथीची सुरुवात 29 एप्रिल 2025 रोजी संध्याकाळी 05:31 वाजता होईल आणि ती 30 एप्रिल 2025 रोजी दुपारी 02:12 वाजता समाप्त होईल. उदय तिथीप्रमाणे, 30 एप्रिल हा पूजा, खरेदी आणि इतर शुभ कार्यांसाठी सर्वोत्तम दिवस असेल. अक्षय्य तृतीया ‘अबूझ मुहूर्त’ म्हणून ओळखली जाते, म्हणजेच या दिवशी कोणतेही शुभ कार्य करण्यासाठी विशेष मुहूर्त पाहण्याची गरज नाही. या दिवशी भगवान विष्णू, देवी लक्ष्मी आणि कुबेर यांची पूजा केली जाते, ज्यामुळे आर्थिक स्थैर्य आणि सुख-समृद्धी प्राप्त होते. पौराणिक कथांनुसार, या दिवशी त्रेतायुगाचा प्रारंभ झाला, भगवान परशुरामाचा जन्म झाला आणि पांडवांना अक्षयपात्र मिळाले, ज्यामुळे या दिवसाचे आध्यात्मिक महत्त्व अधिक आहे.

सोने खरेदीसाठी शुभ मुहूर्त
अक्षय्य तृतीयेला सोने, चांदी, वाहने किंवा इतर मौल्यवान वस्तू खरेदी करणे शुभ मानले जाते, कारण या खरेदीमुळे संपत्ती कायम वाढत राहते अशी मान्यता आहे. 2025 मध्ये सोने खरेदीसाठी खालील शुभ मुहूर्त उपलब्ध आहेत : 30 एप्रिल 2025, सकाळी 05:41 ते दुपारी 02:12 (सुमारे 8 तास 31 मिनिटे). या कालावधीत कोणत्याही वेळी खरेदी शुभ आहे, कारण संपूर्ण दिवस अबूझ मुहूर्त आहे.या मुहूर्तांमध्ये सोने किंवा चांदी खरेदी केल्यास संपत्ती आणि सौभाग्य वाढेल अशी श्रद्धा आहे. याशिवाय, जर तुम्ही वाहने, घर किंवा इतर दीर्घकालीन गुंतवणूक करत असाल, तर हा कालावधी त्यासाठीही उत्तम आहे. खरेदीपूर्वी बाजारातील सोन्याचे दर तपासणे आणि विश्वासार्ह दुकानातून खरेदी करणे महत्त्वाचे आहे.
अक्षय्य तृतीयेची पूजा
अक्षय्य तृतीया हा सण देशभरात उत्साहाने साजरा केला जातो. या दिवशी सकाळी लवकर उठून स्नान करावे, स्वच्छ वस्त्र परिधान करावे आणि पूजा स्थळ स्वच्छ करावे. भगवान विष्णू आणि देवी लक्ष्मीच्या मूर्ती किंवा चित्राला पिवळ्या कापडावर स्थापित करावे. पूजेत पिवळी फुले, तुळशीपत्र, चंदन, कुमकुम, अक्षता आणि नैवेद्य अर्पण करावे. विष्णू सहस्रनाम किंवा लक्ष्मी अष्टक यांचा पाठ केल्यास विशेष फल मिळते. याशिवाय, दानधर्म करणेही या दिवशी शुभ आहे. अन्न, वस्त्र, धान्य किंवा पैशांचे दान केल्यास पुण्यप्राप्ती होते आणि देवी लक्ष्मी प्रसन्न होतात. काही ठिकाणी गंगा स्नान किंवा पवित्र नदीत स्नान करण्याचीही प्रथा आहे.
