file photo
Health Marathi News : तुम्हाला सलग अनेक दिवस डोकेदुखी (Headache) होत असेल, तर तुम्हाला रात्री किंवा पहाटे तीव्र डोकेदुखीने जाग येते, चक्कर येणे, डोकेदुखी सोबत मळमळ (Dizziness, nausea with headache) होणे, असे झाल्यास किंवा शिंका येणे आणि खोकला असेल तर त्याकडे दुर्लक्ष करू नये.
जेव्हा डोकेदुखीचे औषध (Medicine) घेतल्यानंतरही वेदना कमी होत नाही, तेव्हा हे ब्रेन ट्यूमर (Brain tumor) होण्याचे लक्षण असू शकते. गेल्या काही दिवसांपासून तुम्हाला अशा प्रकारचा त्रास होत असेल, तर सावध व्हा आणि तत्काळ तपासणी करा.
ब्रेन ट्यूमरचे वेळेवर निदान आणि उपचारांचे महत्त्व लोकांना जागृत करण्यासाठी दरवर्षी ८ जून रोजी जागतिक ब्रेन ट्यूमर दिवस साजरा केला जातो. जेणेकरून सर्वसामान्यांना या आजाराची लक्षणे आणि उपचारांची माहिती मिळू शकेल.
ब्रेन ट्यूमर म्हणजे मेंदूतील नोड्यूल किंवा असामान्य पेशींची वाढ. ब्रेन ट्यूमरचे दोन प्रकार आहेत. एक कर्करोगरहित आणि दुसरा कर्करोगजन्य. कर्करोगाच्या गाठी देखील त्यांच्या विकासाच्या पद्धतीनुसार दोन श्रेणींमध्ये विभागल्या जातात.
मेंदूमध्ये थेट विकसित होणाऱ्या ट्यूमरला प्राथमिक मेंदूच्या गाठी म्हणतात आणि शरीराच्या इतर भागांतून मेंदूमध्ये पसरणाऱ्या ट्यूमरला दुय्यम किंवा मेटास्टॅटिक ब्रेन ट्यूमर म्हणतात. मेंदूतील गाठीमुळे मज्जासंस्थेवर किती परिणाम होईल हे कर्करोग किती वेगाने वाढत आहे आणि तो कुठे आहे यावर अवलंबून आहे.
प्रमुख लक्षणे:
किरकोळ डोकेदुखी हळूहळू बिघडते
डोकेदुखीमुळे सकाळी लवकर उठणे
मळमळ किंवा उलट्या.
दृष्टीदोष जसे की अंधुक दृष्टी, अंधुक दृष्टी
समतोल राखण्यात अडचण येत आहे
बोलण्यात त्रास होतो
चक्कर येणे, विशेषत: ज्या व्यक्तीला ही समस्या कधीच आली नाही
ऐकण्याच्या समस्या आहेत
या गोष्टी लक्षात ठेवा:
फिटनेसची काळजी घ्या, वजन वाढू देऊ नका
दररोज ३०-४० मिनिटे योग आणि ध्यान करा
तंबाखू कोणत्याही स्वरूपात वापरू नका
अल्कोहोल आणि लाल मांसाचा वापर कमी करा
हिरव्या पालेभाज्या नियमित खा
तुमचे मन शांत ठेवा, संगीत ऐका, पुस्तके वाचा किंवा तुम्हाला जे आवडते ते करा
शस्त्रक्रिया
शस्त्रक्रियेने संपूर्ण गाठ किंवा ट्यूमरचा काही भाग काढून टाकला जातो. ब्रेन ट्यूमरचा काही भाग काढून टाकला तरी त्याची लक्षणे कमी होण्यास मदत होते. ब्रेन ट्यूमर काढून टाकण्याच्या शस्त्रक्रियेतही अनेक धोके असतात.
कारण संसर्ग आणि रक्तस्त्राव होण्याचा धोका असतो. जर ट्यूमर अशा ठिकाणी असेल जेथे धोका जास्त असेल, तर इतर उपचार पर्यायांचा अवलंब केला जातो. मायक्रो एन्डोस्कोपिक स्पाइन (एमईएस) शस्त्रक्रियेमुळे मेंदूतील गाठीची शस्त्रक्रिया सुलभ आणि अधिक कार्यक्षम बनली आहे.