अहमदनगर Live24 टीम, 22 फेब्रुवारी 2021:- पेट्रोल आणि डिझेलचे दर गगनाला भिडणारे आहेत. आता पेट्रोल 100 रुपयांवर पोहोचले आहे तर डिझेलही 90 च्या पुढे गेले आहे. विरोधी पक्ष आता आक्रमक झाला असून सरकारला काय करावे हे समजत नाहीये. शनिवारी अर्थमंत्री निर्मला सीतारमण म्हणाले की मी स्वत: या प्रकरणात कोंडीत सापडली आहे.
तथापि, किरकोळ किंमती नियंत्रित करण्यासाठी केंद्र आणि राज्य सरकारांनी आपसात वाटाघाटी करण्याची गरज असल्याचे ते म्हणाले. केंद्र पेट्रोल डिझेलवर उत्पादन शुल्क आणि राज्य उत्पादन शुल्क आणि राज्य व्हॅट आकारते. येत्या काही दिवसांत किंमतीत आणखी वाढ करणे शक्य असल्याचेही अर्थमंत्री म्हणाले.
आपल्या देशात, पेट्रोलच्या किरकोळ किंमतीच्या 60 टक्के हिस्सा केंद्र आणि राज्यांच्या करांचा आहे. गेल्या काही दिवसांत राजस्थान आणि मध्य प्रदेशात पेट्रोलचे किरकोळ दर प्रति लिटर 100 रुपयांच्या वर पोहोचले आहेत.
त्याचप्रमाणे, डिझेलच्या किरकोळ किंमतीपैकी जवळपास 56 टक्के हिस्सा हा केंद्र व राज्यांच्या करात जमा होतो. 2020 जेव्हा कोरोनाला आला तेव्हा लॉकडाऊनमुळे क्रियाकलाप बंद झाले आणि पेट्रोल डिझेलच्या मागणीत ऐतिहासिक घट झाली. यामुळे कच्च्या तेलाची किंमत 16 डॉलरवर पोचली होती.
एक्साइज ड्यूटी कलेक्शनमध्ये 48 टक्के तेजी –
कोरोनामुळे घसरत्या अर्थव्यवस्थेदरम्यान सरकारला दिलासादायक बातमी आली आहे. एप्रिल ते नोव्हेंबर 2020 दरम्यान पेट्रोल आणि डिझेलवरील एक्साइज ड्यूटी कलेक्शनमध्ये 48% वाढ झाली आहे.
वाढती महागाई पाहता सरकारने उत्पादन शुल्क कमी केले होते –
2014 मध्ये पेट्रोलवर 9.48 आणि डिझेलवर 3.56 रु. एक्साइज ड्यूटी होती. सरकारने नोव्हेंबर 2014 ते जानेवारी 2016 दरम्यान ही वाढवली. या 15 महिन्यांत पेट्रोलवरील उत्पादन शुल्क 11.77 रुपये तर डिझेलवर 13.47 रुपये झाली आहे. म्हणूनच 2016-17मध्ये कलेक्शनही 144 टक्क्यांनी वाढून 2.42 लाख कोटी रुपये झाले.
2014-15 मध्ये ते 99 हजार कोटी होते. तथापि, वाढत्या महागाईमुळे सरकारने ऑक्टोबर 2017 मध्ये पेट्रोलवरील एक्साईज ड्युटी दोन रुपयांनी कमी केली आणि नंतर एक वर्षानंतर १. 1.50 रुपये कमी केले, परंतु जुलै 2019 मध्ये पुन्हा 2 रुपयांनी वाढ करण्यात आली.
आतापर्यंत 21 लाख कोटींची कमाई झाली आहे –
2014-15 या आर्थिक वर्षात एक्साइज ड्यूटी कलेक्शन 99 हजार कोटी होती. चालू आर्थिक वर्षाच्या पहिल्या आठ महिन्यांत ते 1.96 लाख कोटी रुपये झाले आहे.
कॉंग्रेस नेते प्रियंका गांधी यांनी एका कार्यक्रमात सांगितले की, मोदी सरकारमध्ये पेट्रोल आणि डिझेलवरील करातून मिळणारे उत्पन्न 21 लाख कोटींपेक्षा जास्त आहे.