अहिल्यानगर- जिल्ह्यात केंद्र सरकारच्या महत्त्वाकांक्षी ॲग्रीस्टॅक योजनेची अंमलबजावणी वेगाने सुरू आहे. या योजनेअंतर्गत शेतकऱ्यांना डिजिटल ओळख क्रमांक (फार्मर आयडी) देऊन त्यांची वैयक्तिक आणि शेतीशी संबंधित माहिती एका केंद्रीकृत डिजिटल व्यासपीठावर संकलित केली जात आहे.
जिल्ह्यात 15 लाख 22 हजार 581 शेतकरी खातेदारांपैकी आतापर्यंत 6 लाख 2 हजार 45 शेतकऱ्यांनी नोंदणी पूर्ण केली आहे, तर जवळपास 9 लाख शेतकरी अद्यापही या योजनेपासून वंचित आहेत. नोंदणी प्रक्रियेला गती देण्यासाठी प्रशासनाकडून ग्रामपंचायत स्तरावर मोहिमा आणि जनजागृती कार्यक्रम राबवले जात आहेत. या योजनेचा मुख्य उद्देश शेतकऱ्यांना शासकीय योजनांचा लाभ पारदर्शक आणि जलद पद्धतीने मिळवून देणे हा आहे.
ॲग्रीस्टॅक योजनेची वैशिष्ट्ये
ॲग्रीस्टॅक ही केंद्र सरकारची डिजिटल शेतीसाठीची एक नावीन्यपूर्ण योजना आहे, ज्यामुळे शेतकऱ्यांच्या शेतीविषयक सर्व माहितीचे केंद्रीकरण होत आहे. या योजनेत शेतकऱ्यांचे नाव, पत्ता, जमिनीचे क्षेत्र, पिकांचा प्रकार आणि इतर आवश्यक माहिती डिजिटल प्लॅटफॉर्मवर नोंदवली जाते. प्रत्येक शेतकऱ्याला एक विशिष्ट फार्मर आयडी दिला जातो, जो आधार क्रमांकाशी जोडला जातो.
यामुळे शेतकऱ्यांना पीएम किसान सन्मान निधी, नमो शेतकरी महासन्मान निधी यांसारख्या योजनांचा लाभ घेणे सोपे होते. याशिवाय, सरकारला शेतकऱ्यांच्या गरजेनुसार धोरणे आखणे आणि अनुदानाचे वितरण अधिक कार्यक्षमपणे करणे शक्य होते. ही योजना शेतीला डिजिटल क्रांतीकडे नेण्यासाठी एक महत्त्वाचे पाऊल मानली जाते.
नोंदणी प्रक्रिया
जिल्ह्यात ॲग्रीस्टॅक योजनेसाठी नोंदणी प्रक्रिया महा-ई-सेवा केंद्र आणि सीएससी केंद्रांमार्फत राबवली जात आहे. शेतकऱ्यांना https://mhfr.agristack.gov.in या संकेतस्थळावर जाऊन नोंदणी करता येते. यासाठी प्रथम ‘फार्मर रजिस्ट्री’ पर्याय निवडून, ‘क्रिएट अकाउंट’द्वारे मोबाइल क्रमांक टाकून पुढील प्रक्रिया पूर्ण करावी लागते.
मात्र, ही प्रक्रिया सुलभ असली, तरी तांत्रिक अडचणी, इंटरनेट कनेक्टिव्हिटीचा अभाव आणि केंद्रांवर कर्मचाऱ्यांची कमतरता यामुळे शेतकऱ्यांना अनेकदा त्रास सहन करावा लागत आहे. काही शेतकऱ्यांना वारंवार केंद्रांवर चकरा माराव्या लागत असून, यामुळे नोंदणी प्रक्रियेला विलंब होत आहे. या समस्यांवर मात करण्यासाठी प्रशासनाने सहाय्यकांची नियुक्ती केली असली, तरी अद्याप 60 टक्के शेतकरी नोंदणीपासून दूर आहेत.
प्रशासनाकडून जनजागृती
जिल्ह्यात 100 टक्के नोंदणीचे उद्दिष्ट गाठण्यासाठी प्रशासनाने विशेष मोहिमा हाती घेतल्या आहेत. ग्रामपंचायत स्तरावर जनजागृती कार्यक्रम आयोजित केले जात असून, शेतकऱ्यांना योजनेचे फायदे समजावून सांगण्यासाठी सहाय्यकांची नियुक्ती करण्यात आली आहे.
तालुका कृषी अधिकारी रवींद्र घुले यांनी सांगितले की, प्रत्येक गावात नोंदणी प्रक्रियेला गती देण्यासाठी प्रशासन कटिबद्ध आहे. यासाठी एप्रिलपर्यंत मुदतवाढ देण्यात आली आहे. तरीही, 9 लाखांहून अधिक शेतकऱ्यांनी नोंदणी न केल्याने प्रशासनासमोर मोठे आव्हान आहे. शेतकऱ्यांमध्ये योजनेबाबत जागरूकता वाढवण्यासाठी आणखी व्यापक प्रयत्नांची गरज असल्याचे दिसून येते. यामुळे पुन्हा एकदा मोठ्या प्रमाणावर जनजागृती मोहिमेची आवश्यकता भासणार आहे.
