Drone Rules: मानवरहित विमान प्रणाली (Unmanned aerial vehicles) म्हणजेच ड्रोन (Drones) भारतासाठी नवीन नाही. लग्नसमारंभातील व्हिडिओ शूट करण्यापासून ते इन्स्टाग्राम रील्स (Instagram reels) बनवण्यासाठी त्यांचा वापर केला जात आहे. सरकारने ड्रोन उडवण्यासाठी अनेक नियम केले आहेत. यासाठी स्वतंत्र वेबसाइटही जारी करण्यात आली आहे.
यावर तुम्हाला ड्रोन उडवण्याच्या लायसन्स (License to fly drones) पासून मार्गापर्यंतची माहिती मिळेल. ड्रोन नियम 2021 चे उल्लंघन केल्यास 1 लाख रुपयांपर्यंत दंडाची तरतूद आहे.
आता प्रश्न असा येतो की, मग लग्नसमारंभात वापरले जाणारे ड्रोन नियमानुसार उडवले जातात का? अशा प्रकारचे ड्रोन वापरण्यापूर्वी तुम्हाला परवानगी हवी आहे का? अशाच काही प्रश्नांची उत्तरे आम्ही तुम्हाला देणार आहोत.
ड्रोनच्या पाच श्रेणी आहेत –
भारतातील ड्रोन पाच श्रेणींमध्ये विभागले गेले आहेत. 250 ग्रॅमपेक्षा कमी वजनाच्या ड्रोनला नॅनो (Nano) म्हणतात. दुसरीकडे 2 किलोपर्यंत वजनाचे ड्रोन सूक्ष्म, 2 ते 25 किलो वजनाचे ड्रोन लहान, 25 ते 150 किलो वजनाचे ड्रोन मध्यम आणि 150 किलोपेक्षा जास्त वजनाचे ड्रोन मोठे ड्रोन म्हणून वर्गीकृत केले आहेत.
परवानगी घ्यावी लागेल का? –
सर्व प्रकारच्या ड्रोनसाठी तुम्हाला परवानगीची गरज नाही. जर तुम्ही नॅनो किंवा मायक्रो श्रेणीतील ड्रोन वापरत असाल तर त्यासाठी तुम्हाला कोणत्याही परवानगीची गरज नाही. होय, या वरील श्रेणीसाठी तुम्हाला UNI म्हणजेच अद्वितीय ओळख क्रमांक (Unique identification number) आवश्यक आहे.
विवाहसोहळ्यात आणि सामान्य व्हिडिओ बनवण्यासाठी वापरले जाणारे ड्रोनचे वजन 2 किलोपेक्षा कमी आहे. अशा परिस्थितीत त्यांना परवानगीची गरज नाही. त्याचबरोबर ड्रोन उडवण्याबाबत काही नियम आहेत. जसे की तुम्ही ड्रोन कुठे उडवू शकता आणि किती उंचीपर्यंत ड्रोन उडवू शकता.
या सर्वांची माहिती तुम्हाला डिजिटल स्काय पोर्टलवर मिळेल. येथे उडणाऱ्या ड्रोनसाठी एक हवाई नकाशा आहे, ज्यामध्ये तुम्हाला ग्रीन, यलो आणि रेड झोनची माहिती मिळेल. ड्रोन नियम 2021 चे उल्लंघन केल्यास 1 लाख रुपयांपर्यंत दंड आकारला जाऊ शकतो.