Basil Cultivation: भारतीय संस्कृतीत (indian culture) तुळशीला वेगळे महत्त्व आहे. बहुतेक घरांमध्ये तुळशीची रोपे (basil plants) लावली जातात. या वनस्पतींची पूजा (plant worship) केली जाते. तुळशीचा उपयोग औषध (medicine) म्हणूनही केला जातो. तुळशीचा उपयोग अनेक रोगांवर उपचार करण्यासाठी केला जातो.
तुळशीचे रोप कोणत्याही प्रकारच्या सामान्य जमिनीत वाढू शकते. तथापि, भुसभुशीत किंवा चिकणमाती माती (loam or clay soil) आणि पाण्याचा उत्तम निचरा होणारी जागा त्याच्या लागवडीसाठी सर्वात योग्य आहे. तुळस क्षारयुक्त आणि कमी क्षारयुक्त जमिनीत चांगली वाढते.
वनस्पती किती वेळात तयार होते? –
१ एकर जमिनीवर तुळशीची लागवड करायची असेल तर त्यासाठी 600 ग्रॅम बियाणे आवश्यक आहे. तुळशीचे रोप वाढण्यास किमान १५ दिवस लागतात. तुळशीचे पीक ६० ते ९० दिवसांत पूर्णपणे तयार होते. यानंतर बाजारात विकून चांगला नफा मिळवता येतो.
त्याची किंमत किती आहे? –
लागवडीनंतरचे पहिले पाणी लावणीनंतर लगेच द्यावे. त्यानंतर जमिनीतील आर्द्रतेनुसार पाणी द्यावे. कडक उन्हाचा दिवस (Hot sunny day) त्याच्या कापणीसाठी सर्वात योग्य आहे.
१ एकर जमिनीवर लागवड करण्यासाठी सुमारे 1500 रुपये खर्च येतो. तुळशीच्या पानांचा उपयोग अनेक प्रकारची औषधे बनवण्यासाठी केला जातो. अशा परिस्थितीत शेती करून शेतकऱ्याला खर्चापेक्षा कितीतरी पट अधिक नफा मिळू शकतो.
हे आहेत तुळशीचे फायदे –
वैज्ञानिक दृष्टीकोनातूनही तुळशीचे रोप खूप महत्वाचे मानले जाते. तुळशी ही एक औषधी वनस्पती आहे, ज्याचा उपयोग अनेक रोगांवर उपचार करण्यासाठी केला जातो.
त्याच्या फांद्या, पाने, बिया या सर्वांचे स्वतःचे महत्त्व आहे. तुळशीच्या रोपांच्या पूजेलाही पौराणिक महत्त्व आहे, त्यामुळेच देशातील बहुतांश घरांच्या अंगणात तुळशीची रोपे नक्कीच दिसतात.