Fatty liver diseas:आजच्या काळात यकृताचे आजार (Liver disease) सामान्य झाले आहेत. आजकाल सर्व वयोगटातील लोकांमध्ये यकृताशी संबंधित समस्या दिसून येत आहेत. यकृत रोग त्याच्या आसपासच्या अवयवांवर परिणाम करू शकतो.
बहुतेक प्रकरणांमध्ये यकृताच्या समस्या अल्कोहोल (Alcohol) मुळे सुरू होतात, परंतु याशिवाय फॅटी लिव्हर रोगा (Fatty liver disease) ची अनेक कारणे आहेत. नॉन-अल्कोहोलिक फॅटी यकृत रोग, अल्कोहोलिक यकृत रोग, हिपॅटायटीस, हेमोक्रोमॅटोसिस आणि प्राथमिक पित्तविषयक सिरोसिस यासह यकृत रोगाचे अनेक प्रकार आहेत. या सर्व आजारांचा परिणाम यकृतावर होतो, त्यामुळे यकृताची विशेष काळजी घेणे अत्यंत आवश्यक आहे.
जर एखाद्याला पोटात खाली नमूद केलेली लक्षणे दिसली तर त्याने ताबडतोब डॉक्टरांचा सल्ला घ्यावा कारण हे यकृत खराब झाल्याचे लक्षण असू शकते.
यकृत खराब होण्याची चिन्हे काय आहेत –
यकृताशी संबंधित समस्यांमध्ये, नॉन-अल्कोहोलिक फॅटी लिव्हर डिसीज (Non-alcoholic fatty liver disease) मुळे यकृत खराब झाल्यास त्याची लक्षणे दिसू लागतात. एनएएफएलडीची लक्षणे सहसा पोटाभोवती दिसतात. बरे न वाटणे आणि थकवा जाणवणे ही फॅटी लिव्हर रोगाची लक्षणे आहेत. यासोबतच, पोटाच्या उजव्या बाजूला बरगड्यांखाली वेदना किंवा अस्वस्थता जाणवणे हे देखील यकृत खराब झाल्याचे लक्षण असू शकते.
नॉन-अल्कोहोलिक फॅटी यकृत रोगाच्या या लक्षणांकडे दुर्लक्ष करू नका –
• अचानक वजन कमी होणे
• अशक्तपणा
• कावीळ (Jaundice)
• त्वचेला खाज सुटणे
• घोट्या, पाय किंवा ओटीपोटात सूज येणे
पण हेही लक्षात ठेवा की कावीळ, त्वचेला खाज सुटणे, सूज यकृताच्या आजाराच्या सुरुवातीच्या टप्प्यात होत नाही, ती नंतर दिसून येते.
प्रत्येक रुग्णाला वेगवेगळे उपचार –
नॉन-अल्कोहोलिक फॅटी लिव्हर रोग असलेल्या रुग्णांवर उपचार हा रोगाच्या तीव्रतेवर अवलंबून असतो. काही प्रकरणांमध्ये उच्च रक्तदाब (High blood pressure), उच्च कोलेस्टेरॉल आणि मधुमेह यांसारख्या परिस्थितींवर उपचार करण्यासाठी डॉक्टर स्वतंत्र औषधे लिहून देतात. पण नॉन-अल्कोहोलिक फॅटी लिव्हर डिसीजची समस्या अधिक वाढली तर लिव्हर ट्रान्सप्लांटची परिस्थिती निर्माण होऊ शकते.
NAFLD असे असू शकते –
नॅशनल हेल्थ सर्व्हिसनुसार, नॉन-अल्कोहोलिक फॅटी लिव्हर डिसीज असलेल्या रुग्णांना वजन कमी करणे, सकस आहार घेणे, साखरयुक्त पेये टाळणे, जास्त पाणी पिणे, दररोज व्यायाम करणे आणि धूम्रपान न करणे (No smoking) यासारख्या सवयी अंगीकारण्याचा सल्ला दिला जातो. नॉन-अल्कोहोलिक फॅटी लिव्हर रोग अल्कोहोलमुळे होत नाही, परंतु यामुळे स्थिती बिघडू शकते, म्हणून अल्कोहोल देखील घेऊ नका.
सुरुवातीला लक्षणे दिसत नाहीत –
हा आजार टाळण्यासाठी आधी जीवनशैलीत बदल करणे अत्यंत आवश्यक असल्याचे तज्ज्ञांचे म्हणणे आहे. एडिनबर्ग विद्यापीठातील यकृत संशोधनाचे प्रमुख प्रोफेसर जोनाथन फॉलोफिल्ड म्हणतात की, 2030 पर्यंत नॉन-अल्कोहोलिक फॅटी रोग असलेल्या रुग्णांची संख्या 5 टक्क्यांवरून 7 टक्क्यांपर्यंत वाढेल. बहुतेक लोकांना हे माहित नसते की त्यांना फॅटी लिव्हर रोग आहे. हे सहसा असे लोक असतात जे बाहेरून बारीक दिसतात पण त्यांच्या यकृतावर चरबी असते. त्यांच्या पोटाभोवती चरबी जमा होते आणि थकवाही येऊ लागतो.
