How to Become Rich: बचत आणि खर्च (saving and spending) एकाच नाण्याच्या दोन बाजू आहेत. बचत करण्यासाठी इच्छाशक्ती लागते. अनेकदा असे लोक सापडतात, ज्यांचा पगार किंवा कमाई लाखांत असते. पण बचतीच्या नावावर काहीही नाही, म्हणजे जे काही कमावते आहे, ते सर्व खर्च केले जात आहेत.
वास्तविक, बचतीची उत्पन्न मर्यादा निश्चित केलेली नाही. महत्त्वाची गोष्ट म्हणजे तुम्ही तुमच्या भविष्याबद्दल किती जागरूक आहात. काहीवेळा कमी उत्पन्न मिळवणारे देखील मोठ्या प्रमाणात बचत करतात, तर काही लोकांना चांगला पगार मिळूनही बचत करता येत नाही. त्यामुळे बचत करण्याचा निर्णय अशक्य नाही. त्यासाठी बचत, खर्च आणि गुंतवणूक (investment) यात समतोल राखला पाहिजे.
उत्पन्न आणि खर्च यात समतोल राखण्याची गरज आहे –
बरेचदा लोक तक्रार करतात की, ते भरपूर कमावतात, पण पैसा कुठे खर्च होतो, हे कळत नाही. हे संपूर्ण प्रकरण मिस मॅनेजमेंटचे (Miss Management) आहे. अशा लोकांकडे खर्चाची कोणतीही यादी नसते.आज आपण बचत, खर्च आणि गुंतवणूक याबद्दल सविस्तर जाणून घेणार आहोत.
हे तिन्ही थेट तुमच्या बँक खात्यांशी संबंधित आहेत. तुम्ही नोकरी करत असाल किंवा कोणत्याही नोकरीशी संबंधित असाल. या समस्येचे निराकरण करण्यासाठी, आपल्याकडे किमान तीन बँक खाती (three bank accounts) असणे आवश्यक आहे.
पहिले खाते –
तुम्ही नोकरी (job) करत असाल तर तुम्हाला दर महिन्याला पगार मिळेल, जो खात्यात जमा केला जाईल. जर तुमचा व्यवसाय असेल तर तुमचे करंट अकाउंट (current account) नक्कीच असेल. पगार खात्याला उत्पन्न खाते असेही नाव दिले जाऊ शकते. गुंतवणुकीची पहिली पायरी म्हणून, पगाराव्यतिरिक्त, तुमचे जे काही उत्पन्न आहे ते दरमहा या खात्यात टाका. ज्याद्वारे तुम्हाला तुमचे एकूण उत्पन्न किती आहे हे कळेल.
दुसरे खाते –
पहिल्या बँक खात्यातून, जेव्हा तुम्हाला समजेल की माणूस किती आहे, त्यानंतर महिन्याचा खर्च दुसर्‍या बँक खात्यात हस्तांतरित करा. म्हणजेच, दुसरे खाते खर्च म्हणून ओळखले जाईल. त्याला खर्च खाते असे नाव देता येईल. या खात्यात महिन्याच्या खर्चाची रक्कम असेल. त्यातील गरजेनुसार तुम्ही खर्च करू शकाल.
तिसरे खाते –
जेव्हा तुम्ही बचत आणि खर्च यात संतुलन साधता तेव्हा तुमची पुढची पायरी गुंतवणुकीची असते.म्हणजेच पहिल्या खात्यात (बचत) जी काही रक्कम शिल्लक राहते ती खर्च केल्यानंतर तुम्ही ती कुठेही गुंतवू शकता. पण ती गुंतवणूक करण्यासाठी , तुम्हाला स्वतंत्र बँक खाती आवश्यक असतील.
गुंतवणुकीपूर्वी, तुम्हाला दरमहा किती गुंतवायचे हे ठरवावे लागेल आणि ती रक्कम थेट पहिल्या खात्यातून तिसर्‍या खात्यात म्हणजेच गुंतवणूक खात्यात हस्तांतरित करावी लागेल. त्यानंतर दर महिन्याला या खात्यातून गुंतवणूक करा. सुरुवातीला मोठ्या रकमेची गुंतवणूक सुरू करू नका, यामुळे तुमचे घराचे बजेट बिघडू शकते. उत्पन्न वाढले की हळूहळू गुंतवणूक वाढवा.
एकूण तुमची तीन बँक खाती असावीत. पहिल्यामध्ये उत्पन्नाचे विवरण, दुसऱ्यामध्ये महिन्याच्या खर्चाचा हिशेब आणि तिसऱ्यामध्ये गुंतवणुकीसाठी निधी असावा. तुम्ही ही दिनचर्या 6 महिने सतत पाळाल, तेव्हा तुमची तक्रार दूर होईल की उत्पन्न पुरेसे आहे. मात्र हा पैसा कुठे खर्च झाला हे कळत नाही.
