Lemon Variety : उन्हाळ्याचे आगमन होताच लिंबाचे भाव (Lemon Rate) गगनाला भिडू लागतात, यावेळीही तीच स्थिती आहे. आजकाल देशातील बहुतांश शहरांमध्ये लिंबाचा भाव 250 ते 400 रुपये किलोपर्यंत पोहोचला आहे. एका आकडेवारीनुसार, भारतात दरवर्षी 37.17 लाख टनांहून अधिक लिंबूचे उत्पादन होते, जे देशातच वापरले जाते.
अशा परिस्थितीत लिंबाची लागवड (Lemon Variety) शेतकऱ्यांसाठी (Farmer) निश्चितच फायद्याचा सौदा सिद्ध होणार आहे. मात्र असे असले तरी जाणकार लोकांनी दिलेल्या बहुमूल्य माहितीनुसार शेतकरी बांधवांना लिंबाच्या शेतीतून अधिक उत्पादन (Farmer Income) मिळवायचे असेल तर शेतकरी बांधवांनी लिंबाच्या सुधारित जातींची शेती (Agriculture)करणे अनिवार्य राहणार आहे.
अशा परिस्थितीत आज आपण लिंबाच्या सुधारित जाती जाणून घेण्याचा प्रयत्न करणार आहोत. चला तर मग वेळ न दवडता जाणून घेऊयात लिंबाच्या सुधारित जाती.
कागदी लिंबू :- त्याची झाडे फार मोठी नसतात. उन्हाळ्यात त्याची किंमत 100 रुपये किलोपर्यंत पोहोचते. लिंबाच्या झाडाला 3 ते 4 वर्षांनी फळे येतात. ते वर्षातून दोनदा फळ देते. त्यामुळे भारतीय शेतकऱ्यांचे त्याकडे आकर्षण वाढले आहे. त्याची फळे 150 ते 180 दिवसांत तयार होतात. एक वनस्पती वर्षाला सरासरी 1000 ते 1200 फळे देते. कागदी लिंबापासून 52 टक्के रस मिळतो.
प्रमालिनी :- ही जात सामान्य कागदी लिंबाच्या तुलनेत 30 टक्के अधिक उत्पादन देत आहे. प्रमालिनी जातीची व्यावसायिक लागवड केली जाते. लिंबाची ही विविधता गुच्छांमध्ये तयार केली जाते. या जातीच्या लिंबापासून 57 टक्के रस मिळतो. एका झाडापासून 40 ते 50 किलो फळे मिळतात.
विक्रम :- विक्रम जातीच्या वनस्पतींमध्ये जी फळे येतात ती गुच्छांच्या स्वरूपात असतात. याच्या एका गुच्छातून 7 ते 10 लिंबू मिळतात. लिंबू या जातीच्या वनस्पतींवर वर्षभर दिसू शकतात. सप्टेंबर, मे आणि जून महिन्यात फळे येतात. त्याचे उत्पादन सामान्य चुनापेक्षा 30-32% जास्त आहे.
चक्रधर :- चक्रधर लिंबूमध्ये बिया नसतात आणि सुमारे 65% रस त्याच्या फळातून बाहेर पडतो. त्याची झाडे सरळ आणि दाट आहेत. त्याची फळे गोलाकार असतात. लागवडीनंतर चार वर्षांनी फळे येऊ लागतात. त्याची फळे जानेवारी-फेब्रुवारी, जून-जुलै आणि सप्टेंबर-ऑक्टोबरमध्ये येतात.
PKM-1 :- त्याची फळे गोलाकार, आकाराने मध्यम ते मोठी आणि रंगाने पिवळी असतात. यात 52 टक्के रस असतो. ही जात कॅन्कर, ट्रिस्टेझा आणि लीफ बोअरर रोगास प्रतिरोधक आहे.
