शाहिद आफ्रिदी… हे नाव जरी कानावर आलं, तरी क्रिकेट प्रेमींच्या डोळ्यासमोर तो फटकेबाज खेळ, जल्लोषातल्या विकेट्स आणि एकदम आत्मविश्वासाने मैदान गाजवणारा चेहरा आठवतो. पण आज अचानक सोशल मीडियावर अशी एक बातमी फिरू लागली की पाकिस्तानचा माजी कर्णधार आणि जगप्रसिद्ध अष्टपैलू खेळाडू शाहिद आफ्रिदी यांचं निधन झालं आहे. इतकंच नाही तर त्याच्या कराचीत दफनविधी झाल्याचा दावाही काही व्हिडिओंमधून केला जातोय. ही माहिती पाहून अनेकांचे हृदय धडधडू लागले, पण सत्य वेगळच आहे.
खरं तर, सोशल मीडियावर सध्या जी व्हिडिओ क्लिप व्हायरल होत आहे, ती पूर्णपणे बनावट आहे. ती एआय म्हणजेच कृत्रिम बुद्धिमत्तेच्या सहाय्याने तयार करण्यात आली आहे. त्यात काहीही तथ्य नाही. शाहिद आफ्रिदी अगदी ठणठणीत आहे, आणि तो सध्या पूर्णपणे सुरक्षित आणि तंदुरुस्त अवस्थेत आहे. त्या व्हिडिओमध्ये दिलेली माहिती फसवी असून, ती केवळ लोकांच्या भावना भडकवण्यासाठी आणि सोशल मीडियावर ‘क्लिक’ मिळवण्यासाठी पसरवली गेली आहे.
अलीकडच्या काळात आफ्रिदी काही वादग्रस्त वक्तव्यांमुळे चर्चेत होता. भारताने राबवलेल्या ‘ऑपरेशन सिंदूर’ दरम्यान त्याचे आणि इतर काही पाकिस्तानी क्रिकेटपटूंचे सोशल मीडिया अकाउंट्स ब्लॉक करण्यात आले होते. त्यानंतर आफ्रिदीने भारतीय सैन्याविरोधात आणि देशाविरोधात केलेल्या भाष्यांमुळे तो आणखीनच चर्चेत आला होता. त्यामुळे कदाचित काही मंडळींनी त्याच्या प्रतिमेला धक्का देण्यासाठी किंवा अजून काही हेतूनं हे बनावट व्हिडिओ तयार केले असावेत.
क्रिकेटच्या दृष्टीने पाहिलं, तर आफ्रिदीचा वारसा फार मोठा आहे. २०१७ मध्ये आंतरराष्ट्रीय क्रिकेटमधून निवृत्त झालेला हा खेळाडू पाकिस्तानकडून ११ हजारांहून अधिक धावा आणि ५४० पेक्षा अधिक विकेट्स घेऊन बाहेर पडला. त्याच्या एकदिवसीय क्रिकेटमधील ३५१ षटकार अजूनही एक विक्रम आहे, आणि तो तोडायला अगदी रोहित शर्मासारख्या फलंदाजालाही सात षटकारांची गरज आहे. म्हणजेच, आफ्रिदीचं क्रिकेटमधलं योगदान विसरणं अशक्य आहे.
या साऱ्या गोंधळात एक गोष्ट स्पष्ट आहे या अफवा खोट्या आहेत. आणि अशा अफवांना बळी न पडणं, हा आपला जबाबदारपणा आहे. एआयने तयार केलेल्या बनावट व्हिडिओंनी आता एक नवीन फसवणुकीचा मार्ग उघडला आहे, त्यामुळे कोणतीही धक्कादायक बातमी वाचल्यावर थोडा थांबून सत्यता तपासणं अधिक गरजेचं झालं आहे. तर, ज्यांना शाहिद आफ्रिदीबद्दल काळजी वाटली, त्यांच्यासाठी दिलासा देणारी बातमी हीच आहे ते पूर्णपणे ठिक आहेत, आणि सध्या त्यांच्या मृत्यूच्या बातम्या फक्त अफवा आहेत. भावनांपेक्षा तथ्य महत्त्वाचं असतं, आणि अशा प्रसंगी संयमाने विचार करणं सगळ्यांसाठी आवश्यक आहे.
