Ginger Farming : आले (Ginger Crop) हे बहुमुखी गुणधर्मांनी समृद्ध आहे. याला नगदी पीकाचा (Cash Crop) दर्जा प्राप्त आहे. भाजीपाला, मसाला आणि औषधी पिकांच्या श्रेणीमध्ये आल्याला महत्त्वाचे स्थान आहे. खरं पाहता, आल्याचा वापर प्रत्येक घरात दररोज केला जातो.
आले पिकाची बाजारात बाराही महिने मागणी असते. अद्रकाची मागणी आणि वापर लक्षात घेता आले पिकाची शेती शेतकऱ्यांना फायदेशीर ठरत आहे. यामुळेच अलीकडे अद्रकाची लागवड करण्यास शेतकऱ्यांचा कल दिसत आहे. अद्रकला मागणी असल्यामुळे अद्रकाला बाजारात चांगला भाव (Ginger Rate) मिळतो. मित्रानो आल्याच्या सेवनाने सर्दी, खोकला, पचनाचे आजार, स्टोन, कावीळ यांसारख्या आजारात आराम मिळतो.
आल्याचा वापर सौंदर्यप्रसाधनांमध्येही केला जातो. अल्प जमीन असलेले शेतकरीही (Farmer) आल्याची लागवड सहज करू शकतात. आले पीक 7 ते 8 महिन्यांत तयार होते. त्याच्या विविध जाती प्रति हेक्टर 15 ते 20 टन आले कंद तयार करतात. सर्व खर्च वजा जाता आले लागवडीतून शेतकऱ्यांना हेक्टरी सुमारे दोन लाख रुपयांचे उत्पन्न (Farmer income) मिळते. अशा परिस्थितीत या पिकाची शेती शेतकऱ्यांना चांगले उत्पन्न मिळवून देण्यास सक्षम आहे. त्यामुळे आज आपण आले शेती विषयी काही महत्वाच्या बाबी जाणून घेणार आहोत.
आले शेतीसाठी उपयुक्त हवामान
संपूर्ण देशात आल्याची लागवड केली जाते. त्याला उबदार हवामान आणि कमी सिंचन आवश्यक असते. जास्त पर्जन्यमान असलेल्या भागातही शेतातील पाण्याचा लवकर निचरा झाल्यास तेही आल्यासाठी अनुकूल असते. जीवाश्म आणि सेंद्रिय पदार्थांनी समृद्ध सुपीक जमिनीत आल्याचे अधिक उत्पादन मिळते.
आल्याचे कंद मोकळ्या शेतात लवकर परिपक्व होतात मात्र या पिकाला तेजस्वी सूर्यप्रकाश लागतो. आले पेरण्यापूर्वी शेतातील माती नीट नांगरून घ्यावी. त्यामुळे आल्याचा कंद चांगल्या पद्धतीने विकसित होतो. कडक जमिनीत कंदाचा विकास रोखला जातो आणि उत्पादन कमी होते.
आले पेरणीच्या टिप्स
आले पेरणीसाठी शेताची चांगली नांगरट करून एक फूट अंतरावर गोट किंवा उंच वबेड बांधावा. बियाणे 5 सेमी पर्यंत जमिनीत गाडले पाहिजे आणि त्यांच्यामध्ये 6-7 इंच अंतर ठेवावे. पेरणीची वेळ दक्षिण भारतीय हवामानासाठी एप्रिल आणि उत्तर भारतीय हवामानासाठी मे-जून असावी.सिंचनाची योग्य सोय असल्यास फेब्रुवारीमध्येही पेरणी करता येते. फेब्रुवारीमध्ये पेरलेले आले पिकल्यावर जास्त उत्पादन देते.
आल्याच बियाण त्याच्या कंदांपासून तयार केले जातात. बियाणंमध्ये दोन डोळे असणे चांगले. नवीन पिकाच्या कंदांपासून ते कापून वेगळे केले जातात. डोंगराळ भागात सुमारे 1.5 लाख म्हणजे प्रति हेक्टर 25 क्विंटल बियाणे आवश्यक असू शकते, तर सपाट भागात म्हणजे मैदानी भागात 18 क्विंटल बियाणे (राइझोम) पुरेसे आहे. बियाणे पेरण्यापूर्वी, त्यांच्यावर उपचार केले पाहिजेत आणि रोगांपासून बचाव केला पाहिजे. यामुळे आल्याच्या रोपांची उगवण देखील सुधारते.
माती परीक्षण करून घ्या, तज्ञांचे मत घ्या
आल्याचा कंद जमिनीत ६ ते ८ इंच वाढतो. त्यामुळेच सुपीक जमिनीतील पोषक द्रव्ये तिच्या चांगल्या वाढीसाठी खूप उपयुक्त असतात. आले लागवडीमध्ये चांगल्या उत्पन्नासाठी माती परीक्षण करून आणि कृषी तज्ज्ञांचा सल्ला घेऊनच खत वापरावे.
मात्र, नांगरणी करताना शेणखत वापरले पाहिजे. आल्याला जास्त सिंचनाची गरज नसते. पाण्याची गरज पावसाने भागली नाही तर हलके पाणी द्यावे. अद्रकाच्या पिकात नियमित तणनियंत्रण करावे व लागवडीनंतर माती नांगरल्यानेही उत्पादनात वाढ होते.
आले काढणी
आल्याच्या पेरणीनंतर सुमारे आठ महिन्यांनी, जेव्हा त्याचा कंद जमिनीखाली पूर्णपणे विकसित होतो, तेव्हा त्याची पाने पिवळी पडतात आणि सुकतात. आल्याचा भाजीपाला म्हणून वापर करायचा असेल, तर पीक पूर्ण पिकण्यापूर्वी किंवा सातव्या महिन्याच्या सुमारास खोदून काढणी करावी. आले बियाणे तयार करण्यासाठी पूर्णतः पिकलेले पीक योग्य आहे.
खोदल्यानंतर आल्याचे कंद पाण्याने धुऊन माती वेगळे करून वाळवले जातात म्हणजे सुक आलं किंवा सुंठ बनवला जातो. सुक्या आल्याला बाजारात चांगला भाव मिळतो. बियाण्यांचे कंद दीर्घकाळ सुरक्षित राहावेत म्हणून त्यांची योग्य प्रक्रिया करून त्याची साठवणूक करावी.
