भारतीय रेल्वे विविध प्रकारच्या प्रवाशांसाठी वेगवेगळ्या प्रकारच्या ट्रेन तिकीटांची विक्री करते. या तिकिटांचे वेगवेगळे नियम आणि किमती आहेत. काही रेल्वे तिकिटे अधिक महाग असतात, जसे की एसी कोचसाठी, आणि प्रत्येकजण ती घेऊ शकत नाही. परंतु तुमच्याकडे जनरल तिकीट असले तरीही, तरीही काही महत्त्वाचे नियम आहेत ज्यांचे तुम्ही पालन केले पाहिजे. तुम्ही या नियमांचे पालन न केल्यास, तुम्ही अडचणीत येऊ शकता.
शिवाय, या परिस्थितीत तिकीट असूनही, तुम्हाला तिकीटविरहित तिकीट म्हणून दंड होऊ शकतो. चला तर मग जाणून घेऊया ट्रेनमध्ये जनरल तिकीट घेऊन प्रवास करताना कोणत्या गोष्टी लक्षात ठेवाव्यात. ट्रेनमधील फर्स्ट एसी, सेकंड एसी, थर्ड एसी आणि स्लीपर क्लासच्या तुलनेत जनरल क्लासचे तिकीट सर्वात कमी महाग आहे. अशा परिस्थितीत कमी अंतराच्या प्रवासात पैसे वाचवण्यासाठी लोक सामान्य वर्गाने प्रवास करतात. मात्र, गाड्यांमध्ये आसनांची कमतरता आणि प्रवाशांची प्रचंड गर्दी पाहता लोक लांब पल्ल्यासाठीही त्याचा वापर करतात.
आम्ही तुम्हाला सांगतो की, पूर्वी सामान्य वर्गाची तिकिटे फक्त रेल्वेच्या तिकीट काउंटरवर उपलब्ध होती, परंतु कालांतराने लोकांच्या सुविधा लक्षात घेऊन रेल्वेने आता यासाठी स्वतंत्र मोबाइल अॅप UTS लाँच केले आहे. तुम्ही UTS अॅपवर प्लॅटफॉर्म तिकीट आणि सामान्य तिकिटे सहज बुक करू शकता. मात्र, ते घेताना वेळ आणि अंतराची विशेष काळजी घ्यावी लागते.
रेल्वेने जनरल तिकिटासाठी एक खास नियम बनवला आहे, त्यानुसार तुम्ही ट्रेनचे तिकीट काढताना अंतर आणि वेळेची काळजी घ्यावी. रेल्वेच्या नियमांनुसार, जर एखाद्या प्रवाशाला 199 किलोमीटरपेक्षा कमी अंतराचा प्रवास करायचा असेल तर त्याने 3 तासांपेक्षा जास्त अगोदर तिकीट काढू नये. याचा अर्थ असा की प्रवासाच्या जास्तीत जास्त 3 तास आधी तिकीट वैध असेल. दुसरीकडे, जर तुम्हाला 200 किलोमीटर किंवा त्याहून अधिक लांबचा प्रवास करायचा असेल तर तुम्ही 3 दिवस आधीच तिकीट काढू शकता.
2016 मध्ये रेल्वेने जनरल तिकिटांसाठी हा नियम बनवला होता. खरे तर कमी पल्ल्याच्या गाड्यांमध्ये प्रवास संपल्यानंतर लोक या तिकिटांचा काळाबाजार करायचे. त्यामुळे एकदा वापरल्यानंतर ते दुसऱ्या हाताने विकले गेले. त्यामुळे रेल्वेला मोठा तोटा सहन करावा लागला. या तोट्यातून रेल्वेला वाचवण्यासाठी हे नियम करण्यात आले आहेत. तुम्ही खरेदी करता त्या सामान्य तिकिटात अंतर आणि वेळ दोन्ही लिहिलेले असते. अशा परिस्थितीत, जर तुम्ही कमी अंतरासाठी प्रवास करत असाल आणि तिकीट कलेक्टर तुम्हाला 3 तासांपेक्षा जुने तिकीट पकडत असेल, तर तुम्हाला तिकीट नसलेले तिकीट म्हणून दंड आकारला जाईल.
जनरल तिकिटाने प्रवास करताना लक्षात ठेवण्यासारख्या गोष्टी
सामान्य तिकिट हे सर्वात स्वस्त प्रकारचे ट्रेन तिकिट आहे.
सामान्य तिकिट काढताना तुम्हाला प्रवासाचे अंतर आणि वेळ लक्षात ठेवणे आवश्यक आहे.
जर तुम्ही 199 किलोमीटरपेक्षा कमी अंतराचा प्रवास करत असाल, तर तुम्ही तिकीट काढताना तीन तासांपेक्षा जास्त आधी बुक करू शकत नाही.
जर तुम्ही 200 किलोमीटर किंवा त्याहून अधिक लांबचा प्रवास करत असाल, तर तुम्ही तिकीट तीन दिवस आधीच बुक करू शकता.
जर तुम्ही तीन तासांपेक्षा जुने तिकीट घेऊन प्रवास करत असाल, तर तुम्हाला दंड भरावा लागेल.
दंडाची रक्कम
जर तुम्ही तीन तासांपेक्षा जुने तिकीट घेऊन प्रवास करत असाल, तर तुम्हाला दंड म्हणून 500 रुपये भरावे लागतील.
जर तुम्ही तिकीट न घेता प्रवास करत असाल, तर तुम्हाला दंड म्हणून 1000 रुपये भरावे लागतील.