Sagwan Farming: सागवान लाकडाची गणना सर्वात मजबूत आणि महागड्या लाकडांमध्ये केली जाते. या पासून फर्निचर (furniture), प्लायवूड तयार केले जाते. याशिवाय सागवानाचा उपयोग औषधी (medicine) बनवण्यासाठी केला जातो. दीर्घकाळ टिकून राहण्याच्या क्षमतेमुळे बाजारपेठेत त्याची मागणी नेहमीच राहते.
सागवानासाठी शेतात किती अंतर ठेवावे –
सागवान रोपाची लागवड (Teak Plantation) 8 ते 10 फूट अंतरावर करता येते. अशा परिस्थितीत जर एखाद्या शेतकऱ्याकडे 1 एकर शेत असेल तर तो त्यात सुमारे 500 सागवान रोपे लावू शकतो. 15°C ते 40°C तापमान सागवानासाठी अनुकूल मानले जाते.
सागवानासाठी शेत कसे तयार केले जाते? –
सागवान लागवडीसाठी प्रथम शेत नांगरून त्यामधील तण व खडे काढून टाकावेत. यानंतर आणखी दोनदा नांगरणी करून शेतातील माती समतल करावी. यानंतर, ज्या ठिकाणी सागवान रोपे लावायची आहेत त्या ठिकाणी चिन्हांकित करा. त्यानंतर त्या ठिकाणी खड्डा खणावा. काही दिवसांनी त्यात खत घालावे. त्यानंतर त्यात एक रोप लावा. मातीचा pH 6.5 ते 7.5 च्या दरम्यान असावा.
सागवानसाठी कोणता हंगाम योग्य आहे? –
मान्सूनपूर्व काळ (pre-monsoon period) सागवानसाठी सर्वात अनुकूल मानला जातो. या ऋतूत रोप लावल्यास त्याची वाढ लवकर होते. सुरुवातीच्या काळात स्वच्छतेकडे विशेष लक्ष द्यावे लागते. पहिल्या वर्षी तीन वेळा, दुसऱ्या वर्षी दोनदा आणि तिसऱ्या वर्षात एकदा, साफसफाई करताना शेतातून तण पूर्णपणे काढून टाकावे लागते.
सागाचे झाड प्राण्यांना घाबरत नाही –
सागाच्या पानांमध्ये कडूपणा आणि तेलकटपणा (Bitterness and oiliness in leaves) असतो, त्यामुळे जनावरांना ते खायला आवडत नाही. तसेच झाडाची योग्य काळजी घेतल्यास त्याला कोणताही रोग होत नाही आणि 10 ते 12 वर्षात ते कोणत्याही अडचणीशिवाय तयार होते.
सागवानाचे झाड अनेक वर्षे नफा देते –
मात्र, शेतकर्‍यांना हवे असल्यास ते दीर्घकाळ शेतात ठेवू शकतात. 12 वर्षांनंतर हे झाड कालांतराने घट्ट होते, त्यामुळे झाडाची किंमतही वाढते. तसेच शेतकरी (farmer) एकाच झाडापासून अनेक वर्षे नफा मिळवू शकतात. सागाचे झाड एकदा कापले की, पुन्हा वाढते आणि पुन्हा कापता येते. ही झाडे 100 ते 150 फूट उंच आहेत.
सागवानातून करोडोंची कमाई –
सागवानाच्या झाडापासून शेतकर्‍यांना हवे असेल तर ते करोडोंची कमाई करू शकतात. उदाहरणार्थ एखाद्या शेतकऱ्याने एका एकरात सागवानाची 500 झाडे लावली, तर 12 वर्षांनंतर तो सुमारे एक कोटी रुपयांना विकू शकतो.