देवी लक्ष्मीची 108 नावे
अक्षय्य तृतीयेच्या दिवशी देवी लक्ष्मीची पूजा आणि तिच्या 108 नावांचा जप केल्यास संपत्ती, सुख आणि यश प्राप्त होते. ही नावे जपताना मन शुद्ध ठेवावे आणि प्रत्येक नावापुढे ‘नमः’ म्हणावे. खालील यादीत मराठीत देवी लक्ष्मीची 108 नावे दिली आहेत:
- ओम प्रकृत्यै नमः
- ओम विकृत्यै नमः
- ओम विद्यायै नमः
- ओम सर्वभूतहितप्रदायै नमः
- ओम श्रद्धायै नमः
- ओम विभूत्यै नमः
- ओम सुरभ्यै नमः
- ओम परमात्मिकायै नमः
- ओम वाचे नमः
- ओम पद्मालयायै नमः
- ओम पद्म्यै नमः
- ओम शुच्यै नमः
- ओम स्वाहायै नमः
- ओम स्वधायै नमः
- ओम सुदायै नमः
- ओम धन्यै नमः
- ओम हिरण्मय्यै नमः
- ओम लक्ष्म्यै नमः
- ओम नित्यपुष्टायै नमः
- ओम विभावरी नमः
- ओम अदित्यै नमः
- ओम दित्यै नमः
- ओम दीप्तायै नमः
- ओम वसुधायै नमः
- ओम वसुधारिण्यै नमः
- ओम कमलायै नमः
- ओम कान्तायै नमः
- ओम कामाक्ष्यै नमः
- ओम क्रोधसंभवायै नमः
- ओम अनुग्रहप्रदायै नमः
- ओम बुद्ध्यै नमः
- ओम अनघायै नमः
- ओम हरीप्रियायै नमः
- ओम अशोकायै नमः
- ओम अमृतायै नमः
- ओम दीपायै नमः
- ओम लोकशोकविनाशिन्यै नमः
- ओम धर्मनिलयायै नमः
- ओम करुणायै नमः
- ओम लोकमात्रे नमः
- ओम पद्मप्रियायै नमः
- ओम पद्महस्तायै नमः
- ओम पद्माक्ष्यै नमः
- ओम पद्मसुन्दर्यै नमः
- ओम पद्मोद्भवायै नमः
- ओम विशालाक्ष्यै नमः
- ओम बिल्वनिलयायै नमः
- ओम वरारोहायै नमः
- ओम यशस्विन्यै नमः
- ओम वसुंधरायै नमः
- ओम उदारायै नमः
- ओम हरीण्यै नमः
- ओम हेममालिन्यै नमः
- ओम धनधान्यकर्यै नमः
- ओम सिद्ध्यै नमः
- ओम सौम्यायै नमः
- ओम शुभप्रदायै नमः
- ओम नृपवेश्मगतानन्दायै नमः
- ओम वरलक्ष्म्यै नमः
- ओम वसुप्रदायै नमः
- ओम शुभायै नमः
- ओम हिरण्यप्राकारायै नमः
- ओम समुद्रतनयायै नमः
- ओम जयायै नमः
- ओम मंगलदेव्यै नमः
- ओम विष्णुवक्षःस्थलस्थायै नमः
- ओम विष्णुपत्न्यै नमः
- ओम प्रसन्नाक्ष्यै नमः
- ओम नारायणसमाश्रितायै नमः
- ओम दारिद्र्यध्वंसिन्यै नमः
- ओम देव्यै नमः
- ओम सर्वोपद्रववारिण्यै नमः
- ओम नवदुर्गायै नमः
- ओम महाकाल्यै नमः
- ओम ब्रह्मविष्णुशिवात्मिकायै नमः
- ओम त्रिकालज्ञानसंपन्नायै नमः
- ओम भुवनेश्वर्यै नमः
- ओम चन्द्ररूपायै नमः
- ओम इन्दिरायै नमः
- ओम सिन्धुसुतायै नमः
- ओम अह्लादजनन्यै नमः
- ओम पुष्ट्यै नमः
- ओम शिवायै नमः
- ओम शिवकामिन्यै नमः
- ओम सत्यायै नमः
- ओम विमलायै नमः
- ओम विश्वजनन्यै नमः
- ओम तुष्ट्यै नमः
- ओम दारिद्र्यनाशिन्यै नमः
- ओम प्रीतिपुष्करिण्यै नमः
- ओम शान्तायै नमः
- ओम शुक्लमाल्याम्बरायै नमः
- ओम श्रीमत्यै नमः
- ओम भास्कर्यै नमः
- ओम बिल्वमध्यस्थायै नमः
- ओम बिल्वपत्रार्चनप्रियायै नमः
- ओम श्रीमहालक्ष्म्यै नमः
- ओम श्रीरूपायै नमः
- ओम श्रीकान्तायै नमः
- ओम श्रीमायै नमः
- ओम श्रीदायै नमः
- ओम श्रीप्रदायै नमः
- ओम श्रीसारायै नमः
- ओम श्रीमूलायै नमः
- ओम श्रीविकारिण्यै नमः
- ओम श्रीविद्यारूपायै नमः
- ओम श्रीमहाविद्यायै नमः
- ओम श्रीसर्वज्ञायै नमः
या नावांचा जप करताना स्वच्छ आसनावर बसावे, समोर लक्ष्मी मातेची मूर्ती किंवा चित्र ठेवावे आणि प्रत्येक नाव मनोभावे उच्चारावे. जपानंतर लक्ष्मी मातेला नैवेद्य अर्पण करावा आणि आरती करावी.