Ahilyanagar News: श्रीगोंदा- तालुक्यातील शेतकरी सध्या गंभीर संकटाचा सामना करत आहेत. गेल्या अनेक वर्षांपासून कुकडी प्रकल्पातून मिळणाऱ्या पाण्यावर अवलंबून असलेल्या या भागातील शेतकऱ्यांनी मोठ्या प्रमाणात फळबागांची लागवड केली होती. मात्र, यंदा पाण्याच्या कमतरतेमुळे फळबागा जळून खाक होत आहेत. यामुळे शेतकऱ्यांचे लाखो रुपयांचे नुकसान झाले असून, त्यांच्यावर आर्थिक संकट कोसळले आहे. कुकडीचे पाणी वेळेवर न मिळाल्याने आणि यंदा पावसानेही साथ न दिल्याने शेतकऱ्यांचे हाल होत आहेत. जलसंपदा विभागाकडून कोणत्याही ठोस उपाययोजना न झाल्याने शेतकरी हतबल झाले आहेत.
पाण्याअभावी फळबागांचे नुकसान
श्रीगोंदा तालुक्यात गेल्या अनेक वर्षांपासून कुकडी प्रकल्पातून तीन ते चार आवर्तने पाणी मिळत होती. या पाण्याच्या उपलब्धतेवर विश्वास ठेवून शेतकऱ्यांनी आपल्या शेतजमिनींमध्ये डाळिंब, आंबा, संत्री, मोसंबी यांसारख्या फळबागांची लागवड केली. या फळबागांसाठी शेतकऱ्यांनी लाखो रुपये खर्च करून मशागत, खत, औषधे आणि ठिबक सिंचन यांसारख्या सुविधा उभरल्या. मात्र, यंदा कुकडीचे पाणी वेळेवर मिळाले नाही, आणि त्यातच पावसानेही दगा दिल्याने फळबागा पाण्याअभावी जळू लागल्या आहेत. अनेक शेतकऱ्यांनी वर्षानुवर्षे जपलेल्या फळझाडांना पाणी न मिळाल्याने ती सुकून गेली आहेत. यामुळे शेतकऱ्यांचा मशागतीसाठी केलेला खर्च वाया गेला असून, त्यांना कोणताही परतावा मिळाला नाही.
शेतीपिकांचेही मोठे नुकसान
फळबागांबरोबरच तालुक्यातील इतर शेतीपिकांचेही मोठ्या प्रमाणात नुकसान झाले आहे. ऊस, कलिंगड यांसारखी पिके पाण्याअभावी करपून गेली आहेत. विशेषतः कलिंगडासारख्या पिकाला पाण्याची मोठी गरज असते, परंतु पाण्याच्या कमतरतेमुळे शेतकऱ्यांना अर्ध्यावरच ही पिके सोडून द्यावी लागली. यामुळे शेतकऱ्यांचे आर्थिक नुकसान तर झालेच, शिवाय त्यांचा शेतीवरील विश्वासही डळमळीत झाला आहे. काही शेतकऱ्यांनी कर्ज काढून शेतीसाठी गुंतवणूक केली होती, परंतु आता उत्पन्नाचा स्रोतच नसल्याने त्यांच्यावर कर्जाचा डोंगर वाढत आहे.
पाणीटंचाई आणि जलसंपदा विभागाचा निष्क्रियपणा
श्रीगोंदा तालुक्यात यंदा पावसाचे प्रमाण अत्यंत कमी राहिले. काही भागात तर दमदार पाऊसच झाला नाही, त्यामुळे विहिरी, तलाव, ओढे आणि नाले कोरडेठाक पडले आहेत. याचा परिणाम केवळ शेतीवरच नव्हे, तर पिण्याच्या पाण्याच्या उपलब्धतेवरही झाला आहे. तालुक्यातील अनेक गावांमध्ये पिण्याच्या पाण्याची समस्या उद्भवली आहे. अशा परिस्थितीत शेतकऱ्यांना फळबागा आणि पिके जगवण्यासाठी तारेवरची कसरत करावी लागत आहे. काही शेतकरी खासगी टँकरद्वारे पाणी विकत घेत आहेत, परंतु यामुळे त्यांचा खर्च आणखी वाढत आहे. दुसरीकडे, जलसंपदा विभागाकडून पाणीटंचाईवर मात करण्यासाठी कोणतीही ठोस उपाययोजना केली जात नसल्याचा आरोप शेतकरी करत आहेत.
शेतकऱ्यांमध्ये चिंतेचे वातावरण
पाण्याअभावी फळबागा आणि पिके उद्ध्वस्त होत असल्याने शेतकऱ्यांमध्ये चिंता आणि निराशेचे वातावरण आहे. अनेक शेतकऱ्यांनी आपले भविष्य शेतीवर अवलंबून ठेवले होते, परंतु सध्याच्या परिस्थितीमुळे त्यांच्यासमोर उदरनिर्वाहाचा प्रश्न उभा राहिला आहे. कर्जाचा बोजा, उत्पन्नाचा अभाव आणि वाढता खर्च यामुळे शेतकरी हतबल झाले आहेत. काही शेतकऱ्यांनी शेती सोडून मजुरीकडे वळण्याचा विचार सुरू केला आहे, तर काहींनी आपली जमीन विक्रीस काढली आहे.
उपाययोजनांची गरज
श्रीगोंदा तालुक्यातील पाणीटंचाई आणि शेतकऱ्यांच्या समस्यांवर मात करण्यासाठी तातडीने उपाययोजना करण्याची गरज आहे. कुकडी प्रकल्पातील पाण्याचे योग्य नियोजन आणि वेळेवर वितरण यावर भर देणे आवश्यक आहे.
