Editable vector silhouette of a man sitting with his head in his hand with background made using a gradient mesh
Health Tips Marathi : माणसांना ठरावीक आजारांबद्दल (Illness) माहित असते, मात्र असे अनेक आजार आहेत ज्या बद्दल अजून माणसांना माहित झाले नाही, त्यामुळे या आजारांची लक्षणे न समजल्यामुळे या आजारांचे वाईट परिणाम भोगावे लागतात. त्यामुळे आज तुम्हाला आम्ही असच आजाराबद्दल सांगणार आहे, जो बहुतांश लोकांना माहित नसेल. त्यामुळे सर्व माहिती नीट वाचा.
कधी कधी असं वाटतं की तुम्ही एखाद्या भ्रमात किंवा तुमच्या स्वतःच्या बनवलेल्या काल्पनिक जगात जगत आहात, जर उत्तर हो असेल तर ही चिंतेची बाब असू शकते. होय, तुम्ही स्किझोफ्रेनिया (Schizophrenia) नावाच्या मानसिक विकाराने ( mental disorder) ग्रस्त असाल.
स्किझोफ्रेनिया म्हणजे काय?
स्किझोफ्रेनिया हा ग्रीक (Greek) शब्द असून त्याचा अर्थ ‘विभाजित मन’ असा होतो. स्किझोफ्रेनिया हा एक मानसिक विकार आहे जो एखाद्या व्यक्तीच्या मानसिक विकाराचे वर्णन करतो. स्किझोफ्रेनियाचे काही रुग्ण एका प्रकारच्या काल्पनिक जगात किंवा भ्रामक अवस्थेत राहतात. त्यांचे विचार वास्तविक जगापेक्षा वेगळे आहेत.
बरेच लोक या आजाराला स्प्लिट पर्सनॅलिटी (Split personality) समजतात, तर हा एक वेगळ्या प्रकारचा विकार आहे.या लोकांना त्यांच्या भावना नीट व्यक्त करता येत नाहीत. त्यांचा जीवनातील रस कमी होतो आणि ते कोणत्याही गोष्टीबद्दल खूप भावनिक होतात.
स्किझोफ्रेनियाची लक्षणे-
या रोगाची लक्षणे सहसा किशोरावस्थेत आणि २० वर्षांच्या वयात दिसून येतात. मित्र आणि कुटुंबापासून स्वतःला वेगळे करणे, मित्र किंवा सामाजिक गट बदलणे, कशावरही लक्ष केंद्रित न करणे, झोपेची समस्या, चिडचिड, अभ्यासातील समस्या ही त्याची प्रमुख लक्षणे आहेत.
नवीन जनुकाच्या शोधामुळे स्किझोफ्रेनियाचे निदान होण्याची आशा आहे.
जर्मनी आणि ब्रिटनमधील संशोधकांनी एक जनुक उत्परिवर्तन शोधून काढले आहे जे एखाद्या व्यक्तीला स्किझोफ्रेनिया विकसित होण्याचा धोका आणि त्याची कारणे याबद्दल माहिती देते.
संशोधकांच्या दोन आंतरराष्ट्रीय संघांनी जीन उत्परिवर्तन शोधून काढले आहे जे ते म्हणतात की एखाद्या व्यक्तीला हा रोग होण्याची शक्यता प्रभावित करते. जवळपास १२० इतर जनुक उत्परिवर्तन असू शकतात जे रोगात भूमिका बजावू शकतात. या मूलभूत संशोधनामुळे विद्यमान रूग्णांना त्वरित फायदा होणार नाही, परंतु संशोधकांना विश्वास आहे की ते उपचार सुधारण्यास मदत करेल.
बर्लिनमधील चॅरिटी मेडिकल कॉलेजचे संशोधक आणि नेचर या विज्ञान जर्नलमध्ये प्रकाशित झालेल्या दोन शोधनिबंधांपैकी एकाचे सह-लेखक स्टीफन रिपके म्हणतात, आम्हाला स्किझोफ्रेनियाबद्दल फारच कमी माहिती आहे, शून्याच्या जवळ आहे. ते म्हणाले की जीन उत्परिवर्तनाचा शोध एखाद्या व्यक्तीच्या स्किझोफ्रेनियाच्या जोखमीचा अंदाज लावू शकतो आणि औषधोपचाराने रोगाचा चांगला उपचार करू शकतो.
सध्या, स्किझोफ्रेनियाच्या उपचारासाठी बाजारात अनेक औषधे उपलब्ध आहेत, परंतु ते रोगाच्या मूळ समस्या दूर करत नाहीत. सध्या वापरण्यात येणारी औषधे केवळ स्किझोफ्रेनियाची लक्षणे कमी करतात, ते रोग बरा करत नाहीत.
शास्त्रज्ञांनी 2,44,000 सामान्य लोक आणि स्किझोफ्रेनिया असलेल्या 77,000 लोकांच्या डीएनएचे विश्लेषण केले. यावेळी त्यांना आढळले की जीनोमचे ३०० भाग स्किझोफ्रेनियाच्या अनुवांशिक जोखमीशी संबंधित आहेत. त्या भागांमध्ये, त्यांनी १२० जीन्स शोधून काढले जे मानसिक विकारांना कारणीभूत ठरू शकतात.
१० दुर्मिळ उत्परिवर्तन आढळले
दुसरा अभ्यास एमआयटीच्या ब्रॉड इन्स्टिट्यूट आणि हार्वर्ड विद्यापीठातील संशोधकांच्या स्कीमा टीमने केला. त्यांना जीन्समध्ये १० दुर्मिळ उत्परिवर्तन आढळले ज्यामुळे लोकांमध्ये स्किझोफ्रेनियाचा धोका वाढतो. याव्यतिरिक्त, आणखी २२ जनुके सापडली जी स्किझोफ्रेनिया विकसित करण्यात भूमिका बजावू शकतात. आम्ही तुम्हाला सांगतो की जागतिक आरोग्य संघटनेचा अंदाज आहे की जगातील प्रत्येक ३०० पैकी १ व्यक्ती स्किझोफ्रेनियाने ग्रस्त आहे.