Chanakya Niti : आचार्य चाणक्य यांनी चाणक्य नीती या ग्रंथामध्ये मानवाच्या जीवनाबद्दल अनेक धोरणे सांगितली आहेत त्या धोरणांचा आजही जीवन जगात असताना मानवाला मोठा उपयोग होत आहे. आचार्य चाणक्य यांची धोरणे कठीण काळात अनेकांना मोठी मदत करतात.
आचार्य चाणक्य यांच्यानुसार आपल्या आजूबाजूला अनेकजण असे लोक राहत असतात जे तुमच्याबद्दल सतत वाईट बोलत असतात. जर तुम्ही अशा लोकांशी मैत्री केली तर तुमचे आयुष्य बरबाद होईल असे चाणक्य यांनी सांगितले आहे.
जर तुम्ही कठीण काळात अशा लोकांची मदत घेतली तर तुम्ही आणखी संकटात पडू शकता. त्यामुळे अशा लोकांपासून नेहमी चार हात लांब राहिले पाहिजे. चाणक्य नितीमध्ये आचार्य चाणक्य यांनी याबद्दल एक श्लोक देखील दिला आहे.
नैव पश्यति जनमंधाः कामंधो नैवा पश्यति ।
मदोन्मत्ता न पश्यन्ति म्हणजे दोष किंवा पश्यति.
वरील श्लोकाच्या अर्थानुसार- ज्याप्रमाणे जन्मतः आंधळा मनुष्य काहीही पाहू शकत नाही, त्याचप्रमाणे वासना, क्रोध आणि नशा यांनी भरलेल्या व्यक्तीला याशिवाय दुसरे काहीही दिसत नाही.
त्याचबरोबर स्वार्थी माणसालाही कोणाचा दोष दिसत नाही. त्याच्यासाठी सर्व समान आहेत. म्हणूनच स्वार्थात गुंतलेल्या व्यक्तीशी कधीही मैत्री करू नये किंवा मैत्री ठेवू नये.
स्वार्थी आणि दुष्ट लोकांपासून दूर रहा
तुमच्या आजूबाजूला से अनेक लोक असतात जे तुमच्याकडून केवळ स्वार्थाची अपेक्षा करत असतात. तुमच्यासाठी असे लोक कधीही काहीही करू शकत नाहीत. अडचणीच्या वेळी मदत करण्याऐवजी ते तुम्हाला आणखी अडचणीत टाकू शकतात.
आपण इतरांबद्दल नेहमी चांगली भावना ठेवत असतो. मात्र आपल्या आजूबाजूला असे अनेक लोक असतात त्यांची आपल्यांबद्दल वाईट भावना असते. शत्रू नेहमी समोरुन हल्ला करत असतो मात्र आपल्यासोबतचे लोक नेहमी पाठीमागून हल्ला करतात. त्यामुळे अशा लोकांपासून नेहमी सावध राहा.
रागीट लोकांपासून दूर राहा
आचार्य चाणक्य यांच्यानुसार रागाच्या स्वभावाच्या व्यक्तीपासून नेहमी दूर राहावे. क्रोध हा माणसाचा सर्वात मोठा शत्रू आहे. रागाच्या भरात माणसाची विचार करण्याची आणि समजून घेण्याची शक्ती कमी होते.
राग आल्याने एखादी व्यक्ती स्वतःचे तसेच इतरांचेही नुकसान करते. रागाच्या भरात माणसाची योग्य-अयोग्याची समज कमी होते आणि तो फक्त आपल्या सुखाचा विचार करतो. असे लोक शत्रूंपेक्षाही जास्त धोकादायक ठरतात.
दुष्ट आणि लोभी लोकांपासून दूर रहा
आचार्य चाणक्यांच्या नीती शास्त्रात (चाणक्य नीती) असे म्हटले आहे की, स्वतःच्या चांगल्या माणसाने नेहमी लोभी आणि मत्सरी व्यक्तीपासून दूर राहावे. अशा लोकांकडून कठीण प्रसंगातही मदत घेऊ नये. कारण असे लोक लोभ आणि मत्सराच्या बाबतीत तुम्हाला मदत करण्यापेक्षा कमी नुकसान करतात.