Goat Farming: गेल्या काही वर्षांपासून ग्रामीण भागातील शेतकऱ्यांसाठी शेळीपालन (goat rearing) हा एक फायदेशीर व्यवसाय आहे. सरकारही अनेक योजनांच्या माध्यमातून शेतकऱ्यांना यासाठी प्रोत्साहन देत आहे. कमी खर्च आणि जास्त नफा यामुळे शेतकरी (farmer) आता या व्यवसायाकडे मोठ्या प्रमाणात वळू लागले आहेत.
सर्वात लहान जातीची शेळी पाळण्याची प्रथा शेतकऱ्यांमध्ये वाढली आहे. शेळीच्या या जातीचे नाव नायजेरियन ड्वार्फ (nigerian dwarf) आहे. हे दिसायला अगदी लहान असले तरी नफा देण्याच्या दृष्टीने इतर जातीच्या शेळ्यांपेक्षा खूपच चांगले आहे.
या प्रकारे करा पालन –
या शेळ्यांसाठी तुम्ही बांधलेले आवार अतिशय स्वच्छ असावे. वेंटिलेशन प्रणाली (ventilation system) आणि सांडपाण्याचा प्रवाह चांगला असावा. शेळ्यांना पुरेशा प्रमाणात पोषक आहार देण्याचा प्रयत्न करा. त्यांना हिरव्या भाज्या (green vegetables) खाऊ घालणे खूप फायदेशीर आहे. याशिवाय या शेळ्यांना पुरेसे पाणी द्यावे.
सर्वोच्च प्रजनन क्षमता –
नायजेरियन बटू शेळ्यांचा प्रजनन दर इतरांपेक्षा जास्त असतो. ते वर्षभर प्रजनन करू शकतात. एक शेळी सरासरी 2 ते 4 पिलांना जन्म देते. ते साधारण ६ ते ७ महिन्यांत परिपक्व होतात आणि दूध देऊ लागतात.
कमी खर्चात जास्त नफा –
नायजेरियन बटू शेळ्या खूप मजबूत आणि कठोर प्राणी आहेत आणि त्यांची सहसा थोडी काळजी घ्यावी लागते. शेतकर्‍यांना त्यांच्या काळजीसाठी फारसा पैसा खर्च करावा लागत नाही. म्हणजेच कमी खर्चात या शेळ्यांचे संगोपन करून शेतकऱ्यांना चांगला नफा मिळू शकतो.
सर्वाधिक दूध उत्पादन क्षमता –
नायजेरियन बटू शेळी ही मांस आणि दूध उत्पादनासाठी (milk production) शेळीची सर्वोत्तम जात मानली जाते. इतर शेळ्यांच्या शरीराच्या आकाराच्या तुलनेत जास्त दूध उत्पादक आहेत. याशिवाय त्याचे मांसही बाजारात चांगल्या दराने विकले जाते. त्यांचे पालन करून शेतकरी बांधव दर महिन्याला बंपर नफा मिळवू शकतात